Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Υπάρχουν μεγάλες επιτυχίες στον αγώνα κατά του HIV και του AIDS - αλλά εξακολουθούν, όμως, να υπάρχουν και μεγάλα προβλήματα. Οι νέες προσεγγίσεις θα συζητηθούν την επόμενη εβδομάδα στην 25η Παγκόσμια Διάσκεψη για το AIDS στο Μόναχο.

Η διάσκεψη "AIDS 2024" στοχεύει στην κινητοποίηση των πολιτικών, επιστημονικών και κοινωνικών δυνάμεων για να καταστεί η θεραπεία διαθέσιμη στους ανθρώπους που ζουν με τον ιό HIV σε όλο τον κόσμο, δήλωσε ο τοπικός πρόεδρος της διάσκεψης, Κρίστοφ Σπίνερ, ενόψει της συνάντησης, η οποία αρχίζει στις 22 Ιουλίου.

Η μεγαλύτερη παγκόσμια συνάντηση για τον HIV-AIDS πραγματοποιείται στη Γερμανία για πρώτη φορά μετά από τρεις δεκαετίες: ερευνητές, εμπειρογνώμονες υγείας και ακτιβιστές συγκεντρώθηκαν στο Βερολίνο το 1993.

Μετά από πρόσκληση της Διεθνούς Εταιρείας AIDS - IAS, περισσότεροι από 10.000 συμμετέχοντες από περισσότερες από 175 χώρες αναμένονται στο Μόναχο μέχρι τις 26 Ιουλίου.

Η κύρια εστίαση θα είναι στο πώς μπορεί να περιοριστεί περαιτέρω η εξάπλωση του ιού HIV και του σχετικού συνδρόμου ανοσοανεπάρκειας AIDS. Θα συζητηθούν επίσης, τα νέα ιατρικά ευρήματα, καθώς και οι κοινωνικές και πολιτικές επιρροές. Σύμφωνα με τους διοργανωτές, στην έναρξη θα μιλήσει ο Ομοσπονδιακός Καγκελάριος Olaf Scholz.

Οι ειδικοί ανησυχούν για τις πολιτικές εξελίξεις παγκοσμίως και την άνοδο των δεξιών και ακραίων δυνάμεων σε πολλές χώρες - με κίνδυνο διακρίσεων και διώξεων των ΛΟΑΤΚΙ κοινοτήτων. Σύμφωνα με την "Deutsche Aidshilfe", οι άνθρωποι συχνά δεν εξετάζονται ή δεν αναζητούν ιατρική περίθαλψη από φόβο μήπως αποκαλυφθούν.

"Όπου η ομοφυλοφιλία, η εργασία στο σεξ και η εξάρτηση από τα ναρκωτικά διώκονται, οι αριθμοί αυξάνονται", εξήγησε ο εκπρόσωπος, Holger Wicht. "Όπου οι πληγείσες ομάδες αντιμετωπίζονται με εχθρότητα, υπάρχει τεράστιο πρόβλημα για την πρόληψη", πρόσθεσε ο Peter Wiessner από τη Δράση κατά του AIDS.

Διακρίσεις, διώξεις & τιμωρία

Στη Ρωσία του Βλαντιμίρ Πούτιν, για παράδειγμα, οι πάσχοντες υφίστανται όλο και περισσότερες διακρίσεις και δεν υπάρχουν αξιόπιστα στοιχεία για την εξέλιξη των αριθμών του HIV, σύμφωνα με τον Wicht. "Οι ομοφυλόφιλοι άνδρες στη Ρωσία στιγματίζονται ακόμη περισσότερο, το κλίμα γι' αυτούς γίνεται όλο και πιο εχθρικό".

Στην Ουγκάντα, η ομοφυλοφιλία τιμωρείται με θάνατο από το 2023. Παγκόσμιοι οργανισμοί όπως o UNAIDS, το πρόγραμμα του ΟΗΕ για την καταπολέμηση της ασθένειας της ανοσοανεπάρκειας AIDS, φοβούνται ότι η μεγάλη πρόοδος που έχει σημειώσει η χώρα στην καταπολέμηση του HIV πλέον κινδυνεύει.

Και στη Γερμανία, που καθοδηγείται ενίοτε από ακραίες συντηρητικές δυνάμεις, επικρατεί ήδη σε ορισμένες περιπτώσεις ένα διαφορετικό κλίμα, δήλωσε ο Wicht. "Οι άνθρωποι στη Γερμανία αισθάνονται επίσης ότι πνέει ένας διαφορετικός άνεμος, ότι απειλούνται περισσότερο. Φαίνεται ότι η εχθρότητα αυξάνεται, και αυτό φοβίζει τους ανθρώπους - και μπορεί να οδηγήσει σε μεγαλύτερη υποχώρηση".

Οι ειδικοί ανησυχούν επίσης για την κατάσταση στις ΗΠΑ ενόψει των προεδρικών εκλογών. Εάν ο Ντόναλντ Τραμπ έρθει ξανά στην εξουσία, δεν υπάρχει μόνο η απειλή αυξημένων διακρίσεων κατά των ομάδων κινδύνου. Είναι επίσης πιθανό να αποδυναμωθεί η χρηματοδότηση διαφόρων προγραμμάτων.

Οι ΗΠΑ είναι επί του παρόντος ένας από τους μεγαλύτερους χρηματοδότες για τα προγράμματα του AIDS. Σύμφωνα με τον UNAIDS, η διμερής χρηματοδότηση από τις ΗΠΑ αντιπροσώπευε πρόσφατα περίπου το 58% του συνόλου της διεθνούς βοήθειας για τον HIV.

Ένα επιπλέον 29% προερχόταν από το Παγκόσμιο Ταμείο για την Καταπολέμηση του AIDS, της Φυματίωσης και της Ελονοσίας (GFATM). Το υπόλοιπο ποσό συνεισέφεραν άλλοι διεθνείς χρηματοδότες και δωρητές.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του UNAIDS, εκτιμάται ότι 1,3 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως μολύνονται με τον ιό HIV κάθε χρόνο και σχεδόν 40 εκατομμύρια ζουν με την ασθένεια. Ένα άτομο εξακολουθεί να πεθαίνει κάθε λεπτό από ασθένειες που σχετίζονται με το AIDS.

Οι αριθμοί αυξάνονται αισθητά, ιδίως στην Ανατολική Ευρώπη. Η κατάσταση εκεί είναι ένα από τα θέματα που θα απασχολήσουν το παγκόσμιο συνέδριο. Μεταξύ του 2010 και του 2019, ο UNAIDS ανέφερε ότι ο αριθμός των κρουσμάτων στην Ανατολική Ευρώπη και την Ασία αυξήθηκε κατά 72%.

Η Αφρική εξακολουθεί να αντιπροσωπεύει την πλειονότητα όλων των λοιμώξεων παγκοσμίως, δήλωσε ο λοιμωξιολόγος Spinner από το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο rechts der Isar του Τεχνικού Πανεπιστημίου του Μονάχου.

Τα κορίτσια & οι νεαρές γυναίκες διατρέχουν ιδιαίτερο κίνδυνο

Σύμφωνα με τον UNAIDS, 4.000 νεαρές γυναίκες μολύνονται παγκοσμίως κάθε εβδομάδα, περισσότερες από 3.000 από αυτές στην υποσαχάρια Αφρική. Οι νεαρές γυναίκες εκεί έχουν τρεις φορές περισσότερες πιθανότητες να μολυνθούν από τους άνδρες της ίδιας ηλικίας.

Υπάρχει έλλειψη εκπαίδευσης, πρόληψης και υποστήριξης, λέει η Wiessner. "Η ανισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών είναι μια πραγματική κινητήρια δύναμη της πανδημίας".

Η μόλυνση με τον ιό HIV μπορεί να προκαλέσει την ασθένεια της ανοσοανεπάρκειας AIDS, εάν δεν αντιμετωπιστεί. Η αντιική φαρμακευτική αγωγή επιτρέπει μια σε μεγάλο βαθμό φυσιολογική ζωή με έγκαιρη θεραπεία. Η επιτυχής θεραπεία αποτρέπει επίσης την περαιτέρω μετάδοση.

Ωστόσο, σύμφωνα με τον UNAIDS, το ένα τέταρτο των ατόμων που ζουν με τον ιό HIV παγκοσμίως δεν έχουν ακόμη πρόσβαση σε θεραπεία - ένας κίνδυνος για την περαιτέρω εξάπλωση της νόσου. Οι αριθμοί για τους νεότερους είναι επίσης δραματικοί: μόνο τα μισά παιδιά με HIV μπορούν να λάβουν φάρμακα που σώζουν ζωές.

Έχουν ήδη σημειωθεί ήδη μεγάλες επιτυχίες στον αγώνα κατά του HIV και του AIDS: σύμφωνα με τον UNAIDS, ο αριθμός των νέων μολύνσεων έχει μειωθεί περισσότερο από το μισό από την κορύφωση που σημειώθηκε το 1995 και εκτιμάται σε 3,2 εκατομμύρια.

Ο αριθμός των θανάτων έχει μειωθεί περίπου στο ένα τρίτο από το 2004, όταν πέθαιναν περίπου δύο εκατομμύρια άνθρωποι.

Τα Ηνωμένα Έθνη έχουν θέσει ως στόχο τη μείωση των θανάτων που σχετίζονται με το AIDS κατά πάνω από 90% έως το 2030. Ήδη από το επόμενο έτος -σύμφωνα με έναν επιμέρους στόχο- το AIDS δεν θα πρέπει πλέον να θεωρείται απειλή για την παγκόσμια υγεία.

Ωστόσο, ο UNAIDS και άλλα προγράμματα αντιμετωπίζουν κρίση χρηματοδότησης. Ο εκπρόσωπος της IAS, Bijan Farnoudi, δήλωσε ότι σε ορισμένες χώρες υπάρχει απειλή περικοπών της χρηματοδότησης.

Αυτό θα σήμαινε ότι εξαιρετικά αποτελεσματικά φάρμακα, ορισμένα από τα οποία θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν και για την πρόληψη, θα παρέμεναν απρόσιτα σε πολλούς ανθρώπους, ιδίως στον Παγκόσμιο Νότο.

Περισσότερα για την παγκόσμια διάσκεψη του Μονάχου https://www.iasociety.org/conferences/aids2024