Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Δίδεται ενίοτε η εντύπωση στους πολίτες πως μάλλον μόνοι τους μπορούν να βρουν τις λύσεις σε μια χώρα όπου τα απαρχαιωμένα συστήματα της δημόσιας διοίκησης αλλά και η ολοένα και περισσότερο παθογενής λειτουργία του ιδιωτικού τομέα, προσδίδουν μια νοσηρότητα στην υφιστάμενη κατάσταση.

Παρά την προβεβλημένη ικανότητα των υπαλλήλων του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα ότι τάχα εκπαιδεύονται και κάνουν απανωτά σεμινάρια, τις λύσεις τις βρίσκουν στο τέλος οι απλοί πολίτες, που αφού απευθυνθούν πρώτα στις υπηρεσίες που συνήθως δεν απαντούν, καλούνται να βγάλουν το φίδι από την τρύπα, όταν οι ίδιοι οι υπάλληλοι ομολογούν πως «δεν τους αφήνει το σύστημα» να παρέμβουν.

Αυτό συμβαίνει πολύ συχνά στον ιδιωτικό τομέα, όπου οι απαντήσεις είναι στερεότυπες και γνωστές του τύπου «δοκιμάστε αργότερα», όπως επαναλαμβάνει δια βοής το γνωστό μαγνητοφωνημένο μήνυμα. Η επόμενη προσπάθεια σημαίνει βέβαια περαιτέρω χρέωση λες και τις διευκρινίσεις και τις απορίες πρέπει να τις πληρώνει κανείς. Η κατάσταση λοιπόν, έχει φτάσει σε ένα επίπεδο μη ανοχής, καθώς αυτό που κυκλοφορεί στην αγορά είναι αναξιόπιστο και επιεικώς ανορθόδοξο. Ο ιδιωτικός τομέας έχει διδαχθεί πολλά από τον δημόσιο και ήδη πολλές επιχειρήσεις στην κυριολεξία «σέρνονται» από το ανεκπαίδευτο προσωπικό τους.

Στο μεταξύ, όμως, τα κέρδη πολλαπλασιάζονται λόγω της γνωστής  καταναλωτικής μανίας και αυτό από μόνο του δημιουργεί καταστάσεις δημοσίου στις ιδιωτικές εταιρείες, αφού ο βασικός χαμηλός μισθός μπορεί να δοθεί χωρίς πολύ έλεγχο της εργασίας του υπαλλήλου, καθώς τα κέρδη είναι εκ των πραγμάτων τεράστια.

Αυτό μπορεί να το παρατηρήσει κανείς π.χ. με ευκολία στην εξυπηρέτηση πελατών κινητής τηλεφωνίας ή ενέργειας, όπου τα προβλήματα αντιμετωπίζονται συνήθως με κυνικότητα και η διαδικασία είναι υπεραπλουστευμένη. Ο πελάτης οφείλει να οπλίζεται με υπομονή και να περιμένει αν το πρόβλημα είναι πολύπλοκο. Και μπορεί να περιμένει για πολύ. Βέβαια στο μεταξύ πρέπει να πληρώνει και ούτε λόγος για αποζημίωση σε περίπτωση ηθικής και όχι μόνο βλάβης.

Στα διάφορα εργασιακά πόστα σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα «πρυτανεύει» κατά κόρον το facebook, το instagram και το tik-tok.  Ενοχλούνται δε πολλοί υπάλληλοι αν τους χαλάσεις την ησυχία ζητώντας περισσότερες πληροφορίες. Τα δε αφεντικά τους μάλλον την ίδια δουλειά κάνουν και το πράγμα «ρολάρει», καθώς τα κέρδη είναι σταθερά και όλα θυμίζουν ομόκεντρους κύκλους.

Παράδεισος λοιπόν, η εργασία στην Ελλάδα; Όχι. Στο δημόσιο που δεν υπάρχει ο στοιχειώδης έλεγχος και που αν μιλήσει κανείς για αξιολόγηση θα σηκωθούν και οι πέτρες από την ηχορύπανση των  συνδικαλιστικών σωματείων, τα πράγματα είναι λίγο έως πολύ γνωστά. Αλλά και στον ιδιωτικό τομέα η κατάσταση έχει να επιδείξει παρόμοια δείγματα γραφής.

Έτσι, με αυτά και με αυτά στην χώρα της απόλυτης ανοργανωσιάς, αλλά πάνω απ' όλα του ποθητού βολέματος και της ευκαιριακής εξασφάλισης, δουλεύει ρολόι το σύστημα του «γνωστού» στο κατάλληλο πόστο. Και το μεγαλύτερο αστείο είναι που λανσάρει ο καθένας και η καθεμιά προς τα έξω ότι έχει καλό CV και πως ένεκα τούτου βρίσκει θέσεις εργασίας. Ας είναι, όμως. Η χώρα διαθέτει επαρκή παράδοση στην υποκρισία και την φιλαυτία.

Μιλάμε, όμως, για προβλήματα που προέρχονται από την έλλειψη εκπαίδευσης και κατάρτισης. Η εικόνα μιλά από μόνη της. Τι απομένει; Μια επίσκεψη στην υπόλοιπη Ευρώπη, που παρά τις σοβαρές της παθογένειες, έχει ακόμη να προσφέρει από πλευράς οργάνωσης.

Στην Ελλάδα, μια παραδοσιακά βαλκανική χώρα με άρωμα Μέσης Ανατολής και ανύπαρκτο γνωσιακό επίπεδο, όλα βαίνουν κατά το δοκούν του πελατειακού συνονθυλεύματος.

Μπορούν άραγε, οι πολίτες να βρουν το δρόμο τους και να αποκτήσουν κάποιας μορφής ευρωπαϊκή νοοτροπία; Μπορεί η Ελλάδα πέρα από την κραταιά Ορθοδοξία και την  πιστή αφοσίωση στο φιλο-ρωσικό τόξο που την πάει δεκαετίες πίσω, να αναπτύξει και να εξελίξει μια κοινωνία που αν μη τι άλλο θα δώσει έστω και το ελάχιστο στην Ευρώπη; Νομίζω πως όχι. Η χώρα έχει εναποθέσει τις ελπίδες της σε κάποιους λίγους που εξακολουθούν να εργάζονται από μεράκι και ενδιαφέρον. Όλοι οι υπόλοιποι είναι σε άλλη διάσταση. Εξάλλου μήπως και στην αυτοματοποίηση κάποιοι λίγοι δεν επεμβαίνουν  και πάλι με παραδοσιακά εργαλεία και μεθόδους ώστε στο τέλος να αποφευχθεί η συνολική ζημιά;

Το ίδιο το μηχανιστικό μοντέλο της καπιταλιστικής κυριαρχίας δεν αποζητά εμμέσως πλην σαφώς τον άνθρωπο αυτόν που θα παρέμβει δραστικά στα ελαττώματα των μηχανών και θα τα διορθώσει; Τέτοιοι άνθρωποι υπάρχουν παντού, πολύ λίγοι όμως αλλά πάραυτα αρκετοί για να γίνονται περιζήτητοι από τη μάζα.

Οι πολλοί έχουν εναποθέσει στην τύχη τους σε αυτούς τους λίγους αφοσιωμένους στο αντικείμενό τους. Αυτοί οι λίγοι δεν έχουν ωράριο και δεν παινεύονται συνήθως από την εργοδοσία. Μένουν λοιπόν μόνοι, αυτοί και οι ικανότητές τους.

Για τους υπόλοιπους θεωρούνται απλά κορόιδα και αφελείς. Εξάλλου  η μάζα έχει άλλα πιο σοβαρά προβλήματα να επιλύσει, αν αναλογιστεί κανείς τι ψυχικό κόστος έχει κάτω από μια ανάρτηση μια θυμωμένη φατσούλα ή ένα προσβλητικό σχόλιο.

Και αυτό ισχύει τόσο στον δημόσιο, όσο και στον ιδιωτικό τομέα. Στην Ελλάδα του αέναου καιροσκοπισμού και της υποκείμενης αδιαλλαξίας, της προβεβλημένης φιλαυτίας και της κατεστημένης αεργίας. Στην Ελλάδα όπου εργασία σημαίνει επαναλαμβανόμενη ρητή αγγαρεία.