Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Πολλές φορές αναλογίζεται κανείς τι πρέπει να γίνει σε αυτή την  χώρα για να αλλάξει η νοοτροπία και οι συμπεριφορές των πολιτών. Η Ελλάδα την σημερινή εποχή δεν δύναται να προσφέρει τα στοιχειώδη στους πολίτες της, παρά το γεγονός ότι από πολλές πλευρές εκφράζεται η άποψη πως τα πράγματα έχουν βελτιωθεί σε διάφορους τομείς.

Αναζητώντας στην κυριολεξία με αγωνία όσο και περιέργεια αυτές τις περίφημες «βελτιώσεις», συναντάμε πολλές νέες νοοτροπίες που πάραυτα εδράζονται στις παλιές.

Τι έχει αλλάξει, για παράδειγμα, στον ασύδοτο ανταγωνισμό για το ποιος ή ποια έχει τα καλύτερα προσόντα και σε ποιους τομείς, όταν το μέτρο σύγκρισης είναι απλά ένα χαρτί πανεπιστημίου ή ανώτατης  σχολής, όταν οι γονείς στην συντριπτική τους πλειοψηφία κρίνουν τα παιδιά τους από την βαθμολογία στο σχολείο και το πανεπιστήμιο, από το πόσα μεταπτυχιακά έχει κάνει ένας νέος ή διδακτορικά και όχι από την πνευματική του κατάρτιση ή αναζήτηση.

Και ενώ όλα αυτά συμβαίνουν στην κατευθυνόμενη τρόπον τινά εκπαίδευση, στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια, η Παιδεία ως αγαθό αντί να καλλιεργείται σε όλους τους δημόσιους χώρους και τα θεάματα, εκεί ακριβώς είναι που αναπαράγεται ένα σύστημα που παραπέμπει απλά και μόνο στην ψυχαγωγία και τη διασκέδαση, υπό τον απαράβατο όρο βέβαια ότι τάχα μόνο από εκεί αντλεί κανείς την ουσία της ζωής που σχετίζεται με αυτή ακριβώς την ξεγνοιασιά και αδιαφορία απέναντι στη μόρφωση.

Μιλούν δε για αυτή σα να είναι ένα μακρινό και άπιαστο όνειρο, σα να παραδέχονται ότι ο αρχαιοελληνικός πολιτισμός -που κάποιοι «καλοθελητές» ακόμη τον συνδυάζουν με τη δουλεία- ήταν κάτι διαφορετικό, όπως και οι συνθήκες υπό τις οποίες έλαβε χώρα, εννοώντας πως ήταν αγαθό για λίγους, προνόμιο ελαχίστων που δήθεν είχαν το χρόνο να σκέφτονται.

Αυτού του είδους η αντιδραστική τοποθέτηση με ενίοτε «προοδευτικό» προσωπείο απέναντι στην Αθηναϊκή, για παράδειγμα, Δημοκρατία, το γύρισμα της πλάτης σε όλες τις φιλοσοφικές σχολές που ενέπνευσαν την Ευρώπη στο σύνολό της, αλλά και όλο τον κόσμο, αυτή η παρατεταμένη λεκτική κακοποίηση της γλώσσας και των ιδιομορφιών της συν του γεγονότος ότι σταδιακά τα αρχαία ελληνικά τείνουν να υποβαθμίζονται από το ίδιο το ελληνικό κράτος, όλα αυτά μαζί συνθέτουν και δημιουργούν ένα απόστημα που ταλανίζει αυτή την χώρα για δεκαετίες.

Οι καλοθελητές, που ανέφερα, είναι αυτοί ακριβώς που δεν ενδιαφέρονται για τον εκσυγχρονισμό της εκπαίδευσης και την καλλιέργεια της Παιδείας, αυτοί που κερδίζουν επί πολλά συναπτά έτη από την στην καλύτερη των περιπτώσεων ημι-μόρφωση.  Απόδειξη για όλα αυτά είναι πως οι Έλληνες που κατέφυγαν για πολλούς και διάφορους λόγους στο εξωτερικό, κατόρθωσαν απλά με την αφομοίωσή τους από οργανωμένα συστήματα Παιδείας και εκπαίδευσης να αναδείξουν τις ικανότητές τους και να προσφέρουν στη Γνώση.

Όλους αυτούς το ελληνικό κράτος, τα πανεπιστήμια και οι κάθε είδους εγχώριοι παιδαγωγοί, όχι απλά τους λησμόνησαν και δεν τους μνημόνευσαν, αλλά τουναντίον δεν θέλησαν να ξέρουν καν ότι υπάρχουν.

Σαφώς αυτό έχει να κάνει με τα εγχώρια οφίτσια και περγαμηνές προερχόμενες από τα ρουσφέτια, την απατεωνιά και την οικογενειοκρατία. Σε όλα τα επίπεδα της κοινωνικής ζωής στην Ελλάδα καλλιεργείται σταθερά η νοοτροπία του τύπου «είμαι καλύτερος εγώ γιατί έχω περισσότερα προσόντα», ενώ η πικρή αλήθεια βρίσκεται αλλού και συγκεκριμένα στις κατάλληλες προσβάσεις.

Όλα αυτά βέβαια τα έχουν περιγράψει με τον καλύτερο τρόπο παλαιότεροι στοχαστές διεθνούς διαμετρήματος, που δεν είχαν ποτέ ανάγκη την ντόπια ζηλοφθονία και μιζέρια. Επομένως, ο χαρακτηρισμός της Ελλάδας ως μιας χώρας που δεν πρέπει κανονικά να αποκαλείται ευρωπαϊκή, γιατί πολύ απλά τον πολιτισμό που είχε πριν χιλιάδες χρόνια τον κακοποίησε συστηματικά και επί του παρόντος δεν έχει τίποτε να προσφέρει, αυτός ο παραμερισμός της χώρας έχει και λόγο και αιτία.

Οι πολίτες είναι αυτοί που εξακολουθούν να εκλέγουν τις κυβερνήσεις και μάλλον έχουν αυτές που τους αξίζουν. Όχι βέβαια όλοι. Στην Ελλάδα του 2024 παλεύουν με τον χρόνο, μήπως και καταφέρουν να εισάγουν νοοτροπίες που κατακτήθηκαν στην Ευρώπη και τον κόσμο εδώ και πολλές δεκαετίες.

Κατ' αυτό τον τρόπο δικαιωματικά αντιμετωπίζουν την χώρα ως παρία και ουραγό γιατί τα στοιχεία από τις περισσότερες έρευνες και μελέτες σε διάφορα θέματα το έχουν καταδείξει. Όσο και αν πονά αυτό τους «καλοθελητές» που ζητούν την διαιώνιση της πνευματικής ερήμωσης σε τούτο τον τόπο, είναι η πραγματική αλήθεια. Αυτοί που κάποτε πρέπει να εκλείψουν μήπως και η νοοτροπία της γειτονιάς χαθεί οριστικά και δει ο τόπος άσπρη μέρα. Χωρίς να έχω κάτι με την πραγματική αξία της γειτονιάς.