Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

O δυτικός κόσμος υποφέρει από μία νόσο των τελευταίων κυρίως δεκαετιών, από τότε που οι καταναλωτικές κοινωνίες αναδείχθηκαν και προβλήθηκαν ως οι καλύτερες δυνατές για να ικανοποιήσουν τις υλικές ανάγκες των ανθρώπων.

Η νόσος ονομάζεται παχυσαρκία. Στις κοινωνίες που ζούμε, τα καταναλωτικά αγαθά, μεταξύ των οποίων συμπεριλαμβάνονται και οι πλαστικές τροφές, μετατρέπονται σε βασική ανάγκη και αυτό έχει να κάνει όχι μόνο με την τάση για υπερφαγία, αλλά για την ροπή προς κάθε τι που ικανοποιεί το σώμα και την καταναλωτική πείνα.

Οι λόγοι της παχυσαρκίας είναι πολλοί. Μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνονται και ψυχολογικοί λόγοι, αλλά πάνω απ' όλα το ξέσπασμα των ανθρώπων στην ασύδοτη κατανάλωση φαγητού προκειμένου να καλύψουν τα διάφορα υφιστάμενα κενά.

Στην Ευρώπη, τις ΗΠΑ, αλλά γενικότερα στον δυτικό κόσμο, η υπερβαρία και η παχυσαρκία, που πρέπει να θεωρείται νόσος, επηρεάζουν και τα παιδιά, με απρόβλεπτες συνέπειες για την υγεία τους κατά την ενηλικίωση.  

Τα αριθμητικά δεδομένα για την παχυσαρκία είναι ανησυχητικά. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης της Παχυσαρκίας, του Μεταβολισμού και των Διαταραχών Διατροφής (ΕΠΑΜΕΔΙ) και της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Παχυσαρκίας (World Obesity Federation), σχεδόν ένας στους έξι ενήλικες παγκοσμίως, δηλαδή 800 εκατομμύρια άνθρωποι, ήδη ζουν με την ασθένεια της παχυσαρκίας και πολλά εκατομμύρια ανθρώπων ακόμη είναι σε κίνδυνο.

Η παχυσαρκία αυξάνεται σε κάθε ήπειρο, με τις μεγαλύτερες αυξήσεις να σημειώνονται τώρα και στη Νότια Ασία αλλά και σε μέρη της Αφρικής, περιοχές όπου προηγουμένως υπήρχε ελάχιστος επιπολασμός.

Όπως βλέπουμε λοιπόν, η εν λόγω νόσος επεκτείνεται σε όλα τα μέρη του κόσμου. Δεν είναι, όμως, μόνο η παχυσαρκία των ενηλίκων που αυξάνεται σε κάθε ήπειρο, αλλά και η έκρηξη της παιδικής παχυσαρκίας.

Προς το παρόν, καμία χώρα δεν έχει πιθανότητες να επιτύχει τους στόχους της για την παχυσαρκία για το 2025.

Τα πιο βασικά στοιχεία για την παχυσαρκία, με αφορμή την παγκόσμια ημέρα παχυσαρκίας (4 Μαρτίου) τα οποία απαριθμούν στην καταγραφή τους η ΕΠΑΜΕΔΙ και η World Obesity Federation και που δείχνουν το μέγεθος του προβλήματος, είναι τα εξής:

-800 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο ζουν με παχυσαρκία.

-Οι ιατρικές συνέπειες της παχυσαρκίας θα κοστίσουν πάνω από 1 τρισεκατομμύριο δολάρια μέχρι το 2025.

-Τα άτομα που ζουν με παχυσαρκία έχουν διπλάσιες πιθανότητες να νοσηλευτούν εάν βγουν θετικοί στον Covid-19.

-Η παιδική παχυσαρκία αναμένεται να αυξηθεί κατά 60% την επόμενη οκταετία, φτάνοντας τα 250 εκατομμύρια έως το 2030.

Ο πρόεδρος του Δ.Σ. της ΕΠΑΜΕΔΙ, Δρ Γεώργιος Πανοτόπουλος επισημαίνει ότι η παχυσαρκία αντιμετωπίζεται στα χαρτιά ως νόσος. Στην Ελλάδα, το 50-60% είναι υπέρβαροι, ενώ το 1/3 και 1/4  παχύσαρκοι (25-30%).

Το κύριο πρόβλημα δεν είναι να αποζημιώνονται τα φάρμακα για την παχυσαρκία, αλλά η υλοποίηση των κατάλληλων υποδομών για τους εν λόγω ασθενείς.

Η Πολιτεία, όπως αναφέρει, δεν έχει δει στα σοβαρά το θέμα της παχυσαρκίας, ενώ κατά την διάρκεια της πανδημίας που σταμάτησε η ιατρική φροντίδα, που ο κόσμος κλείστηκε στα σπίτια του, αλλά και η κατακόρυφη αύξηση του food delivery, έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην αύξηση της παχυσαρκίας.  

Κινητοποίηση & ολοκληρωμένη δράση

Η ΕΠΑΜΕΔΙ και η Παγκόσμια Ομοσπονδία Παχυσαρκίας έχουν καθιερώσει ως Παγκόσμια Ημέρα Παχυσαρκίας την 4η Μαρτίου, για να υπενθυμίσουν στις κυβερνήσεις την δέσμευσή τους και να ζητήσουν από αυτές να λάβουν επείγοντα μέτρα.

Υπάρχουν τρεις τομείς για να δράσουν άμεσα και χωρίς καθυστέρηση κυβερνήσεις, πάροχοι υπηρεσιών υγείας και ασφαλιστικά ταμεία:

-Κατάλληλες ιατρικές υπηρεσίες υγείας για την αντιμετώπιση των ατόμων με παχυσαρκία.

-Έγκαιρη παρέμβαση σε πρώιμο στάδιο της νόσου για καλύτερα αποτελέσματα στη θεραπεία.

-Πρόληψη στους νεότερους για να μειωθεί η ανάγκη για θεραπεία παχυσαρκίας. 

Όπως βλέπουμε λοιπόν, πρέπει να γίνουν ακόμη πολλά για να διορθωθεί η όλη κατάσταση με την παχυσαρκία.

Οι άνθρωποι που υποφέρουν από αυτή τη νόσο, υφίστανται διακρίσεις και πολλές φορές ο τρόπος που παρουσιάζονται, δημιουργεί στερεότυπα και λανθασμένη αντιμετώπιση. 

Τα υπέρβαρα και τα παχύσαρκα άτομα νοιώθουν πως δεν είναι κοινωνικά αποδεκτά. Κατ' επέκτασιν, δεν υπάρχει αποδοχή της διαφορετικότητας. Στην Ελλάδα, όπως γίνεται με πολλά άλλα πράγματα, δεν υπάρχει η κατάλληλη Παιδεία για να αντιμετωπιστούν οι άνθρωποι αυτοί με τον σωστό τρόπο.

Αυτό δεν σημαίνει βέβαια, ότι συνολικά στην Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο δεν υφίστανται τα εν λόγω προβλήματα.

Είναι η ίδια η εξέλιξη του ανθρώπου που λειτουργεί αποτρεπτικά στο να προσέχει το σώμα και την διατροφή του. Είναι η νοοτροπία της καθιστικής ζωής και της ευκολίας σε όλα τα επίπεδα, που δημιουργούν τις βάσεις για ολοένα και περισσότερη παχυσαρκία.

Αν η νοοτροπία αυτή δεν αλλάξει, αν ο κόσμος συνεχίζει να καταναλώνει ακατάπαυστα και δεν διοχετεύει τις ανάγκες του σε άλλα πράγματα πέραν της καταναλωτικής πολυφαγίας, η όλη κατάσταση θα επιδεινωθεί. Η παχυσαρκία είναι μία νόσος των σύγχρονων κοινωνιών και ως τέτοια πρέπει να αντιμετωπιστεί.