Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Την ετήσια έκθεσή του για το 2022, με τις αναφορές των πολιτών για κακοδιοίκηση και τα προβλήματα που καταγράφονται σε όλα τα επίπεδα της κοινωνικο-οικονομικής ζωής, δημοσίευσε την Τρίτη ο Συνήγορος του Πολίτη, αναδεικνύοντας για μια ακόμη φορά τις παθογένειες και τις καταγγελίες των πολιτών σε διάφορα θέματα και τομείς.

Η εν λόγω Ανεξάρτητη Αρχή, που διάγει πλέον το 25ο έτος λειτουργίας της, διεκδικεί νέα θεσμικά εργαλεία, ισχυρότερη νομιμοποίηση, λειτουργική πληρότητα και εγγυήσεις ανεξαρτησίας, προκειμένου να εξακολουθήσει να υπηρετεί πιστά και αποτελεσματικά την αποστολή της, ως θεσμικός, συνταγματικός πυλώνας ενός δημοκρατικού κράτους.

Οι αναφορές των πολιτών και οργανώσεών τους στον Συνήγορο του Πολίτη βοηθούν αποτελεσματικά στην διερεύνηση όλων των προβλημάτων που προκύπτουν από την επαφή με τις δημόσιες υπηρεσίες αλλά και την κακοδιοίκηση σε αυτές, μηδέ των μεμονωμένων καταγγελιών εξαιρουμένων, που σε άλλη περίπτωση δεν πρόκειται να είχαν καμία τύχη.    

Κατά το έτος 2022, υποβλήθηκαν στον Συνήγορο του Πολίτη συνολικά 17.035 αναφορές, αριθμός ελαφρώς μειωμένος σε σχέση με τα δύο προηγούμενα έτη, γεγονός το οποίο οφείλεται στην αποκλιμάκωση της πανδημίας του Covid 19. Ο αριθμός των αναφορών για το έτος 2022 είναι υψηλότερος από τα προηγούμενα από την πανδημία έτη.

Οι αναφορές που κατατίθενται κάθε χρόνο στον Συνήγορο του Πολίτη είναι πολλαπλάσιες του αριθμού των αναφορών για τις οποίες η Αρχή έχει, εκ του νόμου, αρμοδιότητα διερεύνησης. Επίσης, είναι πολλαπλάσιες των αναφορών, στη συνέχεια της διερεύνησης των οποίων διαπιστώνεται κάποια μορφή κακοδιοίκησης.

Έτσι, από το σύνολο των αναφορών που διεκπεραιώθηκαν κατά το έτος 2022, διαπιστώθηκε ότι το 75% ήταν εντός της αρμοδιότητας διερεύνησης του Συνηγόρου του Πολίτη.

Αντίστοιχα, από τις αναφορές για τις οποίες επιβεβαιώθηκε η αρμοδιότητα του Συνηγόρου του Πολίτη και διερευνήθηκαν κατά το έτος 2022, διαπιστώθηκε ότι στο 30% του συνόλου δεν παρατηρήθηκε πρόβλημα κακοδιοίκησης, και οι αναφορές αυτές χαρακτηρίστηκαν ως «αβάσιμες». Αντίθετα, κρίθηκαν ως «βάσιμες» και, κατά συνέπεια, υπήρξε προσπάθεια διαμεσολάβησης και επίλυσης του προβλήματος κακοδιοίκησης που περιέγραφαν, στο 70% των αναφορών.

Το 2022 επιβεβαιώθηκε το χρόνιο πρόβλημα που αντιμετωπίζει η Διοίκηση στην ικανοποίηση αιτημάτων που σχετίζονται με το ασφαλιστικό και εργασιακό καθεστώς των πολιτών, για τα οποία υποβλήθηκαν στον Συνήγορο του Πολίτη μακράν οι δεύτερες περισσότερες αναφορές.

Ωστόσο, για τη χρονιά που πέρασε, την πρώτη θέση σε αριθμό αναφορών (περισσότερες από 3.000) καταλαμβάνουν τα θέματα που σχετίζονται με το οικιστικό περιβάλλον και συγκεκριμένα με τις Δ.Ε.Κ.Ο. (Δ.Ε.Η., Δ.Ε.Υ.Α., Ε.Υ.Δ.Α.Π.), καθώς και ζητήματα σχετικά με τη χωροθέτηση, αδειοδότηση και παρακολούθηση της λειτουργίας έργων και επιχειρήσεων.

Ο  λόγος για τη συγκεκριμένη αύξηση των αναφορών φαίνεται, σύμφωνα με την έκθεση, να είναι η «ενεργειακή κρίση», σε συνδυασμό με τον πόλεμο στην Ουκρανία, με συνέπεια την αλματώδη αύξηση στο κόστος κατανάλωσης των διαφόρων μορφών ενέργειας.

Σημαντικός αριθμός αναφορών σχετίζονταν και με προβλήματα που προκάλεσε η πανδημία, παρά την αποκλιμάκωσή της κατά την χρονιά που πέρασε.

Σταθερά υψηλά, όπως κάθε χρόνο, εμφανίζονται και τα προβλήματα που συνδέονται με την υγεία, την κοινωνική πρόνοια και τις φορολογικές υποθέσεις των πολιτών. Προβληματισμό, σύμφωνα με τον Συνήγορο του Πολίτη, προκαλεί και ο συνεχιζόμενος υψηλός αριθμός αναφορών για διακρίσεις λόγω φύλου, καθώς και των αναφορών που σχετίζονται με την αστυνομική αυθαιρεσία, που υποδεικνύει ότι η χώρα μας πρέπει να καλύψει αρκετά κενά ακόμη στους τομείς αυτούς.

Όσον αφορά στα Υπουργεία, όλα σχεδόν συμμετείχαν στο ποσοστό κακοδιοίκησης για το έτος 2022. Ωστόσο, αντίθετα με τα προηγούμενα χρόνια, υψηλότερα τοποθετείται το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη (28%), ακολουθούμενο από το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων (22%).

Η θέση αυτή του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη φαίνεται να οφείλεται στις αυξημένες υποθέσεις αστυνομικής αυθαιρεσίας που χειρίζεται ο Συνήγορος του Πολίτη, στις αναφορές σχετικά με την είσοδο και παραμονή στην χώρα αλλοδαπών που αιτούνται άσυλο (σε συνδυασμό και με την εικόνα του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου) αλλά και στην πανδημία Covid 19, παρά την περίοδο ύφεσής της που παρατηρήθηκε.

Τέλος, υψηλά ποσοστά κακοδιοίκησης αποτυπώνονται για άλλη μια χρονιά στα Υπουργεία Μετανάστευσης και Ασύλου (9%), Εσωτερικών (8%), Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων (8%).