Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Χρειάζεται δύναμη αλλά πάνω απ' όλα ισχυρή θέληση, για να αλλάξει κανείς τα δεδομένα της καθημερινότητας, σε μια εποχή όπου το να αλλάζεις στάση κάθε λίγο και λιγάκι είτε λανσάρεται ως λογική νεωτεριστική νόρμα είτε εκλαμβάνεται ως απόλυτη εναρμόνιση με τις περιπέτειες της ζωής. Οι άνθρωποι έχουν απομακρυνθεί από τις αποκρυσταλλωμένες απόψεις του παρελθόντος που συνέτειναν αποφασιστικά στην σωστή και έγκαιρη λήψη αποφάσεων, μία διαδικασία που σε καμία περίπτωση δεν ήταν χωρίς κόπο και πάνω απ' όλα λάμβανε χώρα μετά από πολύ σκέψη.

Ξέφυγαν, όμως και από τις αγκυλώσεις μιας μονότονης ζωής που κυλούσε σε αργούς ρυθμούς που δεν ενοχλεί, αλλά που όταν δεν συνοδεύονται από εκπλήξεις της ωριμότητας και διαιωνίζουν το στατικό, καταντούν βαρετοί.  Και σίγουρα είναι απαραίτητος εδώ ο διαχωρισμός της βραδύτητας και της ιλιγγιώδους ταχύτητας, δύο άκρα που ποτέ δεν πρόσφεραν το διαφορετικό.

Τα σημερινά δεδομένα ναι μεν ήταν προβλέψιμα από τις ηχηρές πένες του παρελθόντος, εντούτοις δεν μπορούσε να προβλεφθεί η ένταση και η σημασία τους στην καθημερινότητα. Και μιλώ για τους κανόνες αλλά και τις συνήθειες που καλλιεργούνται και υπαγορεύονται από ένα νοσηρό κατεστημένο, που εξακολουθεί να διδάσκει συντηρητισμό και προβλέψιμη ακρότητα.

Και δεν είναι μόνο τα κόμματα που δεν πείθουν για τις προθέσεις τους, αλλά προκαλούν ποικίλες υποψίες με τον επαγγελματισμό τους αλλά και όλοι αυτοί που πασχίζουν να μονοπωλήσουν την τρέχουσα επικαιρότητα, αλιεύοντας την μερίδα του λέοντος των ενδιαφερόντων του μέσου πολίτη.

Ένας τέτοιος κόσμος που φυτοζωεί ανάμεσα στην στασιμότητα και την λεκτική περιδίνηση, άνθρωποι που απώλεσαν τις δυνατότητες όχι εκμοντερνισμού αλλά προσέγγισης της ποιότητας σε όλα τα επίπεδα της κοινωνίας, αυτοί όλοι συνηγορούν για μια τελείως διαφορετική καθημερινότητα, εγκλωβισμένη στα αδιέξοδα μιας φτηνής επικοινωνίας. 

Οι τρόποι έκφρασης αυτής της λεκτικής πενίας που διανθίζει την όλη επικοινωνιακή διαδικασία, η ελλειμματική τοποθέτηση απέναντι στους όρους μιας φτωχής σε καλολογικά στοιχεία και κοσμητικά επίθετα κοινωνικής ανταλλαγής μηνυμάτων που αρχίζει από την τεχνολογία και τελειώνει σε αυτήν, δεν θα μπορούσε παρά να υποβαθμίζει τις όποιες μεμονωμένες προσπάθειες που καταβάλλουν κάποιοι εμμένοντες στην σαφήνεια της γλώσσας, αλλά πάνω απ' όλα στην εκφραστική δύναμη και ιδιαιτερότητα.

Σε έναν τέτοιο υπεραπλουστευμένο κόσμο, αυτοί που σκέφτονται ακόμη δημιουργούν την δική τους γλώσσα, στην προσπάθειά τους να διαφυλάξουν την πλούσια γλωσσική κληρονομιά, αλλά πάνω απ' όλα να περιφρουρήσουν την ποιότητα στην όλη εκφραστική διαδικασία.

Για να το πω καθαρά χωρίς περιστροφές: σήμερα ο καθένας και η καθεμιά αυτοαποκαλείται λόγιος, σχολιαστής και δοκιμιογράφος. Χωρίς την παραμικρή δύναμη αντίστασης στην γλωσσική κακοποίηση έρχεται να προστεθεί στους αμέτρητους ηθοποιούς της συγγραφής, αφού χωρίς πολλά πολλά μπορεί να εκδώσει τις σκέψεις του, χωρίς να το πολυσκεφθεί.

Οι ρόλοι στην σημερινή εποχή λοιπόν, είναι ποικίλοι, αρκεί να μυριστεί κανείς οικονομικό όφελος. Η δύναμη που προανέφερα πρέπει να αποκτηθεί από όσους μένουν στο περιθώριο της ποιοτικής εμμονικότητας και που εύκολα κατατάσσονται εκεί από τη μάζα λόγω της προαναφερόμενης γνωσιακής πενίας. Πέρα από τη δύναμη χρειάζεται και η αυτοπεποίθηση, το πείσμα των λίγων σε βάρος της ρηχότητας των πολλών.

Αν αυτό δεν γίνει γρήγορα, αν η τροχοδρομημένη ζωή δεν νοηθεί και τονισθεί ως το μέγα παράπτωμα της γλωσσικής ηθικής, τότε απλά θα διανύουμε το τρίτο και τελευταίο μέρος της μοιραίας επικοινωνιακής παράστασης.           

Είναι στο χέρι των λίγων να μην πνιγούν από τους πολλούς. Και σε τελευταία ανάλυση, εδώ δεν υπάρχει ούτε εξαναγκασμός ούτε κάποιας μορφής μοίρα, παρά ο σπουδαίος ρόλος της υπενθύμισης πως αυτό που αποκαλείται σήμερα ζωή δεν είναι τίποτε άλλο παρά τυφλοί στόχοι από τυφλούς παίχτες, κάτι σαν τον μονοδιάστατο άνθρωπο του Μαρκούζε.

Υπενθύμιση που θα πρέπει να γίνεται με όλη μας την δύναμη, για να προκύψει ίσως κάποτε κάποιο ελπιδοφόρο επικοινωνιακό προτσές. Μια διαδικασία πολιτισμού και σκεπτικής ωρίμανσης.