Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Μπορεί ένα καταστροφικό γεγονός να φέρει κοντά δύο αντιμαχόμενα μέρη; Μπορεί. Είναι δυνατόν η αντιπαλότητα μεταξύ δύο χωρών να αμβλυνθεί μετά από ένα σοβαρό γεγονός που προκαλεί μεγάλες απώλειες στον ανθρώπινο πληθυσμό και συγκινεί ολόκληρη την ανθρωπότητα; Σαφώς. Στην περίπτωση του καταστροφικού σεισμού στην γειτονική Τουρκία, αυτό που διεφάνη, είναι ότι η αλληλεγγύη μεταξύ των λαών είναι το βασικότερο που πρέπει να ισχύει, όχι μόνο σε έκτακτα γεγονότα, αλλά και στην καθημερινότητα που φαινομενικά κυλά σε συνήθεις ρυθμούς.

Όταν συμβαίνουν έκτακτα γεγονότα, οι αντιπαραθέσεις παύουν προσωρινά και προέχει η παροχή βοήθειας από τον ένα λαό στον άλλο. Στην διαμάχη Ελλάδας και Τουρκίας ένα τέτοιο γεγονός μπορεί να λειτουργήσει κατευναστικά σε ότι αφορά την ένταση στις μεταξύ τους σχέσεις. Γιατί, όμως, θα πρέπει πάντα να συμβεί το χειρότερο για να αλλάξουν ρότα οι ηγεσίες και να δείξουν ευγνωμοσύνη η μια στην άλλη για την όποια παροχή βοήθειας; Γιατί πρέπει πάντα οι πολίτες να γίνονται υποχείριο των αποφάσεων των ηγεσιών, ώστε να παίρνουν το μήνυμα πότε θα επιδείξουν ανοχή και πότε επιθετικότητα;

Αυτό που συμβαίνει κάθε φορά με την Τουρκία είναι αν μη τι άλλο κωμικοτραγικό, γιατί από την μια δείχνει το μέγεθος της αντιπαλότητας, και από την άλλη της αλληλεγγύης, όταν συμβαίνουν έκτακτα γεγονότα όπως αυτό του καταστροφικού σεισμού. Η επιθετική ρητορική των προηγούμενων ημερών χάνεται σε σημείο που να νομίζει κανείς πως ποτέ δεν έχει συμβεί κάτι ιδιαίτερα ανησυχητικό στις μεταξύ τους σχέσεις.

Είναι, όμως, τουλάχιστον υποκριτικό από την μια να ασχολούνται με τα Rafale και τους τουρκικούς πυραύλους, να συμβαίνουν αλλεπάλληλα περιστατικά στο Αιγαίο που ενδεχομένως μπορούν να προκαλέσουν θερμό επεισόδιο, και από την άλλη να πληθαίνουν οι ευχαριστίες στα κοινωνικά δίκτυα για την ελληνική συνδρομή βοήθειας μετά τον καταστροφικό σεισμό.

Θα σκεφτεί βέβαια κανείς πως αυτό είναι το πολιτικό παιχνίδι, την μια μέρα να αλληλοεκτοξεύονται κατηγορίες για παραβιάσεις του εναέριου χώρου, να προβαίνουν σε εικονικές αερομαχίες τα πολεμικά αεροσκάφη, και την άλλη μέρα στρατιωτικά και πάλι αεροσκάφη να προσφέρουν την αναγκαία βοήθεια για την αντιμετώπιση μιας έκτακτης κατάστασης. Τι πάει να πει, όμως, «πολιτικό παιχνίδι»; Και τελικά γιατί αυτό το πολιτικό παιχνίδι να επηρεάζει κάθε φορά την ψυχολογία των λαών;

Είναι τελείως διαφορετικό πράγμα να προσφέρεται την μια μέρα αθρόα βοήθεια, και την άλλη οι πολιτικοί των δύο χωρών να προκαλούν ο ένας τον άλλο με απειλές και τα συναφή. Στην μία περίπτωση μιλά και αναφέρεται κανείς σε μία φυσιολογική συμπεριφορά επίδειξης αλληλεγγύης και ανθρωπιάς και την άλλη, για τον θρίαμβο του πολιτικαντισμού που ξεγελά τους πολίτες και τους οδηγεί σε άλλα μονοπάτια.

Τι συμπέρασμα να βγάλει κανείς από την όλη αυτή ιστορία; Πως αυτό που προέχει στην ζωή είναι να σκέφτεται κανείς τον διπλανό του και όχι να σπαταλά τον χρόνο του στις αερολογίες και τις κάθε είδους μεγαλοστομίες περί του ποιο έθνος είναι ανώτερο ή τις ανοησίες περί επανάληψης νέων εκδιώξεων και γενοκτονιών.

Το πολιτικό παιχνίδι μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας και ο ανταγωνισμός για το ποιο κράτος θα πάρει ή μη τα σύγχρονα αμερικανικά πολεμικά αεροσκάφη, όλη αυτή η περιπέτεια με την κούρσα των εξοπλισμών που δεν έχει τελειωμό, όλα αυτά κόβονται απότομα από ένα καταστροφικό φυσικό γεγονός. Αυτό από μόνο του θα έπρεπε τουλάχιστον να συνετίσει τις ηγεσίες των δύο χωρών και να συμβάλλει στην άμβλυνση των αντιθέσεων.

Η σκέψη, όμως, περί του να γίνει κάτι καταστροφικό για να εκτονωθεί η εχθρότητα, η σκέψη που είναι αναπόφευκτη, όπως ακριβώς σε περιστατικά που συμβαίνουν και είναι τραγικά παρά τις προειδοποιήσεις (όπως ένα ατύχημα σε ένα σημείο που είχε υπάρξει προειδοποίηση για την επικινδυνότητά του), αυτή ακριβώς η σκέψη είναι μοιραία να τεθεί σε αλληλουχία με την τωρινή τραγωδία στην Τουρκία.

Αντί λοιπόν, να αναλώνονται σε παράλογες αντιθέσεις, αντί να σηκώνουν τον πήχη της αντιπαλότητας, ας κάτσουν στο ίδιο τραπέζι και ας λύσουν τις διαφορές τους, πέρα από παλικαρισμούς και λεονταρισμούς.

Γιατί σήμερα η τραγωδία εκτυλίσσεται στην Τουρκία από την σεισμική δραστηριότητα, αύριο, όμως, στην θέση της μπορεί να βρεθεί η Ελλάδα, με δεδομένο ότι και οι δύο χώρες είναι σεισμογενείς περιοχές. Εν ολίγοις, προέχει η μέριμνα για την αντιμετώπιση αυτού του πολύ μεγάλου προβλήματος και όχι οι υφαλοκρηπίδες και τα θαλάσσια σύνορα.

Γιατί πολύ απλά η φύση μπορεί να αλλάξει τον ρου της ιστορίας ανά πάσα στιγμή, παρά τις όποιες προσπάθειες περί τιθάσευσής της αλλά πάνω απ' όλα υποβάθμισης ενός κινδύνου που μπορεί ανά πάσα στιγμή να αλλάξει άρδην τα δεδομένα.