Το βιβλιοπωλείο Χατζηδανιήλ και οι εκδόσεις Ψυχογιός παρουσιάζουν απόψε, στις 8 το βράδυ, στο χώρο της Δημοτικής Πινακοθήκης Μυτιλήνης, Αδραμυτίου 46, το νέο κοινωνικό μυθιστόρημα της Λένας Μαντά «Ζωή σε πόλεμο».

Πρόκειται για μια ιστορία βασισμένη σε αληθινές στιγμές, που μοιράζονται κυρίως ανάμεσα στη συγγραφέα και τη μητέρα της.

«Λίγο πριν πεθάνει, είχα ήδη αποφασίσει ότι το επόμενο βιβλίο μου θα ήταν για εκείνη, προερχόμενο από εκείνη... Όταν πέθανε, το μετάνιωσα· αλλά, ως συνήθως, όταν κάτι εισβάλλει στο μυαλό μου, δύσκολα έως ποτέ δε βγαίνει! Ούτε και τώρα ακόμη, που γράφω αυτές τις γραμμές, δεν έχω ιδέα αν θα καταφέρω να το ολοκληρώσω. Είναι η πρώτη φορά στη ζωή μου που γράφω εν θερμώ και δεν ξέρω αν θα μου είναι εύκολο ν' αποστασιοποιηθώ ή θα καταλήξω σ' ένα ημερολόγιο καταγραφής γεγονότων. Θα δείξει...» αναφέρει η συγγραφέας στο προσωπικό της ιστολόγιο σχετικά με το θέμα του βιβλίου σε μια εκ των έσω πρώτη αποκάλυψη.

Λίγα λόγια για την υπόθεση:

«Φραντζέσκα, η ηρωίδα μου... Αθηνά, η μητέρα μου... Ζωή σε πόλεμο, η ζωή της... 

Η ιστορία της, η διαδρομή της, οι επιλογές της, η σχέση μας και τα δεκαεννιά χρόνια που έμεινα μαζί της. Σε πόλεμο με όλους η μητέρα μου. Μ' εμένα, με τους φίλους της, με τους δικούς της, με την ίδια τη ζωή τελικά... 

Μαζί με την ιστορία της, και τα δικά μου παιδικά και εφηβικά χρόνια. Λόγια που δεν ειπώθηκαν, παραλείψεις που έφεραν πόνο, πράξεις που πλήγωσαν, χαμένες αγκαλιές και δάκρυα. Όλα μέσα σε τούτες τις σελίδες, που, εκτός από βιογραφία, έγιναν κι ένα οδυνηρό ταξίδι στο δικό μου χθες, στην αφετηρία μου...».

Με την ευκαιρία της αποψινής παρουσίασης του βιβλίου «Ζωή σε πόλεμο» που βρίσκεται κιόλας στην κορυφή των ευπώλητων, η πολυγραφότατη και καταξιωμένη συγγραφέας Λένα Μαντά παραχώρησε συνέντευξη για τους φίλους αναγνώστες του «Δημοκράτη».

-Πώς μπορεί κανείς να διαχειριστεί το συναίσθημα, όταν συγγράφει φανερά για την προσωπική του ζωή;

Δεν ήταν εύκολο, ίσως ήταν και το δυσκολότερο απ' ό,τι έχω κάνει μέχρι σήμερα. Έπρεπε ν' ανασύρω αναμνήσεις που είχα σκληρά προσπαθήσει να θάψω εδώ και πολλά χρόνια και να επιλέξω ποιες από αυτές αντέχω να εξωτερικεύσω.

-Ποια ανάγκη σας ώθησε να κάνετε λόγο στιγμές της ζωής σας τυλίγοντάς τες σε μυθιστορηματική γραφή;

Όταν έφυγε η μητέρα μου, ένιωσα την ανάγκη να της πω αντίο με τον μόνο τρόπο που ήξερα να εξωτερικεύω συναισθήματα. Γράφοντας...

-Διαβάζουμε στο οπισθόφυλλο του βιβλίου: «Σε πόλεμο με όλους η μητέρα μου». Εκείνη το βίωνε και το ερμήνευε κατά αυτόν τον τρόπο ή εσείς το εκλαμβάνατε έτσι;

Μέσα από παλιότερες συζητήσεις μας, αυτό το συμπέρασμα έβγαλα. Κι εκείνη είχε επίγνωση πως όλη της η ζωή ήταν πόλεμος, πως δεν εφησύχαζε, πως μαχόταν ακόμα και για όσα δεν ήταν απαραίτητο.

-Όταν βάλατε την τελευταία τελεία στο μυθιστόρημα «Ζωή σε πόλεμο», νιώσατε να σας φέρνει την λύτρωση;

Μια πληγή για να επουλωθεί σωστά, πρέπει να την σκαλίζεις συνεχώς, να ματώνει και έτσι να επέλθει η επούλωση από μέσα προς τα έξω. Αυτό ακριβώς ήταν για μένα η συγγραφή αυτού του βιβλίου. Με την λέξη τέλος, δεν υπήρχε καμιά πληγή, μόνο μια ανεπαίσθητη ουλή, να θυμίζει το παρελθόν.

-Τυχαία η χρονική στιγμή της ζωής σας που γράψατε το βιβλίο «Ζωή σε πόλεμο;» Γιατί τώρα και όχι πριν ή μετά;

Όπως σας είπα ήδη, εκείνη έφυγε, εγώ είπα αντίο. Αν ήμουν ζωγράφος, ίσως να δημιουργούσα έναν πίνακα. Αν ήμουν συνθέτρια, μια μελωδία. Είμαι συγγραφέας, όμως... Και γράφω...

-Είστε μια από τις πολυγραφότατες συγγραφείς με θέση στην κορυφή των ευπώλητων βιβλίων, με φανατικό αναγνωστικό κοινό, αλλά και στο στόχαστρο, όπως είναι φυσικό, με τέτοια αναγνωρισιμότητα των κριτικών. Μέσα από ποιες εσωτερικές διεργασίες περνά αυτή η σχέση συγγραφέα - αναγνωστών;

Η επαφή με το αναγνωστικό κοινό, χάρη στις δεκάδες παρουσιάσεις που πραγματοποιώ κάθε καλοκαίρι, έχει τόση αγάπη και γλύκα, που πηγαίνει βαθιά μέσα στην ψυχή μου και την κουβαλώ όλο το επόμενο διάστημα. Οι αγκαλιές, τα χαμόγελα και τα φιλιά που παίρνω κάθε φορά, αποτελούν τον θησαυρό μου. Επιπλέον, μου δίνουν δύναμη να συνεχίζω.

-Η σχέση σας με τη μητέρα σας, αλλά και οι προσλαμβάνουσες που είχατε αφουγκραζόμενη τη ζωή και το περιβάλλον γύρω από εκείνη, επηρέασε το ρόλο σας ως μητέρα ειδικά με την κόρη σας;

Η σχέση μητέρας και κόρης, είναι ούτως ή άλλως μια εκρηκτική σχέση, κάποιες φορές γεμάτη εντάσεις. Αυτό που εγώ πρόσφερα στο παιδί μου, ήταν η βεβαιότητα πως αποτελούσε την απόλυτη προτεραιότητά μου. Δεν ένιωσε απόρριψη. Σεβάστηκα την ατομικότητά της, δεν προσπάθησα να τσακίσω το ανεξάρτητο πνεύμα της.

-Έχετε συλλάβει τον εαυτό σας να αναπαράγει συμπεριφορές της μητέρας σας και να τις δικαιολογεί μέσα από αυτό το πρίσμα;

Ούτε μία φορά! Αντίθετα, αν αυτό που έλεγα ή πήγαινα να κάνω μου θύμιζε εκείνη, άλλαζα αμέσως γραμμή πλεύσης!

-Αν θεωρήσουμε ότι η συγγραφή προσφέρει τέρψη, ποια άλλα συναισθήματα σας εμπνέει κατά την εξέλιξη της διαδικασίας;

Η συγγραφή για μένα είναι ένας απόλυτος και σαρωτικός έρωτας. Τον βιώνω με πάθος και ενθουσιασμό για κάθε μυθιστόρημα! Είναι το ταξίδι μου!

-Στη μακρά συγγραφική σας πορεία, πόσο σας επηρέασε η συνάφεια με τους αναγνώστες από το ξεκίνημα μέχρι τώρα;

Η αγάπη του αναγνωστικού κοινού είναι ευλογία και η σχέση μου μαζί τους σχεδόν μαγική. Μέχρι εκεί, όμως. Δεν μ' επηρεάζει κανείς στο τι θα γράψω και πώς θα το πλάσω. Γράφω ό,τι μου αρέσει εμένα να διαβάζω. Έτσι ξεκίνησα και έτσι συνεχίζω!

Ένα απόσπασμα από την εισαγωγή του βιβλίου δίνει μια πρώτη γεύση του μυθιστορηματικού ιστού.

«Μαμά, γιατί ήρθαμε εδώ; Δε μου αρέσει καθόλου αυτό το σπίτι!» Κοίταξε το απογοητευμένο προσωπάκι της κόρης της και προσπάθησε να δει το νέο τους κατάλυμα μέσα από τα δικά της μάτια. Δεν την αδικούσε. Μπορεί να ήταν λίγο μεγαλύτερο από το σπίτι τους στον Χολαργό, αλλά εκείνο είχε έπιπλα, ενώ αυτό όχι. Εκείνο είχε κήπο και ήταν φωτεινό, τούτο ήταν σε μια πολυκατοικία, σ' ένα στενό των Αμπελοκήπων, και αρκετά σκοτεινό. Το μπαλκόνι του σαλονιού, μάλιστα, έβλεπε σε θερινό κινηματογράφο· μια γιγάντια οθόνη και πλαστικές καρέκλες, στριμωγμένες ανάμεσα σε ψηλές πολυκατοικίες, με το αγιόκλημα να καταβάλλει προσπάθειες να σταθεί στο ύψος του για να σκορπίσει την ευωδιά του στους θαμώνες, δίνοντας την ψευδαίσθηση ενός δροσερού παραδείσου, ανάμεσα σε τόνους τσιμέντου. Έσπρωξε μαλακά τη δυσαρεστημένη εξάχρονη στο εσωτερικό του διαμερίσματος και έκλεισε πίσω τους την πόρτα. Βρίσκονταν σ' έναν άδειο χώρο, που κανονικά θα έπρεπε να ήταν το χολ. Αριστερά τους ανοιγόταν ένα μεγαλύτερο δωμάτιο, που προοριζόταν για σαλόνι, αλλά τώρα είχε τοποθετηθεί εκεί το κρεβάτι της μικρής, καθώς κι ένας μπουφές που φιλοξενούσε το καλό της σερβίτσιο, αυτό που είχαν δίκαια μοιράσει με τον πρώην άντρα της. Ευθεία, μια πόρτα έδειχνε την είσοδο στη μοναδική κρεβατοκάμαρα του σπιτιού, που εκτός από μια τεράστια καφέ βαλίτσα δεν είχε τίποτε άλλο για να γεμίσει. Δεξιά ήταν η κουζίνα, που δύσκολα θα χωρούσε και τις δύο, και ακριβώς δίπλα το μπάνιο με διαστάσεις κλουβιού. Είχε περάσει ώρες να το καθαρίσει και να το βάψει, προκειμένου να το κάνει να φαίνεται καλύτερο απ' ό,τι ήταν. Τα αποτελέσματα ήταν φτωχά και το ήξερε, αλλά προς το παρόν δεν μπορούσε να κάνει τίποτα περισσότερο. Το πορτοφόλι της περιείχε μόλις δεκατέσσερις δραχμές και στο άμεσο μέλλον δεν προβλεπόταν να μπουν άλλα χρήματα. Σουρούπωνε και η απουσία κουρτινών επέτρεπε στον ήλιο να διαπερνά τα γύρω ψηλά κτίρια και να στέλνει κάποιες από τις αχτίδες του να φωτίσουν τον χώρο. Κάθισε δίπλα στην κόρη της, που είχε βολευτεί στο κρεβάτι της και με κατεβασμένο κεφάλι φαινόταν να έχει προσηλωθεί στο ξύλινο πάτωμα, ακίνητη σαν άγαλμα. Λίγες μέρες έμεναν μέχρι ν' αρχίσουν τα σχολεία και η μικρή της θα πήγαινε πρώτη δημοτικού. Είχε φροντίσει πριν από τη μετακόμιση να βρει σχολείο και να τη γράψει. Δεν ήταν αρκετά κοντά. Έπρεπε κάθε πρωί να ανεβαίνουν τη Σοφίας Σλήμαν, όπου πλέον βρισκόταν το σπίτι τους, να περπατούν κατά μήκος της πολύβουης Κηφισίας και να μπαίνουν στην Αχαΐας, εκεί όπου βρισκόταν το μεγάλο κτίριο. Και βέβαια κάθε μεσημέρι να κάνουν την αντίστροφη διαδρομή. Πριν από αυτό, όμως, έπρεπε να φροντίσει για πολύ πιο ουσιαστικά πράγματα. Δεν είχε να περιμένει τίποτα κι από κανέναν, και χρειαζόταν δουλειά. Στράφηκε πάλι στη μικρή, που δεν είχε σαλέψει καθόλου. Της χάιδεψε τα μακριά της μαλλιά και επιτέλους εκείνη την κοίταξε. «Εδώ θα μένουμε πια;» τη ρώτησε έτοιμη να κλάψει. «Ναι, αλλά θα το φτιάξουμε και θα γίνει πολύ όμορφο!» «Και ο μπαμπάς; Μόνος του θα μένει;» «Δε σου εξήγησα, Κάλλια μου; Δεν τα είπαμε τόσες φορές; Με τον μπαμπά δεν μπορούμε να μένουμε πια μαζί...» «Γιατί μαλώσατε! Μου το είπες! Και μ' εμένα μαλώνεις, αλλά πάντα με συγχωρείς! Εκείνον γιατί δεν μπορείς να τον συγχωρέσεις;»

«Δεν είναι το ίδιο, καρδούλα μου! Όταν δύο μεγάλοι μαλώνουν συνέχεια, είναι καλύτερα να μη μένουν μαζί πια!» «Κι εγώ; Δε θα ξαναδώ τον μπαμπά μου;» «Μα τι λες τώρα; Τι είπαμε; Όλη την εβδομάδα θα είμαστε μαζί, και τις Κυριακές, που δε θα έχεις σχολείο, θα πηγαίνεις να βλέπεις τον μπαμπά!» «Κι αν δε θέλω;» Άνοιξε το στόμα να της απαντήσει, αλλά το έκλεισε, καθώς το μυαλό της κόλλησε στην ερώτηση του παιδιού. «Τι θα πει αυτό τώρα;» ζήτησε διευκρινίσεις, για να μη δώσει λάθος απάντηση. «Έχω θυμώσει μαζί του! Δεν ήρθε να μας αποχαιρετήσει και...». Έκοψε την κουβέντα του στη μέση το παιδί και έπλεξε τα δάχτυλά του, σημάδι πως ήταν αναστατωμένο. Την πήρε στην αγκαλιά της για να την κάνει να νιώσει ασφαλής, ώστε να συνεχίσει. «Και;» επέμεινε. «Για τι άλλο έχεις θυμώσει με τον μπαμπά;» «Επειδή δε μας κράτησε! Έπρεπε να κλειδώσει όλες τις πόρτες και τα παράθυρα, για να μη μας αφήσει να φύγουμε! Αν μας αγαπούσε, δε θα μας άφηνε να φύγουμε!» της απάντησε η μικρή κλαίγοντας πια...».

Λίγα λόγια για τη συγγραφέα:

Η Λένα Μαντά γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη, αλλά ήρθε στην Ελλάδα σε μικρή ηλικία. Σπούδασε νηπιαγωγός χωρίς ποτέ να θελήσει να ασκήσει το συγκεκριμένο επάγγελμα. Επί τρία χρόνια είχε δικό της θίασο κουκλοθέατρου, με έργα δικής της συγγραφής. Έχει δημοσιεύσει άρθρα σε τοπικές εφημερίδες και για δύο χρόνια διετέλεσε διευθύντρια προγράμματος σε ραδιοφωνικό σταθμό των βορείων προαστίων. Είναι παντρεμένη, έχει δύο παιδιά και μένει μόνιμα στο Καπανδρίτι. Βραβεύτηκε «Συγγραφέας της Χρονιάς» το 2009 και το 2011 από το περιοδικό Life & Style. To 2016, της απονεμήθηκε το Βραβείο Κοινού των βιβλιοπωλείων PUBLIC, στην κατηγορία «Ηρωίδα-Έμπνευση», για το μυθιστόρημά της «Μια συγγνώμη για το τέλος». Βιβλία της έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, στα ιταλικά, στα ισπανικά, στα τουρκικά, στα κινεζικά, στα αλβανικά, στα σερβικά και στα βουλγαρικά, ενώ συνολικά έχουν πουλήσει περισσότερα από 1,8 εκατομμύρια αντίτυπα στην Ελλάδα. Από τις Εκδόσεις «Ψυχογιός» έχουν εκδοθεί δεκαπέντε μυθιστορήματά της, καθώς και δύο συλλογές διηγημάτων.

Άλλα βιβλία της συγγραφέα:

Βαλς με δώδεκα θεούς, Εκδ. Ψυχογιός, 2005 Θεανώ, η Λύκαινα της Πόλης, Εκδ. Ψυχογιός, 2006 Το σπίτι δίπλα στο ποτάμι, Εκδ. Ψυχογιός, 2007 Η άλλη πλευρά του νομίσματος, Εκδ. Ψυχογιός, 2008 Έρωτας σαν βροχή, Εκδ. Ψυχογιός, 2009 Το τελευταίο τσιγάρο, Εκδ. Ψυχογιός, 2010 Δεν μπορεί, θα στρώσει! (διηγήματα), Εκδ. Ψυχογιός, 2010 Χωρίς χειροκρότημα, Εκδ. Ψυχογιός, 2011 Όσο αντέχει η ψυχή, Εκδ. Ψυχογιός, 2012 Με λένε Ντάτα, Εκδ. Ψυχογιός, 2013 Ήταν ένας καφές στη χόβολη, δεύτερη έκδοση, Εκδ. Ψυχογιός, 2014 Τα πέντε κλειδιά, Εκδ. Ψυχογιός, 2014 Μια συγγνώμη για το τέλος, Εκδ. Ψυχογιός, 2015 Όσα ήθελα να δώσω (διηγήματα), Εκδ. Ψυχογιός, 2015 Η εκδίκηση των αγγέλων, Εκδ. Ψυχογιός, 2016 Γράμμα από χρυσό, Εκδ. Ψυχογιός, 2017.

Η συνέχεια στην αποψινή παρουσίαση για μια ακόμη συνάντηση με την αγαπημένη συγγραφέα χιλιάδων αναγνωστών και περισσότερη συζήτηση σχετικά την ζωντανή ιστορία που πραγματεύεται το καινούριο βιβλίο της.

                                        vamvouramar@gmail.com