Τίποτε περισσότερο πολιτισμικά επίκαιρο και ενδιαφέρον απόψε δεν θα μπορούσε να αποτελέσει για τον τόπο μας πέραν από την εκδήλωση του βιβλιοπωλείου Χατζηδανιήλ στον αύλειο χώρο της Δημοτικής Πινακοθήκης Μυτιλήνης. Προσκεκλημένος ο καταξιωμένος και πολυγραφότατος συγγραφέας Θοδωρής Παπαθεοδώρου για την παρουσίαση απόψε, στις 8 το βράδυ, του νέου του ιστορικού μυθιστορήματος «Γυναίκες της μικρής πατρίδας» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Ψυχογιός».

Την εκδήλωση θα προλογίσει ο Αντιδήμαρχος Πολιτισμού Κωνσταντίνος Αστυρακάκης, ενώ η Σχολική Σύμβουλος και διδάκτορας στην Ιστορία της Εκπαίδευσης Ρίτσα Λυκιαρδοπούλου Κοντάρα θα μιλήσει και θα παρουσιάσει το θέμα που πραγματεύεται το βιβλίο.

«Ελληνίδες. Μακεδόνισσες. Μια γενιά που πάλεψε για τη λευτεριά και δε φοβήθηκε τη θυσία» είναι η φράση στο εξώφυλλο με βαθειά νοηματική από ιστορική και κοινωνική διάσταση και άποψη.

Ο Μακεδονικός Αγώνας, η θυσία και η αυταπάρνηση των ανθρώπων για τον Μακεδονικό Αγώνα, καθώς και ο ρόλος της Ελληνίδας μάνας στην όλη υπόθεση, είναι το θέμα του άκρως επίκαιρου και ενδιαφέροντος μυθιστορήματος του Θοδωρή Παπαθεοδώρου.

 

«Γυναίκες της μικρής πατρίδας... Μακεδόνισσες. Ελληνίδες. Στη χαραυγή του εικοστού αιώνα, άγριος κι αδυσώπητος ξεσπάει ο αγώνας στη σκλάβα Μακεδονία. Η γη ματώνει, ο ελληνισμός ψυχορραγεί. Τούρκοι, Βούλγαροι, κομιτάτα, τσέτες, πυρπολήσεις, εκτελέσεις, αμέτρητες θυσίες. 

Γυναίκες της μικρής πατρίδας... Σαν την Αρετή. Σαν τη Φωτεινή. Ζυμώθηκαν με τον κίνδυνο, πάλεψαν για το γένος, την πίστη, τη λευτεριά. Θέριεψαν οι ψυχές τους κι έκλαψαν συνάμα. Για τους φίλους που έπεσαν, τα μαρτύρια που άντεξαν, τα μυστικά που βάσταξαν. Για το λατρεμένο παιδί που έχασε τόσο άδικα η μία. Για τον άντρα που αγάπησε παράφορα και σκότωσε με τα ίδια της τα χέρια η άλλη. Μπορεί να τις κυνήγησαν, μπορεί να τις βασάνισαν. Δεν τις δάμασαν όμως, ποτέ. Αυτές. Τις γυναίκες της μικρής πατρίδας μας...» αναφέρει σε μια πρώτη παρουσίαση της υπόθεσης το οπισθόφυλλο του βιβλίου.

Και επίσης αξιοσημείωτα τα παρακάτω:

«Αν κάτι έχω μάθει όλα αυτά τα χρόνια που αξιώθηκα να ζήσω, είναι πως η ελευθερία και η αγάπη είναι αξεχώριστες. Γέννες της ίδιας σποράς, καρποί των αδείλιαστων ψυχών. Δεν αρκεί να επιθυμείς, δεν αρκεί να περιμένεις. Πρέπει να τολμήσεις, ν' αγωνιστείς για όσα αξίζουν στη ζωή. Για να έχει νόημα. Για να μην ξοδευτεί άδικα. Εγώ ανήκω σε μια τέτοια γενιά. Στη γενιά που δε φοβήθηκε τη θυσία...» 

Στις πρώτες σελίδες υποδοχής του βιβλίου, ο συγγραφέας αποτίει φόρο τιμής ονομαστικά στις ηρωίδες δασκάλες του Μακεδονικού Αγώνα και ακολουθούν σχετικοί χάρτες. Αθήνα, Φιλιππούπολη, Χανιά, Θεσσαλονίκη, Κωνσταντινούπολη, Ράκοβο Φλωρίνης είναι οι τόποι όπου εδραιώνεται και ξετυλίγεται η μυθιστορηματική πλοκή. Στέφανος Δραγούμης, Ίων Δραγούμης, Παύλος Μελάς, Ναταλία Μελά, Χεκίμογλου, Βαρσάμης, Παπαδάκης είναι κάποια από τα ονόματα θρύλους, που κρατούν με τη δράση και το ρόλο τους σε εγρήγορση των αναγνώστη. Ο συγγραφέας επιδιώκει να φωτίσει τις ιστορικές πτυχές του θέματος, να συμβάλλει από την πλευρά του στη διάδοση αυτών των τόσο σημαντικών σελίδων της Ιστορίας του Μακεδονικού Αγώνα, άγνωστου σε πολλούς δυστυχώς, σε βάθος και εύρος.

Και πετυχαίνει με ξεκάθαρη, σαφή γραφή, να δώσει ένα συγκλονιστικό ιστορικό μυθιστόρημα.

 

Λίγα λόγια για τον συγγραφέα:

Ο Θοδωρής Παπαθεοδώρου γεννήθηκε στα Δίκαια του Έβρου και κατοικεί στην Αθήνα. Έχει δημοσιεύσει δεκατέσσερα μυθιστορήματα ενηλίκων, ένα νεανικό μυθιστόρημα και δύο βιβλία για παιδιά πρώτης σχολικής ηλικίας, ενώ έχει συμμετάσχει σε τρεις συλλογές διηγημάτων. Ασχολείται επίσης με τη συγγραφή σεναρίων και θεατρικών έργων. Από τις Εκδόσεις ΨΥΧΟΓΙΟΣ κυκλοφορεί και το πρώτο βιβλίο της σειράς «Τα κουλουβάχατα της ιστορίας» με τίτλο «Η χαμένη σφραγίδα του αυτοκράτορα Ιουστινιανού». Το μυθιστόρημά του «Οι εφτά ουρανοί της ευτυχίας» τιμήθηκε με το Βραβείο Σύγχρονου Ελληνικού Μυθιστορήματος, ενώ «Το ασπρολούλουδο του Βοσπόρου» με το Βραβείο Καλύτερου Έργου Μνήμης 2003-2004 στο πλαίσιο του 20ού Πανελλήνιου Συμποσίου Ποίησης και Πεζογραφίας. Επίσης, το μυθιστόρημα «Οι κόρες της λησμονιάς» ήταν υποψήφιο για το Βραβείο Αναγνωστών ΕΚΕΒΙ 2010, ενώ το «Οι καιροί της μνήμης» υποψήφιο για το ίδιο βραβείο το 2012, όπου και κατέλαβε τη δεύτερη θέση στις ψήφους των αναγνωστών και των Λεσχών Ανάγνωσης. 

Ο Θοδωρής Παπαθεοδώρου έχει γράψει και τα πολιτικά θρίλερ Sφαγείο Sαλονίκης και Μαύρη Αυγή, με το ψευδώνυμο Θάνος Δραγούμης.

 

Με την ευκαιρία της αποψινής παρουσίασης του νέου του βιβλίου «Γυναίκες της μικρής πατρίδας», ο συγγραφέας μιλά για τους αναγνώστες του «Δημοκράτη».

-Κύριε Παπαθεοδώρου, το νέο σας μυθιστόρημα  καταπιάνεται ένα ιστορικό θέμα σοβαρό και περισσότερο επίκαιρο από ποτέ. Τον Μακεδονικό Αγώνα. Πόσο χρόνο κράτησε η συγγραφή του;

Κράτησε περίπου δυόμιση χρόνια. Όταν το έγραφα βέβαια δεν γνώριζα πόσο επίκαιρο θα γίνει και πόσο σημαντικός θα αποδειχθεί ο Μακεδονικός Αγώνας, ένας πόλεμος, δυστυχώς, άγνωστος στους περισσότερους.

-Στη συγγραφή κάθε σας βιβλίου τι μερίδιο δίνετε στην έρευνα που προηγείται;

Μέγιστο. Τουλάχιστον όσον αφορά τα Ιστορικά μου Μυθιστορήματα, τις Κόρες της λησμονιάς για τον Εμφύλιο, αλλά και το πρόσφατο Γυναίκες της μικρής πατρίδας για τον Μακεδονικό Αγώνα. Από τα δυόμιση αυτά χρόνια, ο ένας ήταν αφιερωμένος στην ιστορική έρευνα γιατί θέλω πάντα τα μυθιστορήματά μου να έχουν πιστότητα και εγκυρότητα, όταν ο αναγνώστης τα κλείσει να έχει κερδίσει, εκτός από την αναγνωστική απόλαυση, και την ιστορική γνώση.

-Θα θέλατε να μας αποκαλύψετε τις διεργασίες του νου και της ψυχής σας κατά το διάστημα της συγγραφής του μυθιστορήματος αυτού;

Η αίσθηση, αυτή η αγωνία κυρίως με κατατρέχει, όταν γράφω ένα μυθιστόρημα, να αισθανθεί ο αναγνώστης, να αφουγκραστεί τις ψυχές των ηρώων και να νιώσει, να ζήσει την Ιστορία. Δεν με ενδιαφέρει για παράδειγμα, πόσα φυσίγγια είχε μαζί του ο Παύλος Μελάς ανεβαίνοντας στη Μακεδονία ή πόσες ακριβώς μάχες έδωσε, με ενδιαφέρει όμως, να νιώσουμε τι ήταν αυτό που φλόγισε την ψυχή αυτού του ευκατάστατου και πλούσιου ανθρώπου ώστε να εγκαταλείψει μια άνετη ζωή και να ανέβει στα βουνά της Μακεδονίας για να βοηθήσει τους αλύτρωτους αδελφούς του γνωρίζοντας πως πιθανόν δεν θα επέστρεφε ποτέ.

-«Γυναίκες της μικρής πατρίδας» ο τίτλος του βιβλίου. Ο Μακεδονικός αγώνας το θέμα του... Μπορεί να σκεφτεί κανείς για την περίπτωση ότι οι άντρες πολεμούν και οι γυναίκες γράφουν την ιστορία. Πώς θα το σχολιάζατε;

Θα έλεγα απλώς ότι ισχύουν και τα δύο και για τα δύο φύλα. Και οι γυναίκες πολεμούν από το δικό τους μετερίζι, πολλές φορές και από το ανδρικό, αφάνταστα ηρωικότερα από τους άνδρες. Τι γνωρίζουμε οι περισσότεροι για τον Μακεδονικό Αγώνα; Το όνομα του Παύλου Μελά σίγουρα. Ίσως και του Τέλλου Άγρα από τα Μυστικά του Βάλτου. Πίσω από αυτούς τους άνδρες - ήρωες όμως, υπήρξαν εκατοντάδες γυναίκες που στήριξαν με ασύλληπτους κινδύνους τον αγώνα. Νοσοκόμες που περιέθαλπαν τους Μακεδονομάχους σε μυστικά νοσοκομεία, αγρότισσες που εφοδίαζαν με τρόφιμα τα Ελληνικά Σώματα,  ταχυδρόμους που μετέφεραν κώδικες, ακόμη και πυρομαχικά, κρυμμένα στα μεσοφόρια τους, πράκτορες Α και Β τάξεως που συνέδραμαν με τις πληροφορίες τους τα Ελληνικά Προξενεία. Και, φυσικά, πρώτες μεταξύ αυτών, οι ηρωικές δασκάλες που ολομόναχες στα χωριά πάλευαν να κρατήσουν ζωντανή την πίστη, τη γλώσσα και το φρόνημα του Ελληνισμού, κυνηγημένες απ' τους κομιτατζήδες, πληρώνοντας πολλές φορές αυτή τους την πίστη με τη ζωή τους. Είναι οι γυναίκες που πρωταγωνιστούν στο μυθιστόρημα και κοσμούν τον τίτλο του. Και σε αυτές είναι αφιερωμένο.

-Η γυναίκα ηρωίδα, η μάνα ηρωίδα ενός μυθιστορήματος, κατά πόσο θεωρείτε ότι αποτελεί θεμέλιο στοιχείο της μυθιστορηματικής πλοκής;

Αν αναφέρεστε στα δικά μου μυθιστορήματα αγαπητή κ. Βάμβουρα, πολύ σωστά το θέσατε ήδη. Οι μάνες στην Τετραλογία του Εμφυλίου και οι γυναίκες ηρωίδες στο πρόσφατο για τον Μακεδονικό Αγώνα, είναι θεμέλιοι λίθοι, πάνω τους στηρίχτηκε ολάκερη η πλοκή. Αυτό τα λέει όλα νομίζω.

-Σε τι βάθος και εύρος πιστεύετε ότι η λογοτεχνία περνά ιστορικά μηνύματα στον αναγνώστη;

Όσον αφορά εμένα, δεν φιλοδοξώ να περάσω κάποιο μήνυμα, δεν είμαι ούτε ιεροκήρυκας ούτε πολιτικός, ευτυχώς. Φιλοδοξώ όμως, να χαρίσω ένα απολαυστικό αναγνωστικό ταξίδι και συνάμα να εμβαπτίσω τους αναγνώστες και τις αναγνώστριές μου στην Ιστορία του λαού μας. Όπως είπα πιο πριν, να νιώσουν, να ζήσουν, να καταλάβουν. Ξέρετε, εδώ που βρισκόμαστε όλοι μας, δεν προήλθαμε από παρθενογένεση, ό,τι απολαμβάνουμε σήμερα, ειρήνη, ελευθερία, δημοκρατία, δεν μας δόθηκαν επειδή είμαστε περιούσιος λαός, στις θυσίες των προπατόρων μας τα οφείλουμε όλα. Για τούτο και η λήθη δεν είναι για εμένα λύση. Λύση είναι η γνώση και η κατανόηση. Ίσως και η συγχώρεση αν χρειάζεται.

-Κατά τη διάρκεια που συγγράφετε υπάρχουν φορές που συζητάτε το θέμα σας και την εξέλιξή του ή κάποιον προβληματισμό σας με άλλους συγγραφείς;

Όχι. Ποτέ.

-Και κάτι πιο προσωπικό... Στην παιδική σας ηλικία τι διαβάζατε περισσότερο;

Κόμιξ μικρός, κόμιξ της εποχής βέβαια. Τα κλασικά Μίκυ Μάους, τον Μπλεκ, τον Τιραμόλα και πολλά άλλα. Λίγο αργότερα, τον Ιούλιο Βερν και την Πηνελόπη Δέλτα φυσικά. Μα το αγαπημένο ανάγνωσμα της παιδικής μου ηλικίας ήταν το «Χωρίς Οικογένεια».

-Αν σας ρωτούσα τρία ονόματα ξένων συγγραφέων που σας έρχονται αυτόματα στο νου, ποια θα ήταν αυτά;

Πρώτα απ' όλα ο μοναδικός Τομ Ρόμπινς. Επίσης, ο Μαρκές, αλλά και από τους νεότερους ο Κάρλος Ρουίθ Θαφόν.

-Όταν γράφετε, τι θέση έχει στη σκέψη σας ο αναγνώστης;

Συντροφική θα έλεγα. Πρωτίστως προσπαθώ να μην είμαι μόνο συγγραφέας, μα και αναγνώστης ταυτόχρονα, να σκέφτομαι τι θα ήθελα εγώ να διαβάσω, αλλά και οι άνθρωποι που μοιραζόμαστε τις ίδιες αναγνωστικές προτιμήσεις.

-Παρουσιάζετε το νέο σας μυθιστόρημα στη Μυτιλήνη. Σε λίγες γραμμές, ποιες σκέψεις και τι συναισθήματα σας προκαλεί αυτό; 

Χαρά, τι άλλο; Απλό, αλλά ουσιώδες. Στο νησί έχω έρθει πολλές φορές σαν επισκέπτης, μα πρώτη φορά έρχομαι ως συγγραφέας και μάλιστα με οικοδεσπότη ένα εξαιρετικό βιβλιοπωλείο και μια κυρία με γνώση και άποψη, όπως η Κλειώ Χατζηδανιήλ με την οποία μοιραζόμαστε σκέψεις και απόψεις ήδη στα κοινωνικά δίκτυα. Ανυπομονώ λοιπόν, να σας γνωρίσω όλους από κοντά. 

 

Η συνέχεια και η εκ του σύνεγγυς γνωριμία με τον συγγραφέα, απόψε στις 8 το βράδυ, στη Δημοτική Πινακοθήκη Μυτιλήνης.

Ας είναι καλοτάξιδο, το άκρως σημαντικό ιστορικό μυθιστόρημα, όπως υπήρξαν και όλα τα προηγούμενα του καταξιωμένου συγγραφέα.

vamvouramar@gmail.com