Ένα άλλο σχέδιο της παρούσας Περιφερειακής Αρχής έρχεται για ψήφιση με την ίδια λογική όπως και τα προηγούμενα: αποτελεί προαπαιτούμενο για να μην σταματήσουν οι χρηματοδοτήσεις (στη συγκεκριμένη περίπτωση του ΕΣΠΑ) και όχι για να αντιμετωπίσουν ένα υπαρκτό πρόβλημα.

Έχουν προηγηθεί τα σχέδια για τον πολιτισμό, για τον τουρισμό, για την αντιμετώπιση της φτώχειας, για τους Ρομά κλπ. Αποκορύφωμα ήταν το Στρατηγικό Σχέδιο της Περιφέρειας που συντάχθηκε απλώς, γιατί ήταν προαπαιτούμενο. Και μετά τέλος. Και ας είναι ο υποχρεωτικός μπούσουλας για το ετήσιο τεχνικό πρόγραμμα, τις δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού και κυρίως για την καθημερινή λειτουργία της Περιφέρειας.

Ειδικά όταν επικαιροποιείται ένα σχέδιο δράσης, όπως είναι το ΠΕΣΔΑ, υπάρχουν ορισμένα υποχρεωτικά βήματα:

καταρχάς εξετάζεται ο βαθμός υλοποίησης του προηγούμενου σχεδίου και διερευνώνται οι λόγοι που δεν επιτεύχθηκαν οι στόχοι. Όχι τόσο για να αποδοθούν πολιτικές ευθύνες σε όσους απέτυχαν να υλοποιήσουν όσα είχαν σχεδιάσει, αλλά για να αποκαλυφθούν τα «λάθη» του προηγούμενου σχεδιασμού και της πολιτικής που υπήρξε για την υλοποίηση του, έτσι ώστε να μην επαναληφθούν. Αν διαβάσει κανείς το κείμενο των μελετητών βλέπει αναφορές στα προβλήματα που υπήρξαν χωρίς να αναλύονται τα εμπόδια που δεν επέτρεψαν να υλοποιηθεί ούτε το 20% του προηγούμενου σχεδίου. Δεν φαίνεται όμως τα λάθη αυτά να έχουν ληφθεί υπόψη στον νέο σχεδιασμό. Αντίθετα βλέπει κανείς να επαναλαμβάνονται με την ίδια ή ακόμη μεγαλύτερη ένταση.

ακολούθως, εξετάζεται το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο σε ευρωπαϊκό και εθνικό πλαίσιο το οποίο είναι υποχρεωτικό. Στη συγκεκριμένη περίπτωση το ευρωπαϊκό πλαίσιο έχει γίνει πολύ πιο αυστηρό σε ότι αφορά τη μείωση παραγωγής αποβλήτων και το ποσοστό που επιτρέπεται να πηγαίνει για ταφή, ενώ το εθνικό πλαίσιο βάζει κανόνες για το πώς θα υλοποιηθούν οι στόχοι αυτοί. Και ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προωθεί τη Κυκλική Οικονομία, εμείς εδώ παλεύουμε να κλείσουμε τους ΧΑΔΑ και να σταματήσουμε την ανεξέλεγκτη απόθεση σκουπιδιών.

Στη συνέχεια γίνεται μια σοβαρή εκτίμηση των παραγόμενων στερεών αποβλήτων και της εκτίμησης της μελλοντικής παραγωγής με αξιόπιστα σενάρια ώστε να διερευνηθούν οι εναλλακτικές τεχνικές λύσεις και να εκτιμηθούν ρεαλιστικοί στόχοι. Τι να υποθέσουμε όταν διαβάζουμε στη μελέτη το πώς έχουν εκτιμηθεί οι όγκοι των αποβλήτων και η σύσταση τους ή ότι τα πληθυσμιακά μεγέθη υπολογίζονται με βάση την απογραφή του 2001 . Βέβαια όταν διαβάζουμε στο σχέδιο ότι «Τα απόβλητα που θα οδηγούνται για ταφή θα πρέπει να είναι ποσοτικά τα λιγότερα δυνατά» παίρνουμε μια καλή γεύση πως αντιλαμβάνονται τη στοχοθεσία και τον σχεδιασμό συνολικά. Και βέβαια δυσκολευόμαστε να αντιληφθούμε το πώς η εισήγηση που ήρθε σήμερα για ψήφιση αναφέρει ως στόχο ανακύκλωσης των αστικών αποβλήτων  το 75%  όταν ούτε οι στόχοι του προηγούμενου προγράμματος δεν θα μπορέσουν να καλυφθούν ούτε μέχρι το 2020. 

Επίσης, εξετάζεται με ποιόν τρόπο θα υλοποιηθούν οι στόχοι, δηλαδή με ποιο ανθρώπινο δυναμικό, με ποιους πόρους και με ποιο θεσμικό πλαίσιο. Στην  εισηγητική έκθεση διαβάζουμε ότι δεν έχει αποφασιστεί αν θα υπάρξει Μονάδα Επεξεργασίας Αποβλήτων (μονάδες με μεγάλο κόστος κατασκευής και υψηλό λειτουργικό κόστος που θα επιβαρύνει τους πολίτες) ή όχι, επιλογή που επηρεάζει καθοριστικά όλο τον σχεδιασμό σε ότι αφορά τα έργα αλλά και το πώς καλούνται να ενεργοποιηθούν οι πολίτες στη προσπάθεια επίτευξης των στόχων.

Γ. Σπιλάνης

ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ

Η ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΟΝ ΕΝΤΥΠΟ «Δ»