Η Κομισιόν παρουσίασε την αμυντική στρατηγική για την Ευρώπη

Οι Ευρωπαίοι αντιλαμβανόμενοι την αμεσότητα του ρωσικού κινδύνου και σε συνδυασμό με την αλλαγή της αμερικανικής πολιτικής σε όλα τα επίπεδα, από την στάση στο Ουκρανικό μέχρι την επιβολή δασμών και τις άλλες εξαγγελίες του Ντόναλντ Τραμπ, προετοιμάζονται πυρετωδώς σε πολλούς τομείς και ειδικά στον στρατιωτικό.
Οι αποφάσεις αλλάζουν τις ισορροπίες και δημιουργούν ένα νέο status quo. H Ευρώπη οφείλει λοιπόν να αυτοπροστατευθεί σε ένα σαφώς διαφορετικό περιβάλλον που δημιουργεί ανασφάλεια και φόβο.
Η ρωσική επιθετικότητα, όπως αναφέρεται σε πολλές δηλώσεις ευρωπαίων αξιωματούχων, ενδέχεται να εξαπλωθεί και σε άλλες περιοχές της πρώην ΕΣΣΔ, αλλά και κατά των ίδιων των ευρωπαϊκών χωρών.
Ας δούμε τα τελευταία νέα και τα σχέδια των Ευρωπαίων που λαμβάνουν καίριες αποφάσεις για την διαφύλαξη του ευρωπαϊκού κεκτημένου.    
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε την Τετάρτη στις Βρυξέλλες τις συγκεκριμένες προτάσεις της για τον επανεξοπλισμό της Ευρώπης.
Σύμφωνα με αυτές, υπάρχει ανάγκη να καλυφθεί η διαφορά σε τομείς όπως η αεράμυνα και η αντιπυραυλική άμυνα, τα συστήματα μη επανδρωμένων αεροσκαφών και ο ηλεκτρονικός πόλεμος. Πρέπει να προωθηθούν οι κοινές ευρωπαϊκές προμήθειες και οι αμυντικές συμπράξεις τους με τρίτες χώρες. Οι κανόνες της ΕΕ για το χρέος πρόκειται να αμβλυνθούν για αμυντικές δαπάνες ύψους έως 1,5% του ΑΕΠ.
Η Ευρώπη θα πρέπει να είναι προετοιμασμένη, όπως αναφέρθηκε, για μια αντιπαράθεση με τη Ρωσία: «Η Ρωσία αντιπροσωπεύει μια σημαντική στρατηγική απειλή στο πεδίο της μάχης», προειδοποιεί η Επιτροπή στη Λευκή Βίβλο για την άμυνα. Η χώρα είναι ήδη μακράν το πιο βαριά εξοπλισμένο ευρωπαϊκό κράτος και λειτουργεί πλέον μια πολεμική οικονομία. Η Ρωσία αποτελεί «θεμελιώδη απειλή για την ασφάλεια της Ευρώπης στο ορατό μέλλον».
Εάν επιτύχει τους στόχους της στην Ουκρανία, οι εδαφικές της φιλοδοξίες θα επεκταθούν ακόμη περισσότερο, σύμφωνα με την Επιτροπή. Η Λευκή Βίβλος αποσκοπεί στον «προσδιορισμό συγκεκριμένων επιλογών συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών για την επείγουσα αναπλήρωση των αποθεμάτων τους σε πυρομαχικά, όπλα και στρατιωτικό εξοπλισμό».
«Η εποχή της ειρήνης έχει τελειώσει»
«Η εποχή του μερίσματος ειρήνης έχει περάσει προ πολλού. Η αρχιτεκτονική ασφάλειας στην οποία βασιστήκαμε δεν μπορεί πλέον να θεωρείται δεδομένη. Η Ευρώπη είναι έτοιμη να προχωρήσει ένα βήμα παραπέρα. Πρέπει να επενδύσουμε στην άμυνα, να ενισχύσουμε τις δυνατότητές μας και να υιοθετήσουμε μια προληπτική προσέγγιση για την ασφάλεια», δήλωσε η πρόεδρος της Επιτροπής, Ursula von der Leyen.
Κατά τη συνέντευξη Τύπου την Τετάρτη, η Ύπατη Εκπρόσωπος της ΕΕ για θέματα εξωτερικής πολιτικής, Kaja Kallas, τόνισε ότι τα κράτη μέλη της ΕΕ πρέπει να διατηρήσουν τα ηνία της άμυνας στα χέρια τους. Ωστόσο, υπογράμμισε ότι θα ήταν «ταχύτερο και φθηνότερο αν συνεργάζονταν». Η Ουκρανία θα πρέπει επίσης να συμμετάσχει: Η Ευρώπη θα μπορούσε «να μάθει πολλά από την ουκρανική εμπειρία στο πεδίο της μάχης». Η Λευκή Βίβλος προβλέπει επίσης αυξημένη στρατιωτική υποστήριξη για την Ουκρανία, όπως περισσότερες παραδόσεις πυρομαχικών.
Σχεδιάζεται κοινή προμήθεια όπλων
«Η σχεδιαζόμενη κοινή προμήθεια όπλων, πυρομαχικών και άλλου αμυντικού εξοπλισμού θα πρέπει να ενισχύσει όχι μόνο την αμυντική ετοιμότητα της Ευρώπης, αλλά και την ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία. Η αμυντική αγορά σε ολόκληρη την ΕΕ πρόκειται να προωθηθεί, για παράδειγμα, μέσω απλούστερων κανονισμών. Η στρατιωτική κινητικότητα εντός της Ευρώπης πρόκειται να γίνει πιο αποτελεσματική, ώστε να είμαστε καλύτερα προετοιμασμένοι για τα χειρότερα σενάρια.
Υπάρχουν επίσης σχέδια για την ενίσχυση των εξωτερικών συνόρων, ιδίως των χερσαίων συνόρων με τη Ρωσία και τη Λευκορωσία.
Η συνεργασία με τρίτες χώρες πρόκειται επίσης να ενισχυθεί: Αυτό είναι «επίσης το κλειδί για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που αντιμετωπίζει η ευρωπαϊκή άμυνα και η ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία, συμπεριλαμβανομένης της διαφοροποίησης των προμηθευτών και της μείωσης των εξαρτήσεων», αναφέρεται στο κείμενο.
Δισεκατομμύρια για εξοπλισμούς
Οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ είχαν ήδη χαιρετίσει τις προτάσεις της Επιτροπής σε ειδική σύνοδο κορυφής στις αρχές Μαρτίου για την κινητοποίηση των 800 δισεκατομμυρίων ευρώ για εξοπλιστικά προγράμματα. Με το «Σχέδιο ReArm Europe», η Επιτροπή θέλει να επιτρέψει στα κράτη της ΕΕ να αναλάβουν νέα χρέη για την άμυνά τους χωρίς να διακινδυνεύσουν διαδικασία έλλειψης της ΕΕ. Σχεδιάζεται επίσης ένα νέο ταμείο της ΕΕ με δάνεια ύψους 150 δισεκατομμυρίων ευρώ για αμυντικές επενδύσεις. Αυτό θα επιτρέψει στα κράτη μέλη να αγοράζουν από κοινού συστήματα αεράμυνας και πυραυλικής άμυνας, συστήματα πυροβολικού, πυραύλους, πυρομαχικά, μη επανδρωμένα αεροσκάφη και συστήματα κυβερνοάμυνας.
Η Επιτροπή προτείνει τώρα ότι ένα επιπλέον 1,5% της οικονομικής παραγωγής μπορεί να δαπανηθεί για την άμυνα σε μια τετραετία από το 2025 χωρίς να κινδυνεύει με διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος. Σύμφωνα με τα κριτήρια του Μάαστριχτ, αυτή κινείται εάν το δημοσιονομικό έλλειμμα υπερβαίνει το 3% του ΑΕΠ.
Σύμφωνα με την Επιτροπή, το νέο Ταμείο SAFE ύψους 150 δισεκατομμυρίων ευρώ θα πρέπει «να επιτρέψει στα κράτη μέλη να αυξήσουν άμεσα και μαζικά τις αμυντικές τους επενδύσεις». Τα κεφάλαια πρόκειται να διοχετευθούν στα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη βάσει εθνικών σχεδίων και κατόπιν αιτήσεων. Σύμφωνα με τον κανονισμό SAFE, οι εκταμιεύσεις θα γίνονται με τη μορφή ευνοϊκών δανείων με μακροπρόθεσμη διάρκεια. Τα δάνεια θα καλυφθούν από τον προϋπολογισμό της ΕΕ.
Εκρηκτικό θέμα οι ΗΠΑ
Η Λευκή Βίβλος προειδοποιεί κατά της εξάρτησης από τις ΗΠΑ πολύ λιγότερο σαφώς απ' ό,τι είχαν αρχικά προβλέψει η Ύπατη Εκπρόσωπος της ΕΕ για θέματα εξωτερικής πολιτικής Kaja Kallas και ο Επίτροπος της ΕΕ για θέματα άμυνας Andrius Kubilius.
Σύμφωνα με το Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων, ένα προηγούμενο προσχέδιο σχετικά με τις εξαρτήσεις από τις ΗΠΑ είχε αναφέρει ρητά ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσαν ενδεχομένως να περιορίσουν ή ακόμη και να εμποδίσουν τη χρήση βασικών συστατικών για τη στρατιωτική επιχειρησιακή ικανότητα. Επομένως, ο μόνος τρόπος για να ξεπεραστούν οι εξαρτήσεις είναι η ανάπτυξη των απαραίτητων ικανοτήτων μέσω κοινών ευρωπαϊκών αμυντικών έργων.
«Οι παραδοσιακοί σύμμαχοι και εταίροι, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, μετατοπίζουν επίσης την εστίασή τους από την Ευρώπη σε άλλες περιοχές του κόσμου», αναφέρεται. Αλλά: «Ένας ισχυρός διατλαντικός δεσμός εξακολουθεί να είναι ζωτικής σημασίας για την ευρωπαϊκή άμυνα».
Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα απαιτήσουν από την Ευρώπη να αναλάβει μεγαλύτερη ευθύνη για τη δική της άμυνα. Οι προσπάθειες αυτές θα πρέπει να αναπτυχθούν περαιτέρω και να βασιστούν στην ολοκληρωμένη διατλαντική αλυσίδα εφοδιασμού, η οποία θα πρέπει να είναι αμοιβαία επωφελής.