Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Μειωμένη επενδυτικότητα αλλά και πληθωρισμό προβλέπει η Κομισιόν παρά την επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας. Οι οικονομικές προοπτικές επηρεάζονται σοβαρά από την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, σε μια Ευρώπη, η οποία κλυδωνίζεται από τους ενεργειακούς εκβιασμούς της Ρωσίας, μια Ευρώπη που δείχνει να μην παρουσιάζεται ενωμένη προκειμένου να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τον ρωσικό επεκτατισμό.

Πάραυτα, σύμφωνα με την ενημέρωση, καταγράφονται κάποια θετικά βήματα και μπαίνουν τρόπον τινά οι βάσεις για μια καλύτερη συνέχεια. Τα στοιχεία δείχνουν ότι ο πληθωρισμός (βάσει του εναρμονισμένου δείκτη τιμών καταναλωτή) συνέχισε την πτωτική του πορεία από το ανώτατο επίπεδο του 10,6% (σε ετήσια βάση) που καταγράφηκε τον Οκτώβριο του 2022 στη ζώνη του ευρώ. Τον Απρίλιο φέτος, εκτιμάται ότι υποχώρησε στο 2,4%, το χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων δύο ετών.

Ξεκινώντας, όπως αναφέρει η Κομισιόν, από το χαμηλότερο από το αναμενόμενο επίπεδο που καταγράφηκε τους πρώτους μήνες του τρέχοντος έτους, ο πληθωρισμός προβλέπεται να συνεχίσει να μειώνεται και να επιτύχει τον στόχο ελαφρώς νωρίτερα το 2025 απ' ό,τι είχε προβλεφθεί στις χειμερινές ενδιάμεσες προβλέψεις.

Η μείωση του πληθωρισμού αναμένεται ότι θα οφείλεται κυρίως σε μη ενεργειακά αγαθά και είδη διατροφής, ενώ ο πληθωρισμός στην ενέργεια παρουσιάζει κάποια άνοδο, ο δε πληθωρισμός στις υπηρεσίες μειώνεται μόνο σταδιακά, παράλληλα με τη συγκράτηση των μισθολογικών πιέσεων.

Ο πληθωρισμός στο σύνολο της ΕΕ αναμένεται να ακολουθήσει παρόμοια πορεία, αν και θα παραμείνει ελαφρώς υψηλότερος.

Σχετική πρόοδος επίσης, καταγράφεται στην απασχόληση και τις θέσεις εργασίας. Παρά την επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας, η οικονομία της ΕΕ δημιούργησε περισσότερες από δύο εκατομμύρια θέσεις εργασίας το 2023, ενώ το τελευταίο τρίμηνο του έτους τα ποσοστά δραστηριότητας και απασχόλησης των ατόμων ηλικίας 20-64 ετών έφθασαν σε νέα υψηλά επίπεδα ρεκόρ 80,1% και 75,5%, αντίστοιχα.

Πολλές αγορές εργασίας σε ολόκληρη την ΕΕ εξακολουθούν να χαρακτηρίζονται από στενότητα. Τον Μάρτιο, το ποσοστό ανεργίας στην ΕΕ υποχώρησε στο ιστορικά χαμηλό επίπεδο του 6,0%.

Αυτές οι καλές επιδόσεις της αγοράς εργασίας οφείλονται τόσο στην ισχυρή προσφορά εργασίας που υποστηρίζεται, μεταξύ άλλων παραγόντων, από τη μετανάστευση όσο και στη ζήτηση εργατικού δυναμικού.

Η αύξηση της απασχόλησης στην ΕΕ αναμένεται, βάσει των προβολών, να επιβραδυνθεί σε 0,6% φέτος και στη συνέχεια να μετριαστεί περαιτέρω σε 0,4% το 2025. Το ποσοστό ανεργίας στην ΕΕ αναμένεται να παραμείνει σε γενικές γραμμές σταθερό γύρω από το ιστορικά χαμηλό του επίπεδο.

Εντούτοις, επισημαίνεται ότι με την αναμενόμενη συνεχιζόμενη αποκλιμάκωση του πληθωρισμού, η αύξηση των ονομαστικών μισθών στην ΕΕ άρχισε να επιβραδύνεται, αφού κορυφώθηκε στο 5,8% το 2023. Στο μέλλον, αναμένεται να επιβραδυνθεί περαιτέρω.

Τα στοιχεία αυτά δίνουν κάποιες ελπίδες για το εγγύς ή απώτερο μέλλον της ΕΕ. Εντούτοις, ειδικά στον τομέα της εργασίας και της απασχόλησης, θα πρέπει να γίνουν ακόμη πολλά. Η μετανάστευση δεν μπορεί να λειτουργεί ως οδηγός για την καταγραφή των στατιστικών στοιχείων και τα θετικά πρόσημα, καθώς πλέον η ανεργία και η ημι-απασχόληση αφορά σε μεγάλο βαθμό και τους ίδιους τους Ευρωπαίους πολίτες.

Η πτώση του πληθωρισμού, από την άλλη, είναι κάτι το θετικό αν τα στοιχεία δεν έχουν ωραιοποιηθεί, εντούτοις ειδικά στις ευρωπαϊκές οικονομίες που δέχονται την πλημμυρίδα των επιπτώσεων από την ρωσική επέλαση σε όλα τα επίπεδα, θα πρέπει να γίνουν πολλά ακόμη και πρωτίστως να ενισχυθούν οι εθνικές οικονομίες των κρατών μελών της ΕΕ. Και όλα αυτά σε συνδυασμό με την κινέζικη οικονομική επέλαση, που έχει πλημμυρίσει τις ευρωπαϊκές αγορές με αμφιβόλου ποιότητας και ασφάλειας αλλά χαμηλής τιμής προϊόντα, που έχουν αναστρέψει άρδην και το καταναλωτικό, αλλά και το επενδυτικό κλίμα.

Η Κομισιόν θεωρεί ότι η μείωση της ροπής προς την αποταμίευση θα μπορούσε να τονώσει την αύξηση της κατανάλωσης, ενώ οι επενδύσεις σε κατασκευές κατοικιών θα μπορούσαν να ανακάμψουν ταχύτερα. Οι κίνδυνοι που συνδέονται με την κλιματική αλλαγή επιβαρύνουν όλο και περισσότερο τις προοπτικές της οικονομίας.

Να σημειωθεί, τέλος, ότι εν μέσω υψηλότερου κόστους εξυπηρέτησης του χρέους και χαμηλότερης αύξησης του ονομαστικού ΑΕΠ, ο δείκτης χρέους προς το ΑΕΠ στην ΕΕ αναμένεται να σταθεροποιηθεί φέτος στο 82,9% και εν συνεχεία να αυξηθεί κατά περίπου 0,4 εκατοστιαίες μονάδες το 2025.

Καλά όλα αυτά και ενθαρρυντικές οι όποιες βελτιώσεις. Πάραυτα, δεν μπορεί κανείς να πει πως η Ευρώπη έχει επιλύσει σε μεγάλο βαθμό τα προβλήματα στην απασχόληση, την ανεργία και τον πληθωρισμό.

Τα γεγονότα σε πολιτικό επίπεδο δεν ευνοούν και τις αντίστοιχες πολιτικές ελάφρυνσης των ίδιων των ευρωπαίων πολτών. Τουναντίον, οι μεγάλοι κίνδυνοι από συντηρητικές και ακροδεξιές πολιτικές παραμονεύουν. Γιατί η οικονομική κατάσταση είναι άμεσα συνυφασμένη με την πολιτική.

Το μέλλον θα δείξει αν αυτά που αναφέρει στην έκθεσή της η Κομισιόν θα αποδειχθούν καλός οιωνός ή απλά κάποιες μεμονωμένες θετικές διαπιστώσεις. Γιατί η Ευρώπη στο τωρινό χρονικό σημείο καλείται να αντιμετωπίσει πολλούς εξωτερικούς κινδύνους, που πάνω απ' όλα μπορεί να συρρικνώσουν την οικονομία της.