Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Δεν μιλάμε απλά για έναν πλέον αδιάφορο κόσμο, ούτε για μερικές εξαιρέσεις ανθρώπων που απλά δεν επιβεβαιώνουν τον κανόνα. Μιλάμε για μία μαζική απομάκρυνση από αξίες, ηθική και ειλικρίνεια, που απλά ακολουθούν πιστά τις επιταγές και τα σημαίνοντα των σημερινών κοινωνιών. Στα σίγουρα δεν μιλάμε για μια απλή υπόθεση που αντιμετωπίζεται από την συνολική συμπερίληψη στους κανόνες ζωής.

Μιλάμε για έναν κόσμο που παραπαίει ανάμεσα σε έναν καθωσπρεπισμό, συντηρητισμό και μερική ενατένιση του μέλλοντος, έναν κόσμο που δεν θέλει να σκεφτεί πιο μακριά και εις βάθος, έναν κόσμο που δεν επιθυμεί να υπερκεράσει μια προβληματική κανονικότητα που παρουσιάζεται έτσι λόγω της αδυναμίας των ανθρώπων να επιθυμήσουν το πραγματικά διαφορετικό.

Δεν υπάρχει καν η διάθεση για καινοτόμες παρεμβάσεις και τροποποίηση των συνθηκών ζωής, τουναντίον η συντήρηση και αναπαραγωγή των ίδιων και απαράλλακτων αντιλήψεων, αποτελεί την εύκολη και βατή οδό, έναν δρόμο που ακολουθώντας τον κάποιος έτσι απλά, βιώνει για πολλοστή φορά τα ίδια προβλήματα και εμπόδια στην καθημερινότητά του.

Αν οι άνθρωποι επιθυμούσαν να αλλάξουν τις συνήθειες και τα γούστα, τις προτιμήσεις και την ροπή τους στις ίδιες κατεστημένες διαχρονικές αξίες, θα έπρατταν με βάση ένα καινούργιο σκεπτικό και θα εγκατέλειπαν τις διακρίσεις, τον ανταγωνισμό και την επίδειξη. Αν πραγματικά οι κοινωνίες εμπεριείχαν εντός της δομής τους και τα γονιμοποιά σπέρματα για να αλλάξουν τα δεδομένα έστω ακόμη και να πειραματιστούν- δεν θα δίσταζαν να επιδιώκουν την ριζική στροφή στις αντιλήψεις και τον τρόπο ζωής.

Οι εποχές, όμως, έχουν αλλάξει και ο κόσμος ακολουθεί πιστά τις διαφημιστικές επιταγές, θεωρώντας ότι με αυτό τον τρόπο κάνει κάτι διαφορετικό επειδή η πολιτιστική βιομηχανία υποδεικνύει και εμμέσως πλην σαφώς εξαφανίζει την καινοτομία μέσα από ψευδο-μοντέρνες αξιώσεις για μια κοινωνία δήθεν απελευθερωμένη από κλισέ και στερεότυπα που στην πραγματικότητα οδηγούν και πάλι σε έναν νέο συντηρητισμό που εκλαμβάνεται ως πρωτοπορία.   

Θέλω να πω με αυτό, πως η απομάκρυνση από την σκέψη και τους μηχανισμούς αναπαραγωγής της, η παύση της εξοικείωσης με την αυτοτελή μελέτη, έρευνα και αναζήτηση χαμένων αξιών μέσα από τα βιβλία και τα ιστορικά αρχεία, οδηγεί τον κόσμο σε μια μονοσήμαντη πορεία χωρίς πνευματικά στηρίγματα και θεμέλια, που κάποτε χρησίμευαν στην συνολική εποπτεία των κοινωνιών και των σχέσεων που τις αντανακλούσαν.

Δεν θεωρώ βέβαια ότι μόνο στο παρελθόν μπορεί να αναζητήσει κανείς  κρυμμένες αλήθειες. Τουναντίον, θα έλεγα πως παλαιότερα η πληροφόρηση ήταν με το σταγονόμετρο και ειδικά στα βίαια αυταρχικά καθεστώτα. Θα έλεγα, όμως, ότι τις εποχές των μεγάλων επαναστάσεων και κοινωνικών ανατροπών, οι άνθρωποι έρχονταν σε επαφή με κολοσσιαία μνημεία της εποχής, με απόψεις που διατυπώνονταν ακολουθώντας το πνεύμα της ανανέωσης, ακόμη και ανατροπής κατεστημένων ή απολυταρχικών αντιλήψεων που συνέθεταν ένα ασφυκτικά περίκλειστο κόσμο.

Δεν υπάρχει λοιπόν, κάποιας μορφής σαγήνη για το όποιο υποτιθέμενο δοξασμένο παρελθόν. Αυτό που συμβαίνει, είναι η ανάγκη αναζήτησης αυτής ακριβώς της τάσης και έφεσης προς την μελέτη, την χαμένη επαφή με την λογοτεχνία, την φιλοσοφία και με μια επιστήμη που ακόμη δεν διαφήμιζε τα επιτεύγματά της μέσα από ιστοσελίδες και τηλεοπτικά σποτ. Η ανάγκη συνίσταται στην ίδια την επαφή του ανθρώπου με την γνώση και στην ρητή απαγκίστρωση από μη απογαλακτισμένες αντιλήψεις κοινωνιών που συντηρούσαν και συντηρούν τον καθωσπρεπισμό σε όλα τα επίπεδα.

Εν κατακλείδι, μιλώ για έναν κόσμο που θα επιθυμήσει και πάλι να ψάξει ενδελεχώς στον τεράστιο ιστορικό πλούτο, έναν κόσμο που θα επιθυμήσει και πάλι να καταδυθεί στο απέραντο βάθος των επιστημών, στην μελέτη και την έρευνα και αυτό όχι για να αυτοπροβάλλεται, αλλά για να έρθει εγγύτερα με την ουσία των πραγμάτων και κατ' ουσίαν σε επαφή με το ίδιο το νόημα της ζωής.

Γιατί όντως η ζωή είναι αλλού και σαφώς πολύ μακριά από αυτά που βιώνουμε σήμερα. Και ζωή δεν σημαίνει, απλά να περιμένω τον θάνατό μου αγωνιώντας για το γήρας και την παραίτηση. Ζωή σημαίνει να ζω και να γεύομαι την κάθε στιγμή ανεξαρτήτου ηλικίας και υποχρεώσεων. Να απαριθμώ τις στιγμές που γνωρίζω εκ νέου τον εαυτό μου, προσπαθώντας να λύσω τον δυσεπίλυτο εσωτερικό Γόρδιο δεσμό.