Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

H εκπαίδευση και η Παιδεία είναι από τους βασικότερους τομείς που πρέπει να γίνουν επενδύσεις και να διατεθούν κονδύλια στην Ελλάδα. Σε μια κατάσταση περίπου τραγική, με δημόσια Παιδεία ξεχαρβαλωμένη και μαθητές που παραπαίουν αλλά και γονείς που περίπου νοιάζονται αν θα πάρει το παιδί τους ένα χαρτί ή αν θα κάνει το μεταπτυχιακό εκείνο που τάχα θα του ανοίξει τις πόρτες στην αγορά εργασίας, η υπόθεση Παιδεία αναβάλλεται πάντα εις το διηνεκές.

Μέσα σε όλον αυτό το συρφετό, οι καθηγητές και δάσκαλοι,  άλλοτε πασχίζουν με ίδιες δυνάμεις και άλλοτε απλά συντηρούν την υφιστάμενη νοσηρότητα. Μιλώ για όλους εκείνους που κοιτούν με το ρολόι να τελειώσει η ώρα διδασκαλίας, αλλά και για εκείνους που είναι τόσο αφιερωμένοι στο πολύ σημαντικό έργο που παράγουν, που ξεχνούν το διάλλειμα.

Όμως Παιδεία δεν επιτυγχάνεται μόνο από τους εν λόγω εμπλεκόμενους, μαθητές, γονείς και καθηγητές, αλλά και από επίσημο κράτος και την εκπαιδευτική πολιτική του. Τι φταίει λοιπόν και λίγο πολύ το δημόσιο σχολείο και Πανεπιστήμιο έχουν υποβαθμιστεί; Ποιοι κρύβονται πίσω από το μαρασμό και την ανυπαρξία εκπαίδευσης που ως αποτέλεσμα έχει να μην μπορεί να αρθρώσει ένας νέος ή νέα ακόμη και μια πρόταση ή έναν συλλογισμό, παρά να χρησιμοποιείται ευρέως μια ψευτο-αργκό που κατακτά ολοένα και περισσότερο την σχολική και πανεπιστημιακή εκπαίδευση;

Όπως έλεγε κάποτε ο Κορνήλιος Καστοριάδης, το μυστικό της Παιδείας βρίσκεται στον έρωτα του μαθητή προς τον δάσκαλο και αυτό σημαίνει ότι ο μαθητής/τρια τον ερωτεύεται γιατί εκείνος δείχνει ότι είναι ερωτευμένος με αυτό που διδάσκει.

Πιστεύετε άραγε ότι είναι πολλοί οι ερωτευμένοι με το αντικείμενο διδαχής τους; Και αν ναι, πόσοι; Η απάντηση είναι εύκολη: συντριπτική μειοψηφία. Πώς λοιπόν υπάρχει η αξίωση για μια μορφωμένη νεολαία αφού το ίδιο το σχολείο ως θεσμός είναι κλειστός και ξεπερασμένος και πάνω απ΄όλα δεν οδηγεί τον μαθητή στο βιβλιοπωλείο και σε μορφωτικά σεμινάρια και εκδηλώσεις; Πώς αξιώνουν καλύτερα Πανεπιστήμια όταν δεν ενθαρρύνονται οι φοιτητές στην έρευνα αλλά απλά αναπαράγουν την θεωρία του καθηγητή που δεν αφήνει το πεδίο ανοιχτό για ελεύθερη μελέτη του κάθε μαθησιακού αντικειμένου;

Κοινώς, πως διαμορφώνεται η βαθμολογία για έναν φοιτητή ή μαθητή που έχει πολύπλευρες γνώσεις και δεν ακολουθεί τους κανόνες των σχολικών η πανεπιστημιακών συγγραμμάτων;

Η έρευνα ποτέ δεν πριμοδοτήθηκε στην Ελλάδα, το ίδιο όπως και η ανοιχτή μελέτη. Αποτέλεσμα, από την μια να έχουμε τους μαθητές ή φοιτητές που αποστηθίζουν, τα λεγόμενα «φυτά», όπως είθισται να αποκαλούνται, και από την άλλη τις «λευκές κόλλες».

Δεν φταίνε όμως ούτε οι μαθητές ούτε οι φοιτητές. Φταίνε οι κομματικοί πάγκοι στα Πανεπιστήμια που ενίοτε προσφέρουν και «έτοιμες» εργασίες αλλά και η σχολική ανυποληψία σε βαθμό κακουργήματος από κάποιους εκπαιδευτικούς, συνδικαλιστές και αυτοί για να έχουν την απαραίτητα κάλυψη των νώτων.

Οι γονείς, από την άλλη, και πιστέψτε με είναι πάρα πολλοί - καθηλώνονται στις οθόνες της τηλεόρασης, του υπολογιστή και του κινητού και μόλις σηκώνονται, το παιχνίδι έχει χαθεί μιας και τα παιδιά είναι «αλλού».

Υπάρχει χρυσή συνταγή για την Παιδεία και την Εκπαίδευση; Όχι. Δεν υπάρχει οδηγός μόρφωσης και πολύ περισσότερο μάθησης.

Όπως οι πόλεις της χώρας που αποτρέπουν τους πολίτες να ονειρευθούν με την άθλια εμφάνισή τους, να σκεφθούν και να αναλογιστούν το περιβάλλον στο οποίο ζουν, έτσι και τα σχολεία ή τα Πανεπιστήμια με την άθλια εμφάνιση και προβληματική λειτουργία τους, προκαλούν το λιγότερο απέχθεια.

Στην Ελλάδα της ασχήμιας έχουν περάσει χρόνια και χρόνια όπου τα κόμματα - και ειδικά του αριστερού τόξου - κόπτονται τάχα για τις δαπάνες στην Παιδεία. Η δεξιά, από την άλλη, αναπαράγει παραδοσιακά την όλη νοσηρή κατάσταση και μάλλον ενδιαφέρεται για την ιδιωτική εκπαίδευση, που ορέγονται μάλιστα  και πολλοί «προοδευτικοί», έχοντας στείλει τα παιδιά τους σε κολλέγια και ιδιωτικά Πανεπιστήμια της Ευρώπης, αλλά κατά τα άλλα η Ευρώπη είναι «κακιά» και η δημόσια Παιδεία το κύριο μέλημα στην θεωρία.

Η Παιδεία στην Ελλάδα θα έρθει μόνο μέσα από ένα ελεύθερο σχολείο, με πρωτότυπες και ανοιχτές μορφές σκέψης που θα συνδυάζονται με την οπτική καλαισθησία. Επειδή όμως κάποιοι θα μιλήσουν για ουτοπίες, για ανεφάρμοστα μέτρα  - και αυτοί είναι οι περισσότεροι θα επαναλάβω πως η Ελλάδα θα παραμείνει τριτοκοσμική στους εν λόγω τομείς γιατί η σκέψη είναι παρωχημένη και συντηρητική.

Εξού και τα Bulling στα σχολεία προς τα διαφορετικά παιδιά παντός είδους, αλλά και το κρατούν Πανεπιστημιακό κατεστημένο. Όλοι τα γνωρίζουν αυτά αλλά τίποτε δεν κάνουν γιατί αυτή η κατάσταση βολεύει.

Με αυτό όμως, δεν πρέπει να μιλάμε για Εκπαίδευση και Παιδεία παρά για χρηστοήθη εθισμό της τυπικής ολοκλήρωσης του σχολείου και της πανηγυρικής αδιαφορίας στο Πανεπιστήμιο, όπου προέχει κυρίως ο χαβαλές της φοιτητικής ζωής.

Και με αυτόν τον τρόπο, η Εκπαίδευση και η Παιδεία στην Ελλάδα γίνονται άπιαστο όνειρο.