Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Η ενασχόληση με την σκέψη στην σημερινή εποχή αν μη τι άλλο αξιώνει υπέρβαση των δυνάμεων και πάνω απ' όλα εγρήγορση για όλα αυτά που θα προκύψουν κάθε φορά που θα επιδεικνύεται αυτή η σκέψη και όχι απαραίτητα για ή από ελιτισμό. Πρόκειται για την μεγαλύτερη αντίσταση σε μία εποχή που πρυτανεύει η συλλογική απάθεια, η επιλεκτική και καθοδηγούμενη ευαισθησία, αλλά κυρίως η υποκριτική και αλαζονική συμπεριφορά που βρίσκει εύκολα χώρο για να εξαπλωθεί.

Δεν χρειάζεται να καταναλώσει κανείς και πολύ μεγάλη προσπάθεια, αρκεί να διαλύσει τα θαυμαστά είδωλα, που έστω και ως πρεσβευτές μιας άλλης εποχής, μας διατηρούν σε πνευματική εγρήγορση. Η απόπειρα να απομυθοποιήσει κάποιος τους στοχαστές του παρελθόντος συνοδεύεται από μία επίπεδη επιβράβευση για τον πρωταθλητισμό και την πρωτοπορία, σε έναν κόσμο που καταρρέει κάτω από τα πόδια μας.

Η δύναμη όμως, αυτή όλη η εναγώνια προσπάθεια για την διατήρηση του ατόφιου σφυρηλατημένου γνωσιακού Όλου που διασπάται ενίοτε σε μερικές και διασπαρμένες σκέψεις για την προέλευση και την κατάληξή μας ως άνθρωποι, αυτό από μόνο του καταδεικνύει την αξία του ανελέητου και συνεχούς αγώνα, της εσωτερικής αυτής διαδικασίας προκειμένου να σταθεί κανείς στα πόδια του και να μην αφήσει τον εαυτό του να διαλυθεί επειδή ένα ορισμένο σύστημα καλλιεργεί την ιδιώτευση και την απόλαυσή της.

Ο κόσμος δεν αλλάζει παρά μόνο αν θελήσει ο καθένας να κάνει την δέουσα ενδοσκόπηση, να ψάξει δηλαδή βαθιά και να αναζητήσει αυτό που τον έκανε να προσκυνά την φιλαυτία και να εισπνέει ακατάπαυστα την μολυσματική καθωσπρεπική ευπρέπεια στο όνομα μιας συνηθισμένης καθημερινότητας που δεν εμπλουτίζεται από καμία θαυματουργή γνωσιακή πηγή, ούτε και αλλάζει από επαναστατημένους Τιτάνες που έμειναν στο παρελθόν.

Πρέπει δηλαδή, να σπάσει κάποιος τα στεγανά μιας ιδιόμορφης αλλά πάραυτα επίπεδης συμπεριφοράς, που δεν προσδίδει το παραμικρό στις προφανείς ανάγκες του σήμερα που βρίθουν από δίψα για οτιδήποτε άλλο πέραν της μάθησης.

Το τόλμημα αυτό γιατί περί τολμήματος πρόκειται προϋποθέτει σκληρές και αδάμαστες αντιστάσεις και κυρίως υπομονή μαζί με πίκρα και αναθεματισμούς. Θα έπρεπε κανονικά να αναζητήσει κανείς τις ηλικίες και τις ανάγκες τους, για το τι θέλει να ακούσει κάποιος που τώρα ξεκινά την ζωή του και κάποιος που την ολοκληρώνει.   

Η ενασχόληση με την σκέψη δεν είναι σε καμία περίπτωση απλή υπόθεση, καθώς η σκέψη από μόνη της είναι ένας γρίφος. Τα όριά της, όμως, ψάχνουμε να βρούμε και ενίοτε να υπερβούμε. Χωρίς την υπέρβαση, δεν θα μπορέσουμε ποτέ να κοιτάξουμε πραγματικά εντός μας για να βρούμε τι πραγματικά πήγε στραβά στον κόσμο και φτάσαμε εδώ όπου το κάθε τι φαντάζει περίπου σα να έχει ξαναειπωθεί.

Και μπορεί να συμβαίνει αυτό, να έχουν εκφραστεί στο παρελθόν οι πιο ανατρεπτικές σκέψεις, να έχουν συναφθεί πολύ σημαντικά γνωσιακά συμβόλαια για τον διαμερισμό των πιο ακραίων και ίσως και ανεδαφικών ιδεολογικών προσμονών.

Ποιος είναι, όμως, αυτός που ορίζει το ανεδαφικό του πράγματος και επικαλούμενος ποια Αρχή; Μήπως της ανομοιογένειας των ανθρώπων και των συμπεριφορών τους; Ή του απέραντου κάλλους μιας αλλόκοτης και απλησίαστης από πλευράς πνευματικών ζυμώσεων εποχής που κάνει τον καθένα να κολυμπά στα ρηχά και μην ανοίγεται στα πελάγη της σκέψης;

Υπάρχει λόγος, όμως, για να μην κλείσουμε αυτή την φορά τα μάτια μπροστά στην συνολική επαπειλούμενη καταστροφή των λέξεων και των φράσεων, αλλά πάνω απ' όλα των εννοιών. Υπάρχει σοβαρότατος κίνδυνος ο καθένας και η καθεμιά να υιοθετήσει αλλοπρόσαλλες πρακτικές για να σηματοδοτήσει την υποτιθέμενη πρωτοπορία της εποχής. Για αυτόν και για πολλούς άλλους λόγους, δεν πρέπει να αφήσουμε τις Σειρήνες να μας συνεπάρουν με το τραγούδι τους. Δεν πρέπει, όμως και να κλείσουμε τα αυτιά μας, γιατί αυτό θα σήμαινε δειλία και αδυναμία.

Η γνώση πρέπει για μια ακόμη φορά να λειτουργήσει ως ασπίδα προστασίας, ως μέσον και τρόπος αντίστασης στο ευκαιριακό και τετριμμένο, τα δύο δάφνινα στεφάνια της εποχής που απονέμονται στις μάζες για την παθητικότητά τους.

Οι στοχαστές του παρελθόντος είναι εδώ και πάλι παρόντες κοντά σε όσους παραμένουν ανήσυχοι και ενδιαφέρονται για την εξάλειψη της μιζέριας. Η φωνή τους αντηχεί τόσο στα στενά σοκάκια των πόλεων, όσο και στην άγρια φύση. Και όλοι πρέπει να ακούσουν το κάλεσμα, για τον απλό λόγο ότι η ανθρώπινη φύση είναι αδάμαστη.