Tου Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Το θερινό κύμα της νόσου COVID-19, στο οποίο κυριάρχησαν οι παραλλαγές Omicron BA.4 και BA.5, έδειξε ότι η πανδημία δεν έχει ακόμη ξεπεραστεί, καθώς ο ιός εξακολουθεί να κυκλοφορεί στην Ευρώπη και πέραν αυτής.

Όλα τα κράτη μέλη έχουν άρει τους περισσότερους περιορισμούς, ενώ οι πληθυσμοί τους βιώνουν πανδημική κόπωση, η οποία θα μπορούσε να οδηγήσει σε αλλαγές στη συμπεριφορά.

Αυτό διευκολύνει την ταχεία κυκλοφορία του ιού στην ΕΕ, ανοίγοντας τον δρόμο για την εμφάνιση νέων παραλλαγών που θα μπορούσαν να διαφύγουν την ανοσία, να εξαπλωθούν ευκολότερα ή να προκαλέσουν βαρύτερη νόσο. Εάν ο ιός δεν ελεγχθεί και δεν προληφθούν περαιτέρω λοιμώξεις, ό,τι έχει κερδηθεί αναμένεται να χαθεί.

Στην Ελλάδα λόγω της τουριστικής περιόδου τα μέτρα προστασίας όχι απλά ατόνησαν, αλλά οι πολίτες ξεχύθηκαν στις αμμουδιές και τα κέντρα διασκέδασης χωρίς καμία προφύλαξη, θεωρώντας πως είτε ο ιός έφτασε στο τέλος είτε υιοθετώντας την λογική του «αν κολλήσω κόλλησα», με δεδομένο ότι και εμβολιασμός από την πλειοψηφία του κόσμου έχει γίνει και η πιθανότητα βαριάς νόσησης ή νοσηλείας σε νοσοκομείο είναι πλέον μικρή.

Όμως, κανείς δεν γνωρίζει τι θα γίνει τον επερχόμενο χειμώνα. Και πολύ περισσότερο τις παραλλαγές. Για τον λόγο αυτό, η Κομισιόν ενθαρρύνει με ανακοίνωσή της τα κράτη μέλη να προβούν σε κοινές δράσεις που έχουν προληπτικό χαρακτήρα, υποδεικνύοντας πάνω απ' όλα τον εμβολιασμό.

Εμβολιαστικές δράσεις  

Η ενθάρρυνση της Κομισιόν εστιάζεται στις εξής κατευθύνσεις σε ότι αφορά τον εμβολιασμό:

-Να βελτιώσουν την εμβολιαστική κάλυψη με τον αρχικό κύκλο εμβολιασμού και την πρώτη αναμνηστική δόση μεταξύ των επιλέξιμων ατόμων. Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία για τις πληθυσμιακές ομάδες που διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο σοβαρής έκβασης της νόσου και για τις χώρες με χαμηλότερα ποσοστά εμβολιασμού.

-Να δώσουν προτεραιότητα στη χορήγηση πρόσθετης αναμνηστικής δόσης για συγκεκριμένες πληθυσμιακές ομάδες, ιδίως άτομα ηλικίας 60 ετών και άνω, και άλλα επιλέξιμα άτομα οποιασδήποτε ηλικίας που διατρέχουν κίνδυνο να νοσήσουν σοβαρά.

-Να συνδυάσουν τις εκστρατείες εμβολιασμού κατά της νόσου COVID-19 και κατά της γρίπης. Να συνοδεύσουν τον εμβολιασμό με σαφή επικοινωνία που θα επικαιροποιείται τακτικά και θα βασίζεται στις επιδημιολογικές εξελίξεις, την κατανόηση της συμπεριφοράς και την αντίληψη του κοινού.

-Να εξασφαλίσουν ότι οι πολίτες λαμβάνουν σαφή ενημέρωση σχετικά με τα οφέλη του εμβολιασμού.

Την 1η Σεπτεμβρίου, με βάση τη σύσταση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων, η Επιτροπή ενέκρινε τα προσαρμοσμένα στην παραλλαγή Όμικρον εμβόλια από τις BioNTech-Pfizer και Moderna στην ΕΕ.

Άλλα μέτρα που θα πρέπει να ληφθούν ενόψει της διάθεσης νέων και προσαρμοσμένων εμβολίων κατά της νόσου COVID-19 περιλαμβάνουν:

-Ανάπτυξη εθνικών στρατηγικών εμβολιασμού που θα εξηγούν ποια εμβόλια, συμπεριλαμβανομένων των νέων και προσαρμοσμένων εμβολίων, θα πρέπει να χορηγούνται σε ποιες πληθυσμιακές ομάδες, μεταξύ άλλων ενόψει της πιθανής εμφάνισης νέων παραλλαγών με βάση τις κατευθυντήριες γραμμές που θα εκδοθούν σύντομα από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων και το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων. 

-Εξασφάλιση επαρκούς υλικοτεχνικής ικανότητας για τη χορήγηση των εμβολίων μόλις παραδοθούν νέα και προσαρμοσμένα εμβόλια.

Άλλες δράσεις

Η επιτήρηση των ιών του αναπνευστικού, όπως ο ιός της γρίπης, ο ιός που προκαλεί τη νόσο COVID-19 και άλλοι, είναι απαραίτητη για την καλύτερη κατανόηση του τρόπου με τον οποίο εξαπλώνεται και εξελίσσεται ο εκάστοτε ιός.

Ανάλογα με τις επιδημιολογικές καταστάσεις, οι μη φαρμακευτικές παρεμβάσεις, για παράδειγμα η χρήση μασκών προσώπου ή ο περιορισμός του μεγέθους των συγκεντρώσεων, για τον περιορισμό της διασποράς του ιού εξακολουθούν να αποτελούν σημαντικό μέρος της εργαλειοθήκης των κρατών μελών. Είναι σημαντικό όλα τα κράτη μέλη να είναι έτοιμα να επαναφέρουν μέτρα για τη δημόσια υγεία με βάση σαφή όρια. Τυχόν μέτρα που θα εφαρμοστούν στα σχολεία θα πρέπει να είναι προσαρμοσμένα στο εκπαιδευτικό περιβάλλον και στην ηλικιακή ομάδα, και να περιορίζονται στο ελάχιστο για την πρόληψη τυχόν αποδιοργάνωσης της εκπαίδευσης.

Η ανακοίνωση τονίζει επίσης, τη σημασία των ισχυρών συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης και των σχετικών ικανοτήτων σε όλα τα κράτη μέλη. Η ετοιμότητα των συστημάτων υγείας για την αντιμετώπιση εστιών λοιμωδών νόσων και άλλων τύπων κλυδωνισμών πρέπει να βελτιωθεί. Θα πρέπει επίσης, να ληφθούν περαιτέρω μέτρα για τη στήριξη της καλής ψυχικής υγείας των εργαζομένων στον τομέα της υγείας, καθώς και του συνολικού πληθυσμού.

Τέλος, στο πλαίσιο των ταξιδιών από τρίτες χώρες, η Κομισιόν προτίθεται να προτείνει σύντομα αναθεώρηση της σχετικής σύστασης του Συμβουλίου, προκειμένου να ληφθούν υπόψη η μεταβολή της επιδημιολογικής κατάστασης, ο αυξημένος εμβολιασμός σε ολόκληρο τον κόσμο και οι εξελίξεις όσον αφορά τις απαιτήσεις εισόδου στα κράτη - μέλη.