«Τα ψέματα που λέω»

Της Julie Clark

Μετάφραση: Σοφία Τάπα

Εκδόσεις «Διόπτρα»

Τέλος φόρμας

Τιμή: 16,60 ευρώ

Αρχή φόρμας

ΓΥΡΙΣΕ!
Μεγκ Γουίλιαμς. Μέγκι Λίτλετον. Μέλοντι Γουάιλντ.
Διαφορετικά ονόματα της ίδιας γυναίκας, ανάλογα με την πόλη στην οποία βρίσκεται, ανάλογα με τη δουλειά που κάνει.
Είναι μια επαγγελματίας απατεώνισσα, η οποία αλλάζει τον εαυτό της προκειμένου να γίνει αυτή που πρέπει κάθε φορά.
Φοιτήτρια.
Σύμβουλος προσωπικής ανάπτυξης.
Κτηματομεσίτρια.
Όμως τίποτα πάνω της δεν είναι αληθινό.
Σε πλευρίζει και σου λέει αυτό ακριβώς που θέλεις να ακούσεις. Και όταν τελειώσει μαζί σου, έχεις χάσει τα πάντα.
Η Κατ Ρόμπερτς περιμένει δέκα ολόκληρα χρόνια τη γυναίκα που έφερε τα πάνω κάτω στη ζωή της.
Και τώρα που εκείνη γύρισε, η Κατ το έχει βάλει σκοπό να την ξεσκεπάσει.
Καθώς, όμως, οι δυο τους έρχονται κοντά, αρχίζουν να κλονίζονται όσα πίστευε τόσα χρόνια η Κατ.
Το βιβλίο Τα ψέματα που λέω είναι ένα ανατρεπτικό ψυχολογικό θρίλερ.
Εμβαθύνει στον ψυχισμό και στα κίνητρα δύο γυναικών, αλλά και στην ακλόνητη αποστολή τους να απονείμουν δικαιοσύνη για το παρελθόν και να γράψουν ξανά το μέλλον.

 

«Το ημερολόγιο της Βέριτι»

Του Colleen Hoover

Μετάφραση: Νέλλα Γιατράκου

Εκδόσεις «Διόπτρα»

Τιμή: 15,50 ευρώ

Ποια είναι τελικά η αλήθεια;

Η Λόουεν Άσλι είναι μια συγγραφέας που δεν έχει κάνει επιτυχίες, βρίσκεται στο χείλος της οικονομικής καταστροφής και ξαφνικά η μοίρα της χαμογελάει και της γίνεται μια εξαιρετική επαγγελματική πρόταση.

Ο Τζέρεμι Κρόφορντ είναι ο σύζυγος της φημισμένης συγγραφέως Βέριτι Κρόφορντ, η οποία έχει τραυματιστεί βαριά σε τροχαίο. Και αυτή δεν είναι η μόνη τραγωδία που έχει βιώσει η οικογένεια Κρόφορντ...

Η Λόουεν προσλαμβάνεται για να βρει υλικό στο αρχείο και στις σημειώσεις της Βέριτι και να ολοκληρώσει τα τελευταία βιβλία της.

Η Λόουεν έχει ένα περίεργο αίσθημα όσο βρίσκεται στο σπίτι των Κρόφορντ, αισθάνεται κάτι σκοτεινό να την κυκλώνει.

Τότε ανακαλύπτει τη μισοτελειωμένη αυτοβιογραφία της Βέριτι...

Σε κάθε σελίδα διαβάζει ανατριχιαστικές εξομολογήσεις και αρχίζει να συνειδητοποιεί ότι η Βέριτι δεν είναι αυτό που φαίνεται.

Η αλήθεια τη συγκλονίζει...

Η Λόουεν αποφασίζει να κρατήσει κρυφό το χειρόγραφο από τον Τζέρεμι.

Όμως, καθώς αρχίζει να τον ερωτεύεται, η εξομολόγηση της γυναίκας του θα μπορούσε να της φανεί πολύ χρήσιμη.

Αλλά με ποιο κόστος;

 

«Τη νύχτα που εξαφανίστηκε»

Της Lisa Jewell

Μετάφραση: Χρ. Σακελλαροπούλου

Εκδόσεις «Διόπτρα

Τιμή: 17,70 ευρώ

2017: Η δεκαεννιάχρονη Ταλούλα βγαίνει ραντεβού, αφήνοντας το μωρό της με τη μητέρα της, Κιμ.

Η Κιμ παρακολουθεί την κόρη της να φεύγει και, καθώς το χάραμα διαδέχεται τη νύχτα, την περιμένει να γυρίσει.

Και περιμένει και περιμένει...

Το επόμενο πρωί η Κιμ τηλεφωνεί στους φίλους της Ταλούλα, που της λένε ότι είδαν την κόρη της τελευταία φορά να πηγαίνει σε ένα πάρτι σε ένα σπίτι στο παρακείμενο δάσος με τη δυσοίωνη ονομασία Νταρκ Πλέις (Σκοτεινό Σπίτι).

Η Ταλούλα δεν γυρίζει ποτέ.

2018: Η Σόφι κάνει πεζοπορία στο δάσος κοντά στο οικοτροφείο όπου μόλις ανέλαβε καθήκοντα διευθυντή ο σύντροφός της, όταν βλέπει ένα σημείωμα καρφωμένο σε έναν ξύλινο φράκτη: «Σκάψε Εδώ».

Μια ανεξιχνίαστη υπόθεση, μια εγκαταλελειμμένη έπαυλη, τραυματικές οικογενειακές σχέσεις και σκοτεινά μυστικά φωλιάζουν στην καρδιά του εξαιρετικού καινούριου μυθιστορήματος της Lisa Jewell.

 

«Αυτοηγεσία.

Εργαλεία για μια καλύτερη ζωή»

Της Μαρίας Γιαννιού

Αν δεν γνωρίσουμε ποτέ αληθινά τον εαυτό μας, δεν θα μπορέσουμε να γίνουμε προδραστικοί άνθρωποι και να καθορίζουμε τη ζωή μας.

Αν δεν καθορίζουμε εμείς τη ζωή μας, σίγουρα θα την καθορίζουν οι περιστάσεις και οι γνώμες και απόψεις τρίτων.

Το βιβλίο της Δρ. Μαρίας Γιαννιού είναι ένας πρακτικός οδηγός, που συνοδεύεται από μια «εργαλειοθήκη» για να εξασκηθείς στην αυτοηγεσία, την ικανότητα δηλαδή να ηγείσαι εσύ της ζωής σου και κανένας άλλος. 

Ποιες είναι οι αξίες μου και ποιος ο θεμελιώδης σκοπός της ζωής μου; Πώς διαχειρίζομαι την αλλαγή και πώς κατακτώ τη δεξιότητα της ανθεκτικότητας; Πώς θέτω στόχους και πώς βρίσκω κίνητρο για να τους πετύχω; Πώς επικοινωνώ με τους ανθρώπους γύρω μου και πώς διαχειρίζομαι αποτελεσματικά τις καθημερινές προκλήσεις;

Αν ψάχνεις τις απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα, τότε αυτό το βιβλίο είναι για σένα.

Διαβάζοντάς το, θα αποκτήσεις όχι μόνο το θεωρητικό πλαίσιο, αλλά και όλα τα απαραίτητα πρακτικά εργαλεία για να μπορέσεις να γίνεις πραγματικός ηγέτης και πραγματική ηγέτιδα του εαυτού σου και να κατακτήσεις τους στόχους σου τόσο σε προσωπικό, όσο και σε επαγγελματικό επίπεδο.

Και μην ξεχνάς ότι κάθε ηλικία έχει τις δικές της προκλήσεις. Ποτέ δεν είναι αργά για να μάθεις πώς μπορείς εσύ να ορίζεις συνειδητά τη ζωή σου.

 

«Αόρατος μάρτυρας»

Του Nicci French

Μετάφραση: Γωγώ Αρβανίτη

Εκδόσεις «Διόπτρα»

Τιμή: 17,70 ευρώ

Μια ανύπαντρη μητέρα υποπτεύεται ότι η μικρή της κόρη έχει γίνει μάρτυρας ενός φρικτού εγκλήματος, όταν σχεδιάζει μια ανησυχητική ζωγραφιά.

Όμως το θανάσιμο μονοπάτι που θα χρειαστεί να πάρει για να ανακαλύψει την αλήθεια μπορεί να της κοστίσει τα πάντα...

Ίσως η Τες είναι υπερπροστατευτική, αλλά, όταν η κόρη της μένει στο σπίτι του πρώην συντρόφου της και της νεαρής συζύγου του, είναι ανήσυχη.

Παρ' όλα αυτά, ξέρει ότι είναι το καλύτερο για την κόρη της να μην της στερήσει τη σχέση της με τον πατέρα της.

Η Πόπι, όμως, επιστρέφει από το Σαββατοκύριακο που πέρασε με τον πατέρα της κουρασμένη και με κακή διάθεση.

Κι όταν δείχνει στην Τες μια ζωγραφιά που έκανε μια εικόνα τόσο απλή και βίαιη η Τες δύσκολα μπορεί να αποδεχτεί αυτό που βλέπει.

Όταν τη ρωτάει, η Πόπι λέει μόνο τρεις λέξεις: «Αυτός τη σκότωσε».

Κάτι δεν πάει καλά. Η Τες είναι σίγουρη ότι η Πόπι είδε κάτι ή κάτι της συνέβη αλλά είναι πολύ μικρή για να το κατανοήσει.

Ο Τζέισον επιμένει ότι το Σαββατοκύριακο κύλησε χωρίς προβλήματα. Οι γιατροί λένε ότι η Πόπι μπορεί να αντιδρά στον χωρισμό των γονιών της.

Μια μητέρα, όμως, γνωρίζει το παιδί της και η Τες είναι αποφασισμένη να ανακαλύψει την αλήθεια...

Η αναζήτησή της θα πυροδοτήσει σκοτεινά μυστικά και θαμμένα εγκλήματα, ενώ περισσότερες από μία ζωές μπορεί να διακυβεύονται.

.............................  ......................................

 

Αγγέλου Πάσκου

Πραγματικός χρόνος

Ποίηση

Καταγόμενος από τη Δράμα, ο εμπνευσμένος συγγραφέας και ταλαντούχος φίλαθλος Άγγελος Πάσκος, ήρθε στο Νησί μας για εκτέλεση στρατιωτικής υπηρεσίας και η Καλλονή είχε την καλή τύχη να τον εντάξει μόνιμα και οικογενειακά στην κοινωνική της καθημερινότητα.

Η λογοτεχνία αποτέλεσε το μεγάλο ενδιαφέρον του και δημοσίευσε σε περιοδικά κι εφημερίδες ποικίλες λογοτεχνικές δημιουργίες του. Ωστόσο, όπως ο ίδιος δηλώνει, οι έρωτές του είναι η ποίηση και ο μαραθώνιος δρόμος. Στο δεύτερο με βραβευμένες επιτεύξεις, στο πρώτο με την πρόσφατη καλλιτεχνική έκδοση της ποιητικής συλλογής «ο πραγματικός χρόνος».

Ο ποιητής δούλεψε έξω απ' τα στιχουργικά καθιερωμένα και στόχευσε επακριβέστατα στο φιλοσοφικό περιεχόμενο, χωρίς τα φορτία των βασικών στοιχείων της ομοιοκαταληξίας και του μετρικού συλλαβισμού για να μας δώσει μια άλλη, πολύ διαφορετική γεύση στιχουργικής διανόησης, χωρίς βέβαια ν' αποτελεί στιχοπλοκή στοχασμών. Γι' αυτό απαιτείται ένταση αναγνωστικής προσοχής και προσπάθεια εμβάθυνσης για να πιάσει ο αναγνώστης το νήμα των συνειρμών του ποιητή.

Μπορεί πάλι το βαθύ μυστικό του κάθε ποιήματος να είναι στον τίτλο και στην καταληκτική στιχουργική σύνθεση, στοιχεία που συντελούν στη διευκόλυνση της κατανόησης του νοήματος, αποκαλύπτοντας και κάποιον υπαινικτικό σαρκασμό για τη ζωή και τη βιοπάλη.

Αναμφίβολα τότε κάτω απ' την ελεύθερη έμπνευση και τον πηγαίο αυθορμητισμό κυλούν ρυάκια ευαισθησίας και τρυφερότητας. Οπότε η αναγνωστική ροή της συλλογής αφήνει τελικά την αίσθηση μιας γλυκιάς φιλοσοφημένης ευγένειας, δίχως η καταγραφική ευθύτητα της πηγαίας περίσκεψης να αναστέλλει την εμβανθυντικότητα της σκέψης και τη φιλοσοφικότητα του περιεχομένου. Άλλωστε, η κάποια απαισιοδοξία του ακατόρθωτου που υποβόσκει στις ποιητικές δημιουργίες της συλλογής δεν δυσχεραίνει τη σήμανση του ποιητή.

Γενικά ενυπάρχει μια βαθύτερη προβληματική κι ένας πλούσιος συμβολισμός στη διερεύνηση της ουσιαστικής πορείας, κυρίως του νέου ανθρώπου στην ανηφοριά του, μέσα στην ταραγμένη εποχή μας, για την αναζήτηση της ομορφιάς και της αλήθειας.

Ο Άγγελος Πάσκος στην πρώτη αυτή ποιητική έκδοσή του, επιμελημένη και φροντισμένη με πολύ μεράκι, μας δίνει εικόνες εντυπωσιακές, στις οποίες αντικατοπτρίζονται με περίσκεφτους ιριδισμούς προεκτάσεις ιδεών και μας προσφέρει την ποιητική του δομή με ευαισθησίες αγωνιστικής δικαίωσης.

Στρατής Μισγίρης

Καλλονή

 

Του Δημ. Χατζηλία

Το πολύκροτο Μοναστηριακό ζήτημα Μηθύμνης (1866-1888)

Το νέο πολυσέλιδο βιβλίο-πόνημα του Δημ. Χατζηλία με τίτλο «Το πολύκροτο Μοναστηριακό ζήτημα Μηθύμνης (1866-1888)» έχει ήδη εκδοθεί. Και αυτό, όπως και τα προηγούμενα πέντε, δεν θα κυκλοφορήσει στο εμπόριο.

Είναι κρίμα να λείπει από τις βιβλιοθήκες μας αυτή η ιστορική διερεύνηση του θέματος που αποτυπώνει με κάθε λεπτομέρεια και με στοιχεία βγαλμένα από τα αρχεία της Μονής Λειμώνος, αυτό το σοβαρό ζήτημα που συνδέει την εκκλησία, την κοινωνία, της τότε εποχής, την οικονομία και την διαχείριση της περιουσίας, αλλά και την παιδεία.

Οι διαδοχές και οι όποιες αλλαγές επήλθαν στην διοίκηση, αλλά και στον «χαρακτήρα» της Μονής, άλλαξαν τη ροή των πραγμάτων και των εξελίξεων.

Όπως αναφέρει στον πρόλογό του ο ίδιος ο επίτιμος σχολικός σύμβουλος ερευνητής, συγγραφέας αυτού του βιβλίου Δημήτριος Χατζηλίας:

Η έρευνα της ιστορίας και του πολιτισμού της ιδιαίτερής μου πατρίδας με έφερε τις δύο περασμένες δεκαετίες στα αρχεία της Μονής Λειμώνος και στην πλούσια Λειμωνιακή Βιβλιοθήκη. Από εκεί άντλησα γνώσεις για το πολύκροτο και πολύπλοκο, όπως το έλεγαν, Μοναστηριακό Ζήτημα, που συντάραξε τον 19ο αιώνα την Επαρχία Μηθύμνης Λέσβου και διαίρεσε τους πολίτες σε δύο μέρη: τους «παράνομους» και τους «ευ φρονούντες».

Μετά το Χάττι Σερίφ του Γκιούλ Χανέ (1839), το Χάττι Χουμαγιούν (1856), το νόμο για τις Γενικές Διοικήσεις (1864), τον κανονισμό για τη Δημόσια Εκπαίδευση και μια σειρά άλλα διατάγματα, η Οθωμανική Αυτοκρατορία παραχώρησε στους αλλοεθνείς, και στους χριστιανούς, δικαιώματα που είχαν σχέση με τους φόρους, την περιουσία, τη διοίκηση, τη θρησκεία και την εκπαίδευση.

Η Μονή Λειμώνος ήταν ένα πλούσιο μοναστήρι. Αυτό φαίνεται και στους, από το 1822, ισολογισμούς που παραθέτουμε. Οι πλησιόχωροι κοινότητες και κάτοικοι, χριστιανοί και μουσουλμάνοι, είχαν συνεχείς βλέψεις στα ακίνητα και τις προσόδους του μοναστηριού. Η υπάρχουσα οικονομική δυσπραγία, ιδίως μετά την παγωνιά του 1850 και το μεγάλο σεισμό του 1867, επέτεινε τις βλέψεις αυτές.

Με τη χαλάρωση των περιορισμών οι βλέψεις των χριστιανών όχι μόνο έγιναν εντονότερες αλλά εκδηλώνονταν κι ευκολότερα. Άρχισαν να διεκδικούν και να απαιτούν. Να ζητούν βοήθεια οικονομική από τη Μονή και να απαιτούν πόρους για την εκπαίδευση.

Από το 1866 υπήρχαν αιτήματα για οικονομική ενίσχυση των σχολείων της περιοχής και κύρια της Αχυρώνης (Καλλονής). Το Πατριαρχείο και οι μοναχοί αντιδρούσαν. Η Μονή ήταν Σταυροπηγιακή (υπαγόταν στο Πατριαρχείο). Η άρνηση αυτή  δημιουργούσε μια συνεχή διένεξη και προστριβή. Η διαμάχη αυτή Μονής Λειμώνος, Πατριαρχείου και Κοινοτήτων της Επαρχίας Μηθύμνης ονομάστηκε, από όλους τους εμπλεκόμενους, και όχι μόνο, Μοναστηριακό Ζήτημα, το οποίο αρχίζει, αν θέλουμε να ορίσουμε αρχή, την περίοδο 1866-1867.

Μετά το 1874 η διαμάχη-διεκδίκηση μορφοποιήθηκε στο αίτημα για ανέγερση Σχολής (Σχολαρχείου - Διδασκαλείου) εκτός της Μονής και με έξοδα της Μονής. Το αίτημα αυτό που συγκινούσε κι ένωνε είχε μόνο οικονομικά κίνητρα, δεν ήταν καθολικό, δεν είχε ιδεολογικό περιεχόμενο και, παρ' ότι φαινόταν δίκαιο, ήταν, όπως έδειξε ο χρόνος, προσχηματικό. Αντιδρούσαν σθεναρά στο αίτημα αυτό, εκτός από το Πατριαρχείο και οι μοναχοί.

Όταν το Πατριαρχείο αποφάσισε, το 1880, την κατάργηση του ιδιόρρυθμου συστήματος διαβίωσης των μοναχών, αυτοί-αυτές εγκατέλειψαν τα μοναστήρια (Ανδρώα και Γυναικεία Μονή) και συντάχθηκαν αργότερα (1882) με τους «παράνομους» της Επαρχίας.

Στην οργάνωση όλης αυτής της κατάστασης σημαντικό ρόλο έπαιξαν ο ηγούμενος Γεδεών και ο ιεροδιδάσκαλος Γρηγόριος ο Λέσβιος. Η δήλωση του Γεδεών ότι οι μοναχοί «αιρούνται υποστήναι τον δι' αγχόνης θάνατον μάλλον ή συμμορφωθήναι προς τας εντολάς του Πατριαρχείου», φανερώνει όχι μόνο ανταρσία αλλά και αποστασία.

Των μοναχών, των πολλών, τα κίνητρα ήταν καθαρά οικονομικά. Τους βόλευε το ιδιόρρυθμο και ζούσαν σαν να ήταν ιδιώτες. Πολλοί είχαν κηπάρια, ζώα και ομόλογα. Μπαινοέβγαιναν στη Μονή χωρίς περιορισμό. Περίπτωση να αντισταθούν στην καλοπέραση δεν υπήρχε. Ίσως δεν ευνοούσε κάτι τέτοιο ούτε το μορφωτικό τους επίπεδο, ούτε η κοινωνική τους προέλευση.

Την περίοδο των έντονων καταστάσεων και συγκρούσεων Πατριάρχης ήταν ο Ιωακείμ Γ' (1878-1884). Στηριζόμενος στο σταυροπηγιακό χαρακτήρα των μοναστηριών αντιδρούσε στα οικονομικά αιτήματα, χωρίς να παραβλέπει κι άλλα σημαντικά προβλήματα. Ήταν ανυποχώρητος και υποστήριζε λύση των προβλημάτων έσωθεν. Δεν ήθελε έξωθεν παρεμβάσεις. Λειτουργούσε, την εποχή εκείνη, μέσα σε αρνητικό πολιτικό κλίμα. Υπήρχε το προνομιακό ζήτημα. Και όπως έγραψαν τότε «εν τη μεγάλη τρικυμία, ην διέρχεται το σκάφος της Εκκλησίας, δεν είναι δυνατόν να έχη τις υπ' όψιν το σκαφίδιον της Μηθύμνης».

Οι μητροπολίτες Μηθύμνης από το 1850 ήταν σε σύγκρουση με τις πλησιόχωρες της Μονής κοινότητες και κυρίως της Καλλονής, για θέματα που είχαν σχέση με τη διαχείριση των προσόδων και την εποπτεία. Ο Αγαθάγγελος και ο Παΐσιος αντιμετώπισαν την αρνητική κατάσταση με μετάθεση, πράγμα που δεν έκανε ο Νικηφόρος Γλυκάς.

Μετά την αφύσικη και παράξενη συμμαχία μοναχών αντιπροσώπων, οι απαιτήσεις μέρους των κοινοτήτων πήραν δυναμικό και συγκρουσιακό χαρακτήρα. Οι «παράνομοι» κατέλαβαν τη Μονή και συγκάλεσαν παράνομα, πραξικοπηματικά, αντιδημοκρατικά και αντιεκκλησιαστικά καλογερολαϊκή συνέλευση, πρόεδρος της οποίας εκλέχτηκε ο Ζαφειράκης Υπανδρευμένος.

Η κατάσταση δε θα έφθανε σε αυτό το σημείο αν δεν υπήρχε η ανοχή του Μουτεσαρίφη και των υφισταμένων αυτού πολιτικών αρχών. Έκαναν, για παράδειγμα, στις εκκλησίες της Καλλονής γάμους χωρίς άδεια του Μητροπολίτη και ανήγειραν σχολείο χωρίς άδεια των τουρκικών αρχών.

Γέννημα της παράνομης συνέλευσης ήταν η ανέγερση της Λειμωνιάτιδος Επαρχιακής Σχολής, η οποία άρχισε να λειτουργεί το 1888, λειτούργησε ως τοπικό σχολείο μέχρι το 1914, εγκαταλείφθηκε και το 1923 την γκρέμισαν και πήραν τα υλικά της.

Στα όσα είδαμε, στην έρευνα που ακολουθεί, δεν μπορέσαμε να «ανιχνεύσουμε» ούτε ιδεολογικά στοιχεία, ούτε κοινωνικά κίνητρα, ούτε κοινωνικούς μετασχηματισμούς, ούτε συμπεριφορές από επιδράσεις του διαφωτισμού. Ήταν, μέσα στην τουρκοκρατούμενη Λέσβο, ένας πόλεμος μέρους των χριστιανών και των μοναχών κατά του Πατριαρχείου κι ένας διωγμός των ίδιων κατά της Εκκλησίας Μηθύμνης. Μερικά γεγονότα που θα δούμε, και δεν πρέπει να ξεχαστούν, δεν έχουν προηγούμενο αλλά και επόμενο.

Δημιουργήθηκε μία μακροχρόνια τοπική κοινωνική και εκκλησιαστική αναταραχή που ταλαιπώρησε και δίχασε την Επαρχία Μηθύμνης. Κίνητρο των «εξεγερμένων» ήταν οι πρόσοδοι της Μονής. Ήταν αγώνας και πόλεμος για να περιορίσουν τα δικαιώματα που είχαν το Πατριαρχείο και η Εκκλησία Μηθύμνης επί της περιουσίας του πλούσιου μοναστηριού. Το αίτημα για Επαρχιακή Σχολή ήταν, νομίζουμε, προσχηματικό.

Τον τύπο (εφημερίδες) της Κωνσταντινούπολης και της Σμύρνης τον χρησιμοποίησαν οι «παράνομοι», πλήρωνε το Ταμείο της Μονής.

Το γεγονός, ακόμη, ότι μετά τη μετάθεση του Μουτεσαρίφη Κεμάλ Ναμίκ (1884) ο ηγούμενος Γεδεών, ο ιεροδιδάσκαλος Γρηγόριος ο Λέσβιος, ο ιερομόναχος Δανιήλ Ζαμπέτης, ο λόγιος και πολιτικός Ζαφειράκης Υπανδρευμένος, ο, μη οθωμανός και ξένος, δικηγόρος Μιλτιάδης Νικόπουλος, ο δάσκαλος Ιωάννης Κόντος και άλλοι σιώπησαν, κρύφτηκαν ή ζήτησαν συγχώρηση επιβεβαιώνει την προσέγγισή μας για τα κίνητρα των «παράνομων».