«Ο αγγελιαφόρος των Βασιλιάδων της Σπάρτης»

Της Φεβρωνίας Τσερκέζογλου

Εκδόσεις «Πηγή»

Τιμή: 20,50 ευρώ

Οι επαναστατικές κοινωνικές αλλαγές του Άγη και του Κλεομένη, μέσα από τα μάτια ενός είλωτα «Βασιλιά», άκουσε το Θηρυκίωνα να μιλά, «αποφύγαμε τον ωραιότερο θάνατο, το θάνατο στη μάχη».

Η κατάργηση της δουλείας. Ο αναδασμός των καλλιεργήσιμων εκτάσεων. Η αναβίωση της πάλαι ποτέ σπαρτιατικής στρατιωτικής υπερδύναμης στον ελλαδικό χώρο, η οποία, όμως, μοιάζει να είναι καταδικασμένη να υποταχθεί στην ακατανίκητη ισχύ της μακεδονικής σάρισσας. Αυτά τα όνειρα προξενούν ενθουσιασμό στον νεαρό Αγάθωνα, απόγονο ειλωτών και κάτοικο της Σπάρτης γύρω στο 245, όνειρα τα οποία προς στιγμήν μοιάζουν να γίνονται πραγματικότητα. Οι βασιλείς Άγης Δ' και Κλεομένης Γ' αποφασίζουν να επιφέρουν τίποτα λιγότερο από μία άνευ προηγουμένου κοινωνική επανάσταση στη Σπάρτη, η οποία θα τους φέρει αντιμέτωπους με τους Εφόρους, τους γαιοκτήμονες, τον επικεφαλής της Αχαϊκής Συμπολιτείας, Άρατο, μα και με τη δυναστεία των Αντιγονιδών. Ο Αγάθωνας θα ακολουθήσει, ως αγγελιοφόρος, τους βασιλιάδες του σε μία πορεία γεμάτη από δολοπλοκίες, νίκες, συντριβές. Μία πορεία, όμως, στην οποία κυρίαρχη δύναμη διαδραματίζει η ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο.

Στο νέο ιστορικό μυθιστόρημα της Φεβρωνίας Τσερκέζογλου-Δρίβα με τίτλο Ο Αγγελιαφόρος των Βασιλιάδων της Σπάρτης μεταφερόμαστε σε μία από τις συναρπαστικότερες, μα και πιο άγνωστες, στιγμές της Αρχαιότητας! Η κοινωνική επανάσταση των βασιλέων Άγη και Κλεομένη μεταφέρεται στο χαρτί με υποδειγματική γλαφυρότητα και ιστορική εμβάθυνση, η οποία επιτυγχάνει να μας μεταδώσει εικόνες της καθημερινής ζωής αλλά και των μεγάλων γεγονότων στην Αρχαία Σπάρτη. Το αποτέλεσμα είναι ένα καθηλωτικό λογοτεχνικό ταξίδι στην Ελληνική Αρχαιότητα, το οποίο θα συναρπάσει το αναγνωστικό κοινό!

«Κάποτε στο Μαρόκο»

Της Αντιγόνης Γκούρα

Εκδόσεις «Πηγή»

Τιμή: 16,90 ευρώ

Μαρόκο, η χώρα των αντιθέσεων. Ένας τόπος όπου η οροσειρά του Άτλαντα αγναντεύει τον Ωκεανό και οι ακτές ενώνονται ε την έρηο Σαχάρα, εκεί που οι κόκκοι της άου συναγωνίζονται σε αριθό εκείνους της κλεψύδρας του χρόνου. Στο Μαρόκο θα συναντηθούν οι δρόοι των τεσσάρων, άγνωστων εταξύ τους πρωταγωνιστών ας, στην πορεία τους ανάεσα σε πολύβουες πόλεις και την απεραντοσύνη της ερήου.

Η Εκάβη αναετριέται ε το παρελθόν και δίνει τον δικό της ορισό για τον έρωτα και την αγάπη. Ο Μάνος βρίσκει στις δονήσεις της ουσικής τη δική του θεραπευτική πρόταση. Η Ιφιγένεια προσπαθεί να διαχειριστεί τις αλλαγές στη ζωή της, ανακαλύπτοντας πως το ψυχολογικό αξίωα που κυριαρχεί στις ανθρώπινες σχέσεις είναι ότι ας έλκει το γνώριο και όχι το ευχάριστο. Ο Κωνσταντίνος, οδηγούενος για ακόα ια φορά από το πάθος του τζόγου, βρίσκει τον εαυτό του ταξιδεύοντας ανάεσά τους.

«Το θησαυροφυλάκιο με το σκήπτρο του Μ. Αλεξάνδρου»

Του Ι. Προκόπη

Εκδόσεις «Πηγή»

Τιμή: 20,00 ευρώ

Ένα σκήπτρο που συβολίζει την ολοκληρωτική υποταγή στη θεόπνευστη εξουσία, κτήα των πανίσχυρων Χαλδαίων ιερέων της Βαβυλώνας.

Ένας χαρισατικός βασιλιάς της Μακεδονίας, που στα είκοσι πέντε του όλις χρόνια παραλαβάνει το σκήπτρο από τους ιερείς, οι οποίοι έβλεπαν την πανίσχυρη περσική αυτοκρατορία να αποσυντίθεται έρα ε τη έρα.

Ένα κρυένο θησαυροφυλάκιο στη Μακεδονία, που στέγασε το υστηριώδες σκήπτρο για αιώνες, αζί ε τους θησαυρούς του τελευταίου Πέρση βασιλιά.

Περισσότερα από δύο χιλιάδες χρόνια ετά το απόγειο της δόξας του Μ. Αλεξάνδρου, δύο πανίσχυρες αυτοκρατορίες των Βαλκανίων, αέτρητοι χρυσοθήρες και η ελληνική κυβέρνηση επλέκονται σε έναν αδυσώπητο αγώνα στο έδαφος της Μακεδονίας. Στόχος τους, να εντοπίσουν το σκήπτρο που συβόλιζε το αρχαίο κλέος.

Ένα ιστορικό υθιστόρηα που κόβει την ανάσα, βασισένο σε ιστορικές πηγές και επνευσένο από ια αληθινή ιστορία. Μια ιστορία άρρηκτα συνδεδεένη ε τον ύθο.

Παναγιώτης Σκορδάς

«Λεσβιακό Ημερολόγιο 2023. Γράμματα Τέχνες Πολιτισμός»

Εκδόσεις «Μύθος»

Η ολοκλήρωση και η κυκλοφορία του «Λεσβιακού Ημερολογίου. Γράμματα Τέχνες Πολιτισμός», του Παναγιώτη Σκορδά αποτελεί για το νησί μας όχι απλά ένα εκδοτικό γεγονός, αλλά μια ευρύτερη πνευματική και πολιτιστική δράση. Για 13η χρονιά ο Παναγιώτης Σκορδάς, Δρ Νεοελληνικής Φιλολογίας, συγγραφέας και εκπαιδευτικός ετοίμασε και παραδίδει στο αναγνωστικό κοινό με την εκδοτική φροντίδα των Λεσβιακών εκδόσεων «Μύθος» έναν τόμο 432 σελίδων που εντυπωσιάζει για τον πλούτο και την πρωτοτυπία των άρθρων του, όλα λεσβιακού ενδιαφέροντος, την αισθητική, την σελιδοποίηση και την εκτύπωση, μιας και όλος ο τόμος έχει τυπωθεί σε τετραχρωμία.

Όπως κάθε χρόνο, το Λεσβιακό Ημερολόγιο ξεκινά με το προλογικό σημείωμα του Παναγιώτη Σκορδά και τους χαιρετισμούς του Σεβασμιότατου Μητροπολίτη Μυτιλήνης κ. Ιακώβου, του Περιφερειάρχη Β. Αιγαίου Κώστα Μουτζούρη, του Δημάρχου Μυτιλήνης Στρατή Κύτελη και του Δημάρχου Δυτικής Λέσβου Ταξιάρχη Βέρρου.

Το εξώφυλλο του τόμου κοσμεί πίνακες του ζωγράφου Δημήτρη Καλαντζάκη, στο εικαστικό έργο του οποίου υπάρχει εκτενές αφιέρωμα, με κείμενο της Εύης Σαμπανίκου και πολλούς πίνακες, όλους με θέμα την Λέσβο.

Οι 37 εργασίες του τόμου χωρίζονται σε 14 ενότητες. Αναλυτικότερα:

Πρώτη Γραφή - Πρώτη Ανάγνωση: (Μάρω Ματθαίου, (κείμενο)/ Μιχάλης Καλλιγιάννης, (ζωγραφική): Πρίγκιπας της θάλασσας του Αϊβαλιού και των Μοσχονησίων ή ο Αστέρης (διήγημα), Θεόδωρος Ε. Μαραγκός: Κάτω από τους πόδας Σου (ποίημα), Κύριε, Γιάννης Κωνσταντέλλης: Ιστορία των δακρύων (ποίημα), Φαίδων Χατζηδημητρίου: Τέσσερα ποιήματα, Μιχάλης Καπιωτάς: Η Λιτανεία (διήγημα), Στρατούλα-Σοφία Μουτζουρέλη: Λαϊκή Αγορά στους μήνες του κορωνοϊού (διήγημα) Νίκος Βερβενιώτης: «Ο πόλεμος του Πιέρο», του Fabrizio de Andr (μετάφραση από τα ιταλικά), Αχιλλέας Θεοφίλου: Διάλογος με την πόλη του μπλε (χρονογράφημα).

Γραμματολογία: Μαρία Γνησίου: Οδυσσέα Ελύτη, «Σολωμού συντριβή και δέος», Ευαγγελία Καπετάνου: Ο αιρετικός και ερωτικός Μίλτος Κουντουράς, Κρεσέντσιο Σαντζίλιο: Τάκης Ελευθεριάδης: Ποιήματα, Έλενα Σοφιανού Απόπειρα προσέγγισης του λογοτεχνικού σύμπαντος του Ξενοφώντος Μαυραγάνη.

Ανθρώπων Έργα: Αλέκος Κιουρέλλης: Βοτσαλωτά δάπεδα στη Λέσβο, Γιάννης Κουρτζέλλης - Παναγιώτης Κουτσκουδής - Ροδοθέα Πιττού: Πήλινο ενεπίγραφο πώμα νεότερων χρόνων από την Αγιάσο, Ηλίας Κουρτζής: Τα πρώτα ελληνικά αβάκια.

Τέχνες Εικαστικά: Δημήτρης Αναγνωστής - Μάγδα Αναγνωστή: Οι Ζεϊμπέκηδες και ο Θεόφιλος, Αναστασία Αβούρη: Σύγχρονες ανθρώπινες σχέσεις (διάρκειας ενός διπλού καφέ). Η περίπτωση του ζωγράφου Δημήτρη Καραπιπέρη, Βίκυ Γκόλντμπεργκ: Δημήτρης Γέρος- Η επιμονή της ιστορίας, η εμμονή του χρόνου.

Τέχνες - Μουσική: Στέφανος Φευγαλάς (εισαγωγικό κείμενο) - Νίκος Τσιριγώτης (εναρμόνιση): Προσευχή στη Σαπφώ.

Γλωσσικά: Αθανάσιος Φραγκούλης: Το Λεσβιακό γλωσσικό ιδίωμα.

Θέατρο Σκιών: Χρήστος Στανίσης: Ο Θεόφιλος στον μαγικό κόσμο του Καραγκιόζη, Γιάννης Χατζής. Δύο πεζογράφοι κι ένας καραγκιοζοπαίκτης. Η περίπτωση της Σαπφούς στο θέατρο σκιών.

Η Ιστορία αλλιώς: Στρατής Π. Πάντας: Και διηγώντας τα να κλαις.

Πρόσωπα: Νίκος Παπαδέλλης. Στύψη - Ιεράρχης Γερμανός Καραβαγγέλης, Υψηλομέτωπο - Νεομάρτυρας Κωνσταντίνος εξ Αγαρηνών.

Η φύση της Λέσβου: Μάκης Αξιώτης - Στρατής Αξιώτης: Δρυς, το δένδρο θεών και ανθρώπων.

Εκκλησιαστική Ιστορία: Ιωάννης-Ανδρέας Γ. Βλάχος: Άγιος Βαλεντίνος και Διόνυσος «Φαλλήν».

Περιηγητικά: Αναστάσιος Άγγ. Στέφος: Απόψεις του Άγγλου Ουΐλσωνος για τη Λέσβο και τις Κυδωνίες.

Αφιέρωμα: Παναγιώτης Πολυχρόνης: Παναγιώτης Σκορδάς:  Παναγιώτης Πολυχρόνης, Μυρτώ Σταματοπούλου. O ζωγράφος, χαράκτης και φωτογράφος Παναγιώτης Πολυχρόνης.

Η Λέσβος, οι άνθρωποι, ο χρόνος, οι ιστορίες τους...: Μάκης Μπεκιάρης: Διεθνές Ράλι Λέσβου 1979, Γιάννης Αγριτέλλης:  Αγαπημένα ξωκλήσια του χωριού, Ευάγγελος Σάλτας Βιοτεχνίες σύκων στο Ίππειος, Σταύρος Ξ. Βαλτάς: Ο κάμπος Καλλονής τραγουδάει «Του Κάμπου τα «Μπλουζ», Στρατής Δελόγκος: Νεκρικά και ταφικά έθιμα, Λευτέρης Γ. Καρμίρης: Βουβή Καμπάνα, Μαρίτα Στεφανέλλη: Η Παναγιά στα κύματα... Με τον καπετάν Στρατή Καραντώνη. Δεκαπενταύγουστο στο Πυργί, Παναγιώτης Σκορδάς: Εργοστάσια «Καλαμάρη»: Ένας αιώνας ιστορία και ένα ελπιδοφόρο βλέμμα στο μέλλον.

Στο οπισθόφυλλο βρίσκουμε έναν εικαστικό της πολύ γνωστής ζωγράφου Ρένας Ανούση με θέμα τον Αργύρη Εφταλιώτη, φόρος τιμής του Λεσβιακού Ημερολογίου για τη συμπλήρωση το 2023 100 χρόνων από τον θάνατό του.

Τα κοσμήματα είναι κεραμικά του Στέλιου και της Μαρίνας Σταμάτη από τον Μανταμάδο.

Τις τυπογραφικές διορθώσεις και τη φιλολογική φροντίδα των κειμένων έκανε ο φιλόλογος Τζάνος Στεφανέλλης.

Και το φετινό Ημερολόγιο διατίθεται σε ειδικό τυπωμένο κουτί και αποτελεί το καλύτερο δώρο για τις ημέρες των γιορτών που έρχονται.

== = = = = = == === = == =  === == = = = = == === = =

100  χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή

Ανταλλάξιμα ακίνητα

και εκτίμηση της περιουσίας των προσφύγων (Α)

Εκτίμηση της εγκαταλειφθείσης στην Τουρκία περιουσίας

                                      * Γράφει ο Δημήτριος Χατζηλίας

   Η πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα, μετά τη Μικρασιατική καταστροφή και μέχρι το 1928, ήταν ασταθής και μεταβαλλόμενη. Αυτό είχε αντίκτυπο στη μεταχείριση του μεγάλου αριθμού των προσφύγων και στην εφαρμογή των όσων προέβλεπε η συνθήκη της Λωζάννης μετά την ανταλλαγή και λειτουργία της Μικτής  Επιτροπής.  Δεν ήταν μόνο το θέμα της μεγάλης ανταλλάξιμης περιουσίας. Υπήρχαν πρακτικά και τεχνικά θέματα και προσπάθειες πολιτικής εκμετάλλευσης των προσφύγων, αφού από το 1923 ψήφιζαν. Στη Μ. Ασία είχαν αφήσει καταστραμμένη, χαμένη και όχι «λαβωμένη» γη.

   Η Πολιτεία ανέθεσε τη διαχείριση των ανταλλαξίμων, μέχρι το 1934, στην Εθνική Τράπεζα Ελλάδος και η Δ΄ Ελληνική Εθνοσυνέλευση, μετά την πτώση της Βασιλείας, με σχετικό ψήφισμα όρισε το 1925 τον τρόπο εκτίμησης των εγκαταλειφθεισών στην Τουρκία περιουσιών των προσφύγων.

   Παραθέτουμε ένα τετρασέλιδο έντυπο του Υπουργείου Γεωργίας, Γενική Διεύθυνσις Ανταλλαγής, στο οποίο φαίνονται αναλυτικά τα στοιχεία Σκαλοχωρίτη πρόσφυγα και η αξία, σε τουρκικές χρυσές λίρες, των εγκαταλειφθέντων κινητών και ακινήτων του ίδιου και των συνιδιοκτητών. Για περιουσιακά στοιχεία κάθε τοποθεσίας γινόταν ξεχωριστή πράξη και συμπληρωνόταν ξεχωριστό έντυπο.

  Στην πρώτη σελίδα η Εκτιμητική Επιτροπή αναγράφει την Κοινότητα Κιμερίου και πέριξ της Εκκλησιαστικής Επαρχίας Περγάμου Αδραμυττίου (περιοχή καταγωγής του πρόσφυγα), την ημερομηνία δήλωσης (19-09-1925), το ονοματεπώνυμο (Δημήτριος Ε. Ζ, και τα μέλη του αποθανόντος θείου του Γεωργίου, τη σύζυγο Ποσού και τα τέκνα  Βασίλειο, Αγγέλα, Μαριάνθη, Χρυσαμφώ)..

   Στη δεύτερη σελίδα αναφέρονται τα μέλη της Επιτροπής  (Μεταξάς, Κομνηνόγλου, Μάργος, Καραμούτσος), ο Γραμματέας (Παρής) και η διεύθυνση κατοικίας του πρόσφυγα.

   Στην τρίτη σελίδα αναφέρεται η προσωρινή αξία, σε τούρκικες λίρες, της εγκαταλειφθείσης στην Τουρκία περιουσίας (ακινήτων 810, κινητών 81 λίρες) και γίνεται ανάλυση των μεριδίων κληρονομιάς ή συνιδιοκτησίας.

   Στην τέταρτη σελίδα, τέλος η Επαρχιακή Επιτροπή καταχωρεί όλες τις πράξεις εκτίμησης όλων των περιουσιακών στοιχείων, σε διάφορα μέρη, των συγκεκριμένων προσφύγων και ορίζει το ελάχιστον όριο  της αξίας σε ομολογίες και μετρητά-αποζημίωσης (για τους παραπάνω πρόσφυγες ομολογίες 80 και μετρητά 21936 δρχ.).  Όπως φαίνεται στο έντυπο μέχρι τον Ιούλιο του 1928 δεν είχαν καταβληθεί αποζημιώσεις.

    Αργότερα οι μειώσεις των τόκων των ομολόγων και η περικοπή των αποζημιώσεων κατά 20% δημιούργησαν μεγάλες αντιδράσεις με πολιτικές επιπτώσεις.

(συνεχίζεται)

*Ο Δημήτριος Χατζηλίας είναι εκπαιδευτικός,

πολιτικός επιστήμονας και νομικός