Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Η Ουγγαρία, μία από τις χώρες μέλη της ΕΕ που δια της κυβέρνησης Ορμπάν ευθύνεται σοβαρά για την δημιουργία του σκληρού αντι-μεταναστευτικού άξονα και πυρήνα στην Ευρώπη, καλλιεργώντας και λανσάροντας ακροδεξιές πρακτικές, βρίσκεται αντιμέτωπη με απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου σχετικά με την απαγόρευση δράσης οργάνωσης προάσπισης των διαδικασιών ασύλου, αλλά και γενικότερα σε περίπτωση που αφορά τις διαδικασίες αιτήματος διεθνούς προστασίας και χορήγησης ασύλου. Η αιτιολογία για την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου είναι πως στην περίπτωση αυτή  παραβιάζεται το καταστατικό της ΕΕ.

Φαίνεται λοιπόν, πως στην Ευρώπη λειτουργούν ακόμη τα δημοκρατικά αντανακλαστικά και πως οι χώρες αυτές που επιλέγουν ξεκάθαρα αντι-προσφυγικές πρακτικές που φωτογραφίζουν ρατσισμό και διακρίσεις, κάποια στιγμή λογοδοτούν.

Το 2018 η Ουγγαρία, όπως αναφέρθηκε στην απόφαση του δικαστηρίου της ΕΕ, τροποποίησε ορισμένους νόμους για τα μέτρα κατά της παράνομης μετανάστευσης και θέσπισε, μεταξύ άλλων, διατάξεις με τις οποίες, αφενός, προστέθηκε ένας νέος λόγος απαραδέκτου των αιτήσεων ασύλου και, αφετέρου, τυποποιήθηκε ως ποινικό αδίκημα η άσκηση δραστηριοτήτων οργάνωσης με σκοπό τη διευκόλυνση της υποβολής αιτήσεων ασύλου από άτομα που δεν έχουν δικαίωμα ασύλου δυνάμει του ουγγρικού δικαίου, ενώ προβλέφθηκε επίσης, η επιβολή περιορισμών στην ελευθερία κίνησης των υπόπτων τέλεσης του ως άνω αδικήματος.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή άσκησε ενώπιον του Δικαστηρίου προσφυγή λόγω παραβάσεως κράτους - μέλους, εκτιμώντας ότι η Ουγγαρία δεν τήρησε τις υποχρεώσεις τις οποίες υπέχει από την οδηγία «για τις διαδικασίες» (*Οδηγία 2013/32/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Ιουνίου 2013, σχετικά με κοινές διαδικασίες για τη χορήγηση και ανάκληση του καθεστώτος διεθνούς προστασίας (ΕΕ 2013, L 180, σ. 60) (στο εξής: οδηγία για τις διαδικασίες) και από την οδηγία «για την υποδοχή» (*Οδηγία 2013/33/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Ιουνίου 2013, σχετικά με τις απαιτήσεις για την υποδοχή των αιτούντων διεθνή προστασία (ΕΕ 2013, L 180, σ. 96) (στο εξής: οδηγία για την υποδοχή).

Πράγματι λοιπόν, σύμφωνα με την πληροφόρηση που έχουμε, το Δικαστήριο αποφάνθηκε την Τρίτη 16/11 ότι η Ουγγαρία παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει από την οδηγία για τις διαδικασίες, προβλέποντας ότι αίτηση διεθνούς προστασίας μπορεί να απορριφθεί ως απαράδεκτη με την αιτιολογία ότι ο αιτών αφίχθη στο έδαφός της μέσω χώρας στην οποία δεν είναι εκτεθειμένος ούτε σε διώξεις ούτε σε κίνδυνο σοβαρής βλάβης, ή στην οποία διασφαλίζεται επαρκές επίπεδο προστασίας.

Το Δικαστήριο έκρινε, κατά δεύτερο λόγο, ότι η εν λόγω χώρα παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει από την οδηγία για τις διαδικασίες και από την οδηγία για την υποδοχή, ποινικοποιώντας στο εσωτερικό της δίκαιο τη συμπεριφορά οποιουδήποτε προσώπου παρέχει, στο πλαίσιο δραστηριότητας οργάνωσης, βοήθεια προς υποβολή ή κατάθεση αιτήσεως ασύλου στο έδαφός της.

Ειδικότερα, πρώτον, έχοντας ελέγξει και επιβεβαιώσει ότι ορισμένες δραστηριότητες παροχής συνδρομής προς τους αιτούντες διεθνή προστασία στις οποίες αναφέρονται η οδηγία για τις διαδικασίες και η οδηγία για την υποδοχή εμπίπτουν όντως στο πεδίο εφαρμογής της ουγγρικής ρυθμίσεως, το Δικαστήριο διαπιστώνει ότι η ρύθμιση αυτή συνιστά περιορισμό των δικαιωμάτων που κατοχυρώνονται στις προαναφερθείσες οδηγίες. Πιο συγκεκριμένα, η εν λόγω ρύθμιση περιορίζει, αφενός, τα δικαιώματα πρόσβασης στους αιτούντες διεθνή προστασία και επικοινωνίας μαζί τους και, αφετέρου, την αποτελεσματικότητα του κατοχυρωμένου δικαιώματος του αιτούντος άσυλο να μπορεί να συμβουλεύεται, ιδία δαπάνη, νομικό ή άλλο σύμβουλο.

Δεύτερον, το Δικαστήριο κρίνει ότι τέτοιος περιορισμός δεν μπορεί να δικαιολογηθεί από τους σκοπούς τους οποίους επικαλείται ο Ούγγρος νομοθέτης, ήτοι την καταπολέμηση, αφενός, της υποβοήθησης καταχρήσεων της διαδικασίας ασύλου και, αφετέρου, της παράνομης μετανάστευσης βάσει παραπλανητικών στοιχείων.

Μπορεί η εν λόγω απόφαση να είναι για κάποια συγκεκριμένη υπόθεση, όμως έχει τεράστια σημασία και για πολλούς άλλους και πάνω απ' όλα στρέφεται κατά των πρακτικών μίας χώρας που η κυβέρνησή της είναι γνωστή για τις θέσεις στο προσφυγικό. Πάνω απ' όλα, όμως, δείχνει ότι η Ενωσιακή Συνοχή παραμένει αμετάκλητη και σταθερή παρά τα όποια εθνικιστικά παραληρήματα γραφικών αλλά πάντα επικίνδυνων ακροδεξιών οργανώσεων, κομμάτων και κυβερνήσεων, που κρύβονται πίσω από εθνικές συνταγματικές διατάξεις.

Το λέω αυτό διότι και στην χώρα μας πολλές φορές από αρκετές κυβερνήσεις επιχειρούνται τέτοιου είδους νομικές «ντρίπλες» με απώτερο στόχο την υλοποίηση εθνικιστικών οραμάτων, αλλά πάνω απ' όλα καταστρατήγηση της ευρωπαϊκής συνοχής.

Ας είναι όλοι τους προσεκτικοί γιατί ακόμη λειτουργεί έστω και με δυσκολία το ευρωπαϊκό δίκαιο. Για τον λόγο αυτό άλλωστε, εθνικιστές και ακροδεξιοί τίθενται μανιωδώς κατά της ΕΕ στο σύνολό της. Είναι γνωστή και η φρασεολογία αλλά και οι πρακτικές τους.