Ο Δήμος Λέσβου με την υποστήριξη και συμπαράσταση της Ι. Μητροπόλεως Μυτιλήνης, ολοκλήρωσε το πρόγραμμα των εκδηλώσεων για τις Άγιες ημέρες του Πάσχα. Σ' αυτές, συμπεριλαμβάνεται και η πρόταση του Πολιτιστικού Συλλόγου Πλωμαρίου «το Πόλιον», με αναφορά στα πασχαλινά έθιμα της περιοχής.

Αναλυτικότερα, το πρόγραμμα που ξεκινά από σήμερα Μ. Πέμπτη, περιλαμβάνει:

ΜΕΓΑΛΗ ΠΕΜΠΤΗ

-Ιερός Ναός Αγίου Βασιλείου Μόριας, ώρα 10 π.μ.: Η περιφορά της  ρόκας. Σύμφωνα με την παράδοση, οι πιστοί στολίζουν ένα μεγάλο βαγιόξυλο και στη συνέχεια ακολουθεί η περιφορά του στο χωριό από τον Ιππικό & Πολιτιστικό Σύλλογο Μόριας, ψάλλοντας στοίχους που αναφέρονται στο συμβολισμό του πατροπαράδοτου εθίμου.

-Ξωκλήσι Παναγίας Αμαλής, ώρα 10 μ.μ.: Μετάβαση με πούλμαν ή Ι.Χ. αυτοκίνητα στο βυζαντινό ξωκλήσι της Παναγίας, στην Αμαλή (διατηρητέο μνημείο, μέσα σε μια περιοχή ιδιαίτερου φυσικού κάλλους). Στο ξωκλήσι αυτό, σύμφωνα με την παράδοση, μεταβαίνουν οι πιστοί που παρακολουθούν την Ακολουθία των Παθών στην εκκλησία της Αγίας Μαρίνας (στο ομώνυμο χωριό), μετά το 12ο Ευαγγέλιο. Εκεί τελείται σύντομη ακολουθία, μέσα σε κατανυκτική ατμόσφαιρα και ακολουθεί η περιφορά του Εσταυρωμένου. Στη συνέχεια θα προσφερθεί κρασοψυχιά.

Όσοι δημότες ή επισκέπτες θέλουν να μεταβούν στην Αμαλή με πούλμαν, δεν έχουν παρά να βρίσκονται στην Πλατεία Σαπφούς στις 10 μ.μ. Ωστόσο, καλό θα είναι να δηλώσουν έγκαιρα συμμετοχή, στα τηλέφωνα 22510 22143, 22510 61916 & 6983 113002.

-Προσκύνημα στα ξωκλήσια των Λουτρών, από τις 10 μ.μ. μέχρι το πρωί: Παραδοσιακά, οι κάτοικοι των Λουτρών, παρέες παρέες προσκυνούν τα δεκάδες ξωκλήσια της περιοχής, μέχρι το χάραμα.      

ΜΕΓΑΛΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ

-Σύμφωνα με την παράδοση, το πρωί της Μεγάλης Παρασκευής, οι πιστοί γυρίζουν από εκκλησιά σε εκκλησιά της πόλης και των γύρω χωριών, προσκυνούν τους Επιτάφιους και αποφαίνονται για τον καλύτερα στολισμένο. Σύμφωνα με το έθιμο αυτό, έξι ομάδες επιτροπές θα μεταβούν στις 30 εκκλησίες της πόλης και των χωριών της Δημοτικής Ενότητας Μυτιλήνης (Ταξιάρχες, Αγία Μαρίνα, Πληγώνι, Λουτρά, Σκάλα Λουτρών, Αλυφαντά, Πυργί, Παναγιούδα, Πάμφιλα, Αφάλωνας, Μόρια), με σκοπό να επιλέξουν τους 3 ωραιότερα στολισμένους Επιτάφιους. Η επιβράβευσή τους θα είναι η προβολή τους σε έντυπα, τηλεόραση, ιστοσελίδες και facebook.

Όσοι δημότες επιθυμούν να συμμετάσχουν στις επιτροπές που θα συγκροτηθούν, μπορούν να το δηλώσουν στα τηλέφωνα 22510 22143, 22510 61916 & 6983 113002. Θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας.   

-Ερμού (Παλιά Αγορά, πλησίον Γενί Τζαμί), ώρα 2 μ.μ.: Μετά την απόλυση των Ακολουθιών στις εκκλησίες και μόλις ανοίξουν τα μαγαζιά, επί τόπου παρασκευή και προσφορά του πατροπαράδοτου και καθιερωμένου νηστίσιμου φαγητού της ημέρας αυτής, της ανάλαδης φακής, που συμβολίζει τα δάκρυα της Παναγιάς. 

-Στους προαύλιους χώρους του Νοσοκομείου και του Γηροκομείου Μυτιλήνης, στις 3 μ.μ. θα γίνει η περιφορά των Επιταφίων των δύο ιδρυμάτων, με τη συνοδεία της μπάντας του Στρατού.         

-Το βράδυ, γύρω στις 7 μ.μ., θα γίνει η Ακολουθία του Επιταφίου, σε έναν από τους ιερούς ναούς της πόλης ή των γύρω χωριών. Στη συνέχεια, γύρω στις 9 μ.μ., οι πιστοί θα συγκεντρωθούν στην Πλατεία Σαπφούς (Προκυμαία), όπου θα συναντηθούν οι Επιτάφιοι των κεντρικών εκκλησιών της πόλης, σε μια επιβλητική τελετή των Εγκωμίων του Κυρίου. Θα προσφερθεί το «αντίδωρο του Επιταφίου» ή «κρασοψυχιά».

ΜΕΓΑΛΟ ΣΑΒΒΑΤΟ

-Το πρωί (γύρω στις 8:30 π.μ.), θα τελεστεί θεία λειτουργία στη Μητρόπολη της Μυτιλήνης ή σε έναν από τους ιερούς ναούς της πόλης και των γύρω χωριών. Θα κυριαρχήσει το παραδοσιακό έθιμο της κρούσης των στασιδιών και της ρίψης βαγιόφυλων και λεμονόφυλων.

-Στην Ερμού (Στοά Βεκρέλη), στις 11 π.μ., οι νοικοκυρές της Μυτιλήνης, θα παρουσιάσουν τον τρόπο που γινόταν το βάψιμο και η διακόσμηση των πασχαλινών αυγών, με τον παραδοσιακό λεσβιακό τρόπο (επιμέλεια Βαγγέλης Χατζημανώλης & Ειρήνη Παράσχου).

-Επίδειξη και βράβευση των πιο ωραίων και πρωτότυπων λαμπριάτικων  συνόλων (κουλούρα με βαμμένα αυγά, αυγά βαμμένα και τοποθετημένα σε πανεράκια, κούπες, φρουτιέρες, κ.λπ.), που θα παρουσιαστούν έτοιμα εκείνη τη στιγμή. Οι κάτοχοι των τριών καλύτερων συνόλων, θα βραβευθούν με μία καλλωπισμένη αναστάσιμη λαμπάδα και μια κουλούρα. 

Όσες νοικοκυρές επιθυμούν, μπορούν να φέρουν επιτόπου στις 10:30 π.μ. έτοιμα τα λαμπριάτικα σύνολα που θα έχουν φτιάξει. Επίσης, μπορούν να ενημερώσουν από πριν, στα τηλέφωνα 22510 22143, 22510 61916 & 6983 113002.

-Θα προσφερθεί στους διερχόμενους πιστούς της πατροπαράδοτης κουλούρας (τσουρέκι), με κόκκινο αυγό για την Ανάσταση.    

-Ναυμαχίας Έλλης, Επάνω Σκάλα (Ιερός Ναός Αγίου Νικολάου), στις 11 το βράδυ Ανάσταση του Κυρίου. Το Χριστός Ανέστη για πρώτη φορά θα ψαλλεί στη θάλασσα του αρχαίου λιμανιού της Μυτιλήνης, σ' ένα κατανυκτικό και επιβλητικό αναστάσιμο περιβάλλον. Θα ακολουθήσει προσφορά στους πιστούς της αναστάσιμης κουλούρας και το έθιμο του τσουγκρίσματος των αυγών.   

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ

-Στο Μητροπολιτικό Ναό Μυτιλήνης, στις 11 π.μ. θα ψαλλεί ο Εσπερινός της Αγάπης (Δευτερανάσταση), με την ανάγνωση σε πολλές ξένες γλώσσες του Ευαγγελίου. Η ρίψη του Χρυσού Ποτηριού της Ανάστασης που ακολουθεί στον αύλειο χώρο του Ναού, από το Σεβασμιότατο Μητροπολίτη κ.κ. Ιάκωβο, είναι ένα πατρογονικό έθιμο που κρατά από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας και αναβιώνει κάθε χρόνο τη μέρα αυτή. Στη συνέχεια, έξω από το ναό, στο τρίγωνο Μητροπόλεως & Ερμού, θα προσφερθεί τσουρέκι.   

ΔΕΥΤΕΡΑ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ

-Στο Άλσος Τσαμάκια, στις 11 π.μ.: Λαϊκό πασχαλινό παραδοσιακό γλέντι, με αναπαράσταση του Πασχαλιάτικου λεσβιακού εθίμου Οι Κούνιες. Οι "κούνιες" είναι ένα έθιμο που γινόταν τα παλιά χρόνια στη Λέσβο, ενώ σε ορισμένα χωριά γίνεται ακόμη και σήμερα, τη Λαμπροβδομάδα και γενικότερα όσο διαρκεί το "Χριστός Ανέστη". Το έθιμο περιλαμβάνει ξεχωριστά τραγούδια, δίστιχα ή τετράστιχα, ερωτικά ή σκωπτικά ή "τσατίσματα" και καταλήγει σε πολλά ευτράπελα με πανηγυριώτικο χαρακτήρα, κεράσματα και πολύ κέφι. Θα αναπαρασταθεί στις κούνιες που θα έχουν στηθεί, από εθελοντές και ερασιτέχνες ηθοποιούς, ενώ στη συνέχεια θα μπορέσει να λάβει μέρος και το κοινό που θα παρευρεθεί. Στους συμμετέχοντες θα προσφερθούν μπριζόλες και παϊδάκια αρνιών, που θα ψήνονται επιτόπου σε ψησταριές και άφθονο κρασί. Επίσης, θα διεξαχθεί διαγωνισμός τσουγκρίσματος αυγών, με έπαθλο ένα αρνί. Θα ακολουθήσει πασχαλινό γλέντι με παραδοσιακή νησιώτικη μουσική, χορούς και τραγούδια από λαϊκό μουσικό συγκρότημα, σ' αυτό το πασχαλιάτικο και ανοιξιάτικο Μυτιληνιό πανηγύρι.

Όσοι θέλουν να γλεντήσουν στις Κούνιες, δεν έχουν παρά να φέρουν μαζί τους στα Τσαμάκια, μια κουρελού (ή σκαμνάκια) για να καθίσουν κατάχαμα στο δάσος, τους δικούς τους μεζέδες και λίγα γερά πασχαλινά αυγά για το διαγωνισμό.     

-Στα Λουτρά στην πλατεία του χωριού, στις 9 μ.μ., θα γίνει γλέντι με μουσικοχορευτικές εκδηλώσεις και παραδοσιακή ζωντανή μουσική, από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Λουτρών Το λιοστάσι και τη Δημοτική Κοινότητα Λουτρών, προς τιμή του εορτάζοντος Αγίου Γεωργίου.      

ΠΑΣΧΑ 2016 ...στο ΠΛΩΜΑΡΙ

ΜΕΓΑΛΗ ΠΕΜΠΤΗ

-Μετά τη σταύρωση, ο επισκέπτης που επιθυμεί μπορεί να παραβρεθεί στον ολονύκτιο στολισμό των επιταφίων.

ΜΕΓΑΛΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ

-Το πρωί, περιήγηση σε κάθε μια εκκλησία του Πλωμαρίου χωριστά, για προσκύνημα στους στολισμένους Επιτάφιους. Στη συνέχεια αναβίωση του εθίμου της περιφοράς του Επιταφίου, σύμφωνα με το οποίο τα μικρά παιδιά με αυτοσχέδια, στολισμένα με άνθη καλάθια, ακολουθούν την περιφορά του επιταφίου ως άλλες μυροφόρες.

-Το απόγευμα, ψαλμός «Το μοιρολόι της Παναγίας». Η παράδοση θέλει τη μέρα εκείνη, το κοινό να συγκεντρώνεται για να ψάλει το θρήνο, συμπαραστεκόμενο στο θείο δράμα. Το έθιμο αυτό διεξάγεται στις εκκλησίες τόσο στο Πλωμάρι όσο και στα γραφικά χωριά του. Στους παρευρισκόμενους επισκέπτες, μπορούν να μοιραστούν καταγεγραμμένα τα λόγια.

-Το βράδυ, συνάντηση των επιταφίων της κάθε ενορίας του Πλωμαρίου στην κεντρική Πλατεία. 

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ

-Η Δευτερανάσταση, ειδικά στο Πλωμάρι, γίνεται το απόγευμα της Κυριακής του Πάσχα, στη συνοικία σύμβολο της πλωμαρίτικης ναυτοσύνης, τον Ταρσανά, όπου μετά την εκκλησία, οι ιερείς ακολουθούμενοι από το εκκλησίασμα πηγαίνουν σε παραθαλάσσια εξέδρα σπιτιού. Μετά από σύντομη ψαλμωδία, προχωρούν στη ρίψη του «ποτηριού», όπου το κοινό, με θέρμη και χιουμοριστική διάθεση, το διεκδικεί. Η Δευτερανάσταση γινόταν πάντα παραδοσιακά το απόγευμα, για να προλάβουν να έρθουν οι ναυτικοί με τα ιστιοφόρα καΐκια τους από τα απέναντι μικρασιατικά λιμάνια, όπου συνήθως βρισκόντουσαν και έπρεπε να περιμένουν τον ευνοϊκό απογευματινό θαλασσινό αέρα για το ταξίδι τους.

ΔΕΥΤΕΡΑ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ

-Το απόγευμα, παραδοσιακό έθιμο «Κούνιες», σύμφωνα με το οποίο στήνονται μικρά αυτοσχέδια καθίσματα, για την αιώρηση του κοινού σε κλίμα εορταστικό.

-Τα έθιμα ολοκληρώνονται την πρώτη μέρα της Διακαινησίμου εβδομάδας, με τη Γιορτή του Αγίου Γεωργίου στα ξωκλήσια του Άνω Χωριού, Αυλακιού, Λαγκάδας, με μουσικοχορευτικά δρώμενα, που λαμβάνουν τόπο στα ελαιοκτήματα του Πλωμαρίου.