Του Φίλιππου Ζάχαρη

Κάποτε περνούσαν από το οπτικό σου πεδίο ευκαιρίες και για λόγους είτε ανασφάλειας είτε αναποφασιστικότητας, έκλεινες τα μάτια και βάδιζες στους λάθος δρόμους. Δεν ξέρει κανείς βέβαια ποιο είναι το λάθος και ποιο το σωστό, σε μία εποχή όπου το να ισχυριστείς ότι κατέχεις την μια και μοναδική αλήθεια πουλά και λανσάρεται όπως οι εκάστοτε γκουρού της κατευθυνόμενης γνώσης. Κάποτε υπήρχαν οι προϋποθέσεις να κοροϊδέψεις ένα ολόκληρο κράτος με την εξαγορά μιας θέσης εργασίας, δεν το έκανες, όμως, για λόγους ηθικής και μέριμνας προς τον συνάνθρωπο.

Μιλώ και αναφέρομαι απευθυνόμενος στους πολίτες εκείνους που δεν ενέδωσαν και δεν έσκυψαν το κεφάλι σε δελεαστικές προσφορές, σε όλους αυτούς που ξημεροβραδιάζονταν αντάμα με απραγματοποίητα όνειρα για μια κοινωνία διαφορετική από τον σημερινό και χθεσινό αχταρμά, για ανθρώπους που δεν ξεπέζεψαν από το άλογο της γνώσης και έβαζαν μπρος κάθε φορά τις εσωτερικές ψυχικές σα γνώριζαν κάποιον ομοϊδεάτη. Θες η επιθυμία, θες ο πόθος και το πάθος της εναντίωσης σε κατεστημένες ιδέες, θες η απαξίωση του μικροαστισμού και του ατομισμού, όλα αυτά βοηθούσαν στο να απομυθοποιείται η κοινωνία που ζούσες και να αποθεώνεται η κάθε είδους ιδιαιτερότητα στο όνομα της σταδιακής καλυτέρευσης του ανθρώπου.

Σήμερα οι άνθρωποι ενδιαφέρονται περισσότερο για το θεαθήναι και το προβεβλημένο, για το επίπλαστο και το συνωμοτικό, για κάθε τι που δείχνει τον δρόμο της πνευματικής απαξίωσης στο όνομα του κάθε τετριμμένου προτσές με αμέτρητους συμμέτοχους και καθοδηγητές. Σήμερα ο κόσμος νομίζει πως κατέχει την απόλυτη αλήθεια, το φως εκείνο που εκπέμπεται και διαχέεται παντού, λες και η ζωή είναι κάτι που μπορεί να κατανοηθεί πλήρως από τον ανθρώπινο εγκέφαλο, λες και εκείνος που δεν βλέπει το φως αυτό είναι βυθισμένος στο σκοτάδι και την ματαιότητα. Κουράζουν μάλιστα, πολλούς οι αδιέξοδες σκέψεις, λένε, δεν τους αφήνουν να ζήσουν τη ζωή τους, να χαρούν με τα πλαστικά χαμόγελα και να εντρυφήσουν στην γενικευμένη παρωδία.

Κάποτε για όλους αυτούς τους κατά την πλειοψηφία βυθισμένους στο σκότος ανθρώπους, και ευκαιρίες υπήρξαν και δελεαστικές προσφορές. Τις απέρριψαν, όμως, γιατί τα όνειρα μπορεί να κοστίζουν περισσότερο, απελευθερώνουν όμως, την σκέψη και αφήστε τους ειδικούς να λένε διάφορες ανοησίες. Κάποτε οι αντιστάσεις φαινόταν πως θα αντέξουν πολύ, οι άνθρωποι, όμως, δεν φαίνονταν και τόσο αξιόπιστοι για να απογαλακτιστούν από τις θεωρίες της μάζας, η πορεία φαινόταν από νωρίς προδιαγεγραμμένη, οι αντιστάσεις ήταν εικονικές ή εκδηλώσεις της μόδας κάθε εποχής.

Γέμισε ο κόσμος από ειδικούς και εμπειρογνώμονες, από στρατιές φερέλπιδων στρατηγών της στημένης τέχνης του διαλόγου, από στρατηλάτες στοχευμένων εισβολών στην κυριολεξία και μη, από ειδήμονες στην περιλάλητη πια «θετική σκέψη» και τα νοήματα προς το άγνωστο. Γέμισε ο τόπος ντελάληδες της προσποίησης, από ματαιόδοξους κήρυκες της θρησκευτικής σωτηρίας και μετάνοιας, λες και αυτή η σωτηρία δεν κοστίζει την ζωή την ίδια, λες και αποστολή του ανθρώπου που ήρθε στη γη είναι να φύγει όσο το δυνατόν γρηγορότερα και να αγιάσει.

Υπάρχουν, όμως, κάπου οι πραγματικοί μάρτυρες, αυτοί που δεν έχουν ανάγκη τη μοναστική ζωή για να εξιλεωθούν από το προηγούμενο ψέμα και παραβατικότητα, όλοι εκείνοι που άφηναν τις ευκαιρίες να περνούν για το δίκαιο και το συνετό, για το αυταπόδεικτο της γνώσης, η οποία αποκτάται με κόπο και στερήσεις. Τελικά υπάρχει κέρδος σε αυτή τη ζωή; Υπάρχει ανταμοιβή για όσους έζησαν ανθρώπινα, αλλά πάνω απ' όλα δίκαια; Ποιοι είναι αυτοί που κατηγοριοποιούν τους ανθρώπους σε έντιμους και ανέντιμους, ποιοι αποκλείουν ποιους με τις απόψεις τους από το αδιαφανές κοινωνικό προτσές;

Αυτοί που αποφασίζουν για την τύχη μας, αυτοί που καταστρώνουν τα μελλοντικά σχέδια, αυτοί είναι που δίνουν το γενικό πρόσταγμα και καθορίζουν τις προϋποθέσεις. Όμως η ιστορία επαναλαμβάνεται και κανείς δεν μπορεί να πει πως κάποιοι ωφελούνται και κάποιοι όχι.

Απομένει μόνο η εικόνα της συνέπειας και της έγκριτης στάσης, ο δρόμος του ονείρου και η επιλογή της διάφανης πρακτικής. Αυτοί που αφήνουν τις ευκαιρίες γνωστοί ως αμελείς- και αυτοί που τις αρπάζουν τα γνωστά αρπακτικά ή άρπαγες. Διαλέγετε και παίρνετε.