Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Η πίστη προκύπτει από το κάθε τι και αναδύεται από το κάθε τι που μας παρουσιάζεται καθημερινά. Είναι μια μορφή ισχυρής δύναμης ή αλλιώς δεινότητα, και αφορά όλους εκείνους που ακόμη και σήμερα ασπάζονται ιδεολογίες, απόλυτες ιδέες για την ύπαρξη ή μη Θεού αλλά και όλων εκείνων που θεωρούν ότι δεν βρίσκονται μόνοι σε τούτο τον κόσμο.

Έχουν ανάγκη να πιστεύουν οι άνθρωποι σε κάθε τι που αναδεικνύεται ως γεγονός από την κατά τα άλλα μη λυτρωτική καθημερινότητα, με την έννοια ότι η ρητή επανάληψη γεγονότων δεν αποτελεί κάποιας μορφής λύση.

Μια πομπώδης διεξαγωγή εκλογών, ένα τρανταχτό αθλητικό επίτευγμα ή μια πανεθνική εκστρατεία, ενώνουν τους πολίτες για κάποιες στιγμές όπου αισθάνονται είτε νικητές είτε ηττημένοι. Θα μπορούσαμε να πούμε πως αυτή είναι η ζωή, ο πόνος και η θλίψη, η ευχαρίστηση και η δυσαρέσκεια, η αντιπαλότητα και η συμφιλίωση, το ίδιο το πολιτικό καθεστώς που αλλάζει ρότα σαν γίνει αντιληπτό πως ο λαϊκός παλμός στρέφεται αλλού.

Δεν μπορούμε, όμως, να υποθέσουμε πως αυτά και μόνο είναι η ζωή, πως με τον έναν ή τον άλλο τρόπο ξεκαθαρίζουμε την αποστολή μας σε τούτο το βίο, ασπαζόμενοι ρητές αντιθέσεις σε ένα γενικότερο τοπίο, αντιφάσκοντας ενίοτε μέσα σε αλλεπάλληλα πιστεύω που δεν συνάδουν το ένα με το άλλο.

Αντιθέτως, θα έλεγα πως μάλλον πρυτανεύει μια προφανής λογική του παραλόγου, με την έννοια ότι άλλα θεωρούμε, άλλα πιστεύουμε και άλλα πράττουμε. Αν η ζωή είναι μια αντίφαση, με την αντίστοιχη πίστη για όλα αυτά που πρεσβεύουμε την κάθε φορά, αν η πλάση ολάκερη είναι μόνο αυτό, το να βιώνει κανείς εμπειρίες ζώντας τες δυναμικά και γεμάτες πίστη, τότε η ζωή θα ήταν μια απλή διαδικασία και τίποτε περισσότερο.

Όμως δεν είναι σε καμία περίπτωση έτσι. Τουναντίον, οι αντιφάσεις και αντιθέσεις δείχνουν πως η ζωή άλλα θέλει να μας πει και τα μηνύματα είναι διαφορετικά. Κάθε φορά, όμως, είναι πανταχού παρούσα η πίστη ακόμη και σε αυτά που κάποτε καταδικάζαμε με σθένος και τόλμη. Η ίδια ισχυρή θέληση στην μετάλλαξη και την μεταμόρφωσή μας σε κάτι που ούτε οι ίδιοι μέχρι τώρα δεν γνωρίζαμε.

Είναι όντως θαυματουργό πράγμα η πίστη, η θεώρηση πως αυτό που πρεσβεύουμε είναι κάθε φορά τα αληθινό και σωστό. Η πίστη αυτή είναι το φάρμακο για την ζωή, ταυτόχρονα, όμως και συντήρηση της υπάρχουσας αντιληπτικής, κάτι σαν το «πίστευε και μη ερεύνα». Δηλαδή.

Όλα αυτά οδηγούν σε απολυτότητες και σιγουριές των επιχειρημάτων, σε φανατισμένη ατμόσφαιρα όπως στα γήπεδα, όπου οι οπαδοί αισθάνονται πως υποστηρίζουν την καλύτερη  ομάδα με τα λατρευτά και άγια λάβαρα, όπως τα κόμματα με τις σημαίες και τα πανό που εκφράζουν μεμονωμένες αντιλήψεις, που, όμως, λειτουργούν σαν πανάκεια.

Ο κόσμος έχει ανάγκη να πιστεύει σε κάτι, να επισκέπτεται τις εκκλησιές, να μεταλαβαίνει και ενίοτε να μονάζει, να σταυροκοπιέται και να ασπάζεται θαυματουργές εικόνες. Δεν είναι κατακριτέο αυτό ούτε α-νόητο, μάλλον βοηθά σε μια επιβίωση, στην κατανόηση του λόγου και της αξίας με το να πιστεύουμε σε κάτι. Είναι, όμως, αρκετό; Μπορούμε να ζήσουμε πολλά χρόνια στο ίδιο μοτίβο, όπου οι λογιστικές υπεραξίες υπερτερούν των εσωτερικών αναγνωσμάτων και η απόδειξη της πίστης μας στους στόχους καταφέρνει να μας συγκρατήσει στην καθημερινότητα;

Η πίστη από μόνη της είναι λέξη κενή περιεχομένου για τον απλό λόγο ότι η σκέψη που την συνοδεύει, δεν είναι ποτέ τούτο ή εκείνο. Είναι τα πάντα. Πάραυτα είναι ιερό πράγμα η πίστη, καθώς βάζει κάποια τάξη στους συλλογισμούς και τις έννοιες, καθαρίζει τον τόπο από περιττές και υπεράριθμες σκέψεις, λειτουργεί σαν πλατφόρμα και εφαλτήριο για νέες εξορμήσεις.

Δεν είναι κακό πράγμα η πίστη, πρόβλημα είναι μόνο αν δεν συνοδεύεται από ενδελεχή έρευνα για αυτά που πιστεύαμε κάποτε και αυτά που πρεσβεύουμε σήμερα. Πρόβλημα και δη άλυτο είναι όταν περιστοιχίζεται από αοριστία και αδυναμία παράθεσης αιτιών ύπαρξής της, όταν δηλαδή ο άνθρωπος πιστεύει σε κάτι επειδή του το έχουν πει και που ποτέ δεν διερεύνησε.

Γιατί πίστη χωρίς έρευνα και απόδειξη δεν συνάδουν. Και με την απόδειξη δεν εννοώ την μαθηματική παρά την επαλήθευση της πνευματικής και ψυχικής συνταύτισης που διαρρηγνύει την βεβαιότητα της κάθε ημέρα που περνά για να περνά και να ξοδεύεται ο χρόνος.