Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Όσο και να έχει ωραιοποιηθεί η έννοια της περιβαλλοντικής προστασίας, με αποτέλεσμα ακόμη και οι μεγαλύτεροι ρυπαντές παγκοσμίως να υποστηρίζουν καμπάνιες για την προστασία του περιβάλλοντος ή πολυεθνικές να προμοτάρουν τα τμήματα περιβαλλοντικής μέριμνας, φθάνοντας στο σημείο να χρηματοδοτούν ασήμαντες καμπάνιες για το περιβάλλον, που στην ουσία λειτουργούν ως προκάλυμμα της περαιτέρω ρύπανσης, το περιβάλλον δεν παύει να ανησυχεί τους πολίτες.

Η ευαισθησία τους είναι μεγάλη και μπορεί να πει κανείς με βεβαιότητα ότι τα τελευταία 20 χρόνια τουλάχιστον καταβάλλονται στην Ευρώπη σημαντικές προσπάθειες για την ανάδειξη, αλλά και την ουσιαστική αντιμετώπιση αυτού του σοβαρού προβλήματος, με κατάλληλα μέτρα και νομοθετήματα.

Αυτό φαίνεται και από τις σφυγμομετρήσεις που γίνονται πλέον πολύ συχνά, με δεδομένη την κλιματική αλλαγή.

Οι Ευρωπαίοι, εν κατακλείδι, εξακολουθούν να εκφράζουν υψηλά επίπεδα ανησυχίας για το περιβάλλον, το οποίο θεωρούν ως ένα ζήτημα που τους αφορά προσωπικά, σύμφωνα με τη νέα έρευνα του Ευρωβαρομέτρου με θέμα "Στάσεις των Ευρωπαίων απέναντι στο περιβάλλον" που δημοσιεύθηκε την Τετάρτη 29/5.

Περισσότεροι από τα τρία τέταρτα των Ευρωπαίων (78%) δηλώνουν ότι τα περιβαλλοντικά ζητήματα επηρεάζουν άμεσα την καθημερινή τους ζωή και την υγεία τους. Και περισσότεροι από τέσσερις στους πέντε ερωτηθέντες (84%) συμφωνούν ότι η περιβαλλοντική νομοθεσία της ΕΕ είναι απαραίτητη για την προστασία του περιβάλλοντος στη χώρα τους.

Τα αποτελέσματα αυτά είναι σχεδόν πανομοιότυπα με εκείνα της τελευταίας έρευνας που διεξήχθη το 2019, αναδεικνύοντας τη συνεχιζόμενη σημασία της περιβαλλοντικής πολιτικής της ΕΕ.

Οι πολίτες ανησυχούν επίσης για το κόστος της ρύπανσης. Το 92% των Ευρωπαίων αναφέρει ότι οι εταιρείες πρέπει να πληρώνουν το κόστος καθαρισμού της ρύπανσης που προκαλούν, ενώ το 74% συμφωνεί ότι οι δημόσιες αρχές πρέπει να πληρώνουν το κόστος.

Ανησυχία για τη ρύπανση & τη λειψυδρία

Το 78% των ερωτηθέντων τάσσεται υπέρ της πρότασης για περισσότερα μέτρα της ΕΕ σε ότι αφορά την αντιμετώπιση ζητημάτων που σχετίζονται με το νερό.

Η ρύπανση και η υπερκατανάλωση/σπατάλη νερού θεωρούνται ως οι δύο κύριες εθνικές απειλές που συνδέονται με το νερό.

Σε χώρες που πλήττονται συχνά από ξηρασία, η υπ' αριθμόν ένα απειλή όσον αφορά το νερό είναι η ξηρασία, όπως στην Ισπανία, την Κύπρο και τη Μάλτα.

Επιπλέον, η πλειονότητα των ερωτηθέντων θεωρεί ότι κανένας από τους πιο σχετικούς τομείς, όπως η βιομηχανία, η παραγωγή ενέργειας, ο τουρισμός ή η γεωργία, δεν κάνει σήμερα αρκετά για την αποτελεσματική χρήση του νερού.

Υποστήριξη της κυκλικής οικονομίας & της αποκατάστασης της φύσης

Οι πολίτες θεωρούν ότι η προώθηση της κυκλικής οικονομίας είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος αντιμετώπισης των περιβαλλοντικών προβλημάτων σε 11 κράτη - μέλη, ακολουθούμενη από κοντά από την αποκατάσταση της φύσης.

Γενικά, υπάρχει ετοιμότητα προς μια πιο βιώσιμη καταναλωτική συμπεριφορά, με σχεδόν έξι στους δέκα ερωτηθέντες να είναι πρόθυμοι να πληρώσουν περισσότερα για βιώσιμα προϊόντα που επισκευάζονται ευκολότερα, ανακυκλώνονται ή/και παράγονται με περιβαλλοντικά βιώσιμο τρόπο.

Στο πλαίσιο μιας πιο κυκλικής οικονομίας, οι πολίτες υποστηρίζουν τη μείωση της ποσότητας των απορριμμάτων με τη σωστή διαλογή των απορριμμάτων τους για ανακύκλωση και τη χρήση επαναχρησιμοποιήσιμων συσκευασιών.

Επιπλέον, προκειμένου να μειωθούν τα απόβλητα, σχεδόν οι μισοί από τους ερωτηθέντες θα αγόραζαν πρωτίστως προϊόντα που δεν έχουν περισσότερη συσκευασία από ό,τι χρειάζεται και πάνω από το 40% θα αγόραζαν πρωτίστως προϊόντα σε ανακυκλωμένες συσκευασίες.

Σε επίπεδο ΕΕ συνολικά, τα πλαστικά και τα χημικά απόβλητα θεωρούνται ως τα πιο προβληματικά, τα οποία αναφέρθηκαν από το 35% και το 34% των ερωτηθέντων αντίστοιχα.

Ενημέρωση για τις επιπτώσεις των επιβλαβών χημικών ουσιών

Περισσότεροι από τέσσερις στους πέντε ερωτηθέντες (84%) ανησυχούν για τον αντίκτυπο των επιβλαβών χημικών ουσιών που υπάρχουν στα προϊόντα καθημερινής χρήσης στην υγεία τους και το ίδιο ποσοστό ανησυχεί για τον αντίκτυπο των εν λόγω χημικών ουσιών στο περιβάλλον.

Από την έρευνα του 2019, οι ανησυχίες αυτές έχουν παραμείνει σχεδόν σταθερές.

Η χημική ασφάλεια των προϊόντων λαμβάνεται επίσης υπόψη από το 72% των Ευρωπαίων που ερωτήθηκαν κατά την πραγματοποίηση αγορών.

Το 29% των Ευρωπαίων δηλώνει ότι έχει ακούσει για τα PFAS (γνωστά και ως "χημικά για πάντα"), ενώ το 71% δεν έχει ακούσει.

Στη συνέχεια, μόλις λάβουν περισσότερες πληροφορίες για τα PFAS, το 81% των ερωτηθέντων εκφράζει ανησυχία για τις πιθανές επιπτώσεις τους στην υγεία τους και το 84% για τις επιπτώσεις αυτών των χημικών ουσιών στο περιβάλλον.

Τέλος, η περιβαλλοντική προστασία της ΕΕ από επικίνδυνες χημικές ουσίες θεωρείται πολύ χαμηλή και θα πρέπει να αυξηθεί, σύμφωνα με περισσότερους από τους μισούς ερωτηθέντες.