Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Πώς βλέπουν το ευρωπαϊκό κοινοβούλιο οι νέοι; Θεωρούν ότι αντιπροσωπεύονται σε πολλά θέματα ή απλά πιστεύουν πως οι αποφάσεις λαμβάνονται ερήμην τους; Αυτά και πολλά άλλα θέματα καταγράφονται σε αντίστοιχη έρευνα λίγο πριν τις ευρωεκλογές.

«Οι ευρωεκλογές είναι προ των πυλών, αλλά τι σχέση έχει αυτό με εμένα»; Αυτό είναι ένα από τα βασικά ερωτήματα που θέτουν στον εαυτό τους πολλοί νέοι στην Ευρώπη.

Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, λιγότερο από το ένα πέμπτο σε 6 χώρες της ΕΕ αισθάνονται ότι εκπροσωπούνται επαρκώς από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Κατά μέσο όρο σε όλες τις χώρες, μόνο το 17% δήλωσε ότι τα συμφέροντά του αντανακλώνται "έντονα ή πολύ έντονα" εκεί, σύμφωνα με τη μελέτη "Young Europe" που ανατέθηκε από το Ίδρυμα TUI.

Το 2019, στις τελευταίες ευρωεκλογές, συνολικά το 21% στις 6 χώρες που συμμετείχαν στην έρευνα δήλωσε ότι αισθάνεται ότι εκπροσωπείται ιδιαίτερα έντονα από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο - τέσσερις ποσοστιαίες μονάδες περισσότερο απ' ό,τι το 2024.

Το νέο κοινοβούλιο θα εκλεγεί στην ΕΕ από τις 6 έως τις 9 Ιουνίου. Σύμφωνα με τη μελέτη, μόνο λίγοι συμμετέχοντες στην έρευνα (17%) θεωρούν ότι τα κοινοβούλια της χώρας τους εκπροσωπούν τα συμφέροντά τους.

Το Ινστιτούτο Έρευνας Γνώμης «Yougov» διεξήγαγε έρευνα σε σχεδόν 6.000 νέους ηλικίας 16 έως 26 ετών τον Μάρτιο του τρέχοντος έτους. Οι 6 χώρες που συμμετείχαν ήταν η Γερμανία, η Γαλλία, η Ισπανία, η Ιταλία, η Ελλάδα και η Πολωνία.

Συνολικά, η έρευνα επικεντρώθηκε στις στάσεις και τους δεσμούς των νέων με την Ευρώπη και ενόψει των επερχόμενων εκλογών. Οι συντάκτες της έρευνας θεωρούν ότι η ομάδα των συμμετεχόντων αντιπροσωπεύει περίπου το 70-80% του συνόλου των νέων στην ΕΕ.

Το συμπέρασμα είναι ότι η έρευνα δεν δείχνει απόρριψη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Περισσότεροι από τους μισούς συμμετέχοντες (54%) πιστεύουν ότι η συμμετοχή της χώρας τους στην ΕΕ είναι "καλό πράγμα".

Μόνο στην Πολωνία (50%) και την Ελλάδα (47%) οι νέοι βλέπουν την ένταξη πιο αρνητικά απ' ό,τι αλλού. Η Γερμανία έχει το υψηλότερο επίπεδο αποδοχής με 65%.

Συνολικά, προκύπτει μια διαφοροποιημένη εικόνα, τονίζει ο πολιτικός επιστήμονας Thorsten Faas. "Δεν υπάρχει μαύρο και άσπρο". Βασικές αξίες, όπως η ελευθερία της έκφρασης, η ελευθερία του Τύπου και η πολιτική συμμετοχή, θεωρήθηκαν ως δυνατά σημεία της ΕΕ. Ένα από τα αδύνατα σημεία των ερωτηθέντων ήταν ότι θεωρούν ότι η ΕΕ έχει μικρή δύναμη στον κόσμο.

Ενώ το 68% θεωρεί ότι οι εκλογές στη χώρα του είναι σημαντικές, μόνο το 58% λέει το ίδιο για τις ευρωπαϊκές εκλογές. Οι συγγραφείς της μελέτης θεωρούν "ανησυχητικό" το εύρημα ότι μόνο περισσότεροι από τους μισούς (56%) θεωρούν τις εκλογές στη χώρα τους δίκαιες. Με 72%, υπάρχει σημαντικά μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στη Γερμανία.

Συνολικά, τα τρία τέταρτα των συμμετεχόντων θεωρούν την ψήφο ως πολιτικό καθήκον. Η πλειονότητα (68%) θεωρεί επίσης τις εκλογές ως ένα αποτελεσματικό μέσο αλλαγής των πραγμάτων. "Δεν έχουμε μια αντιδημοκρατική γενιά", συνοψίζει ο εμπειρογνώμονας Faas.

Είναι εντυπωσιακό ότι σχεδόν οι μισοί νέοι (49%) απορρίπτουν την ψήφο από την ηλικία των 16 ετών. Εξαίρεση αποτελεί η Γερμανία, όπου το 56% τάσσεται υπέρ. Εκεί, οι νέοι ηλικίας 16 ετών και άνω θα μπορέσουν να ψηφίσουν στις ευρωεκλογές για πρώτη φορά τον Ιούνιο. Στην Ισπανία και την Ελλάδα, η απόρριψη της προγενέστερης ηλικίας ψήφου είναι υψηλότερη, με 60 και 57% αντίστοιχα. Ωστόσο, οι ερωτηθέντες εκεί ανέφεραν επίσης ότι δεν αισθάνονται επαρκώς προετοιμασμένοι για την ψηφοφορία στο σχολείο.

Επί του παρόντος, οι 16χρονοι στη Γερμανία επιτρέπεται να ψηφίζουν μόνο στις ευρωπαϊκές εκλογές, στις περισσότερες τοπικές εκλογές και σε ορισμένες εκλογές των κρατιδίων. Το όριο ηλικίας για τις ομοσπονδιακές εκλογές εξακολουθεί να είναι τα 18 έτη. Ο βασικός νόμος θα πρέπει να τροποποιηθεί για να μειωθεί και αυτό το όριο.

Ένα από τα παράπονα που αντιλαμβάνονται οι νέοι είναι η αντιδημοκρατική συμπεριφορά. Σχεδόν οι μισοί, το 49%, το παρατηρούν αυτό στη χώρα τους. Στην Ελλάδα είναι ακόμη περισσότερα από τα δύο τρίτα (67%), στη Γερμανία το 55%. Περίπου 2 στους 5 ερωτηθέντες (42%) θεωρούν ότι η δημοκρατία στη χώρα τους κινδυνεύει τουλάχιστον εν μέρει.

Για τους ερωτηθέντες, τέλος, το πιο πιεστικό πρόβλημα σε ευρωπαϊκό επίπεδο είναι σήμερα το ζήτημα της μετανάστευσης. Αυτό τοποθετεί την κλιματική κρίση στη δεύτερη θέση με μεγάλη διαφορά, σε αντίθεση με τα προηγούμενα χρόνια. Περίπου το ένα τρίτο των ερωτηθέντων ήταν επίσης επικριτικό απέναντι στη μετανάστευση.