Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Oι ψευδείς ειδήσεις τα γνωστά σε όλους fake news λανσάρονται τελευταία ολοένα και συχνότερα και ειδικά τώρα που φτάνουμε στις ευρωεκλογές. Η παραπληροφόρηση διακινείται συνήθως από ολοκληρωτικά και αυταρχικά καθεστώτα του υποτιθέμενου αντι-δυτικού μετώπου, με πρωταγωνίστριες χώρες πρωτίστως τη Ρωσία και την Κίνα και δευτερευόντως άλλες εχθρικά προσκείμενες στην Ευρώπη.

Το πρόβλημα έχει μεγιστοποιηθεί, με δεδομένες και τις πρόσφατες δολιοφθορές σε ευρωπαϊκά εδάφη, όπως και διαδικτυακές επιθέσεις. Η συνήθης απάντηση σε αυτό είναι η πολύ γνωστή πλέον και από την εποχή του σιδηρούν παραπετάσματος «προβοκάτσια της Δύσης», καθώς η δικαιολογία αυτή ήταν και είναι βολική για να αποκρυφτούν επιμελώς τα «έργα και ημέρες» των αυταρχικών αυτών καθεστώτων, που προσπαθούν με κάθε τρόπο να τορπιλίσουν την ευρωπαϊκή προοπτική.

Μια Ευρώπη διχασμένη και μη αλληλέγγυα ανάμεσα στα κράτη μέλη της, είναι ο απώτερος στόχος και της Ρωσίας και της Κίνας αλλά και όσων τις ακολουθούν κατά πόδας.

Οι ψεύτικες ειδήσεις διακινούνται με επαγγελματικό τρόπο, ενώ οι διαδικτυακές επιθέσεις κατά νευραλγικών σημείων της ευρωπαϊκής οικονομίας πολλαπλασιάζονται. Όπλο όλων αυτών των υπηρεσιών και μηχανισμών προπαγάνδας είναι η υποτιθέμενη «αντίσταση» στον καπιταλισμό και το κεφάλαιο, μια προπαγάνδα ουσιαστικά χωρίς αποδέκτη, καθώς ο καπιταλισμός -και ως κρατικός και ως ιδιωτικός- έχει καταρρεύσει ως σύστημα και όλες αυτές οι «ιδέες» περί ανάκτησης του χαμένου «αγωνιστικού» εδάφους είναι μάλλον ανοησίες που απευθύνονται σε αφελείς.  

Στο θέμα μας, όμως και επειδή οι κίνδυνοι από τα fake news και την παραπληροφόρηση έγιναν γνωστοί κατά την διάρκεια της πανδημίας, με τις κατευθυνόμενες -κυρίως από την άκρα δεξιά- αντιεμβολιαστικές εκστρατείες και συνωμοσιολογίες παντός τύπου, οι ευρωεκλογές αποτελούν έναν ακόμη στόχο αυτής της βαριάς βιομηχανίας λεκτικών και όχι μόνο απειλών από το αντι-δυτικό μέτωπο.

Η Ευρώπη ανησυχεί, οι ίδιοι οι ευρωπαίοι πολίτες δεν αισθάνονται πια και τόσο ασφαλείς και μιας και οι ευρωεκλογές πλησιάζουν, καλό είναι να ξέρουμε κάποια πράγματα, τουλάχιστον σε θεωρητικό πληροφοριακό επίπεδο.

Η Γερμανία καθώς φαίνεται είναι η χώρα που περισσότερο προωθεί ιδέες κατά των ψευδών ειδήσεων και της προπαγάνδας στην ΕΕ.

Ο κώδικας δεοντολογίας για την καταπολέμηση της παραπληροφόρησης πρόκειται να καταστεί δεσμευτικό σύνολο κανόνων για όλα τα κράτη μέλη.

Η Γερμανία είναι η χώρα που βρίσκεται στο μάτι του κυκλώνα και έχει στοχοποιηθεί από τη Ρωσία εδώ και πολύ καιρό. Όπως και στις αμερικανικές εκλογές και τις «φιλίες» με τον Τραμπ, έτσι και στην Ευρώπη ο Πούτιν επιχειρεί να αναμειχθεί ποικιλοτρόπως και αν μη τι άλλο να αποπροσανατολίσει την κοινή γνώμη από το  Βατερλό που έχει υποστεί η χώρα του στην Ουκρανία.

Στη μάχη κατά της παρέμβασης στις εκλογές στην ΕΕ λοιπόν, σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες, η Γερμανία και πολλά άλλα κράτη - μέλη θέλουν να επικεντρωθούν περισσότερο στις κυρώσεις.

Τα περιοριστικά μέτρα αποτελούν ένα σημαντικό μέσο κατά ατόμων και οργανώσεων που επιχειρούν να παρέμβουν στις δημοκρατίες της ΕΕ, σύμφωνα με έγγραφο πρότασης που δημοσιεύθηκε την Τρίτη 21/5 στο περιθώριο του Συμβουλίου Υπουργών στις Βρυξέλλες.

Ο κώδικας δεοντολογίας για την καταπολέμηση της παραπληροφόρησης αναμένεται να καταστεί δεσμευτικό σύνολο κανόνων, όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά.

Μέχρι σήμερα, πρόκειται για μια μη δεσμευτική εθελοντική δέσμευση από διαδικτυακές πλατφόρμες όπως το Facebook και το TikTok.

Άλλες προτάσεις περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, τη βελτίωση της ικανότητας αναγνώρισης των ψευδών ειδήσεων και της προπαγάνδας, καθώς και την εντατικότερη ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των κρατών - μελών.

Το υπόβαθρο της πρωτοβουλίας αποτελούν διαπιστώσεις ότι κρατικοί φορείς από χώρες όπως η Ρωσία προσπαθούν να επηρεάσουν την κοινή γνώμη στην ΕΕ με παραπληροφόρηση και προπαγάνδα.

Ειδικότερα, αξιοποιούν τις δυνατότητες της ψηφιακής διανομής περιεχομένου μέσω διαδικτυακών πλατφορμών. Εκτός από τη Ρωσία, ιδιαίτερα η Κίνα κατηγορείται επίσης ότι επιχειρεί να επηρεάσει την κοινή γνώμη με επαγγελματικό τρόπο.

Οι προτάσεις συντάχθηκαν από τη Γερμανία, την Πολωνία και τη Γαλλία, με την υποστήριξη περίπου δώδεκα άλλων κρατών της ΕΕ. Πρόκειται να χρησιμεύσουν ως βάση εργασίας για την επόμενη Επιτροπή της ΕΕ, η οποία θα συγκροτηθεί μετά τις ευρωεκλογές του Ιουνίου.

Η Γερμανίδα υφυπουργός Ευρώπης, Άννα Λούχμαν, χαρακτήρισε την πρωτοβουλία ως απάντηση στον Βλαντίμιρ Πούτιν.

"Η ΕΕ πρέπει να επιβάλλει με συνέπεια κυρώσεις στις ρωσικές προσπάθειες αποσταθεροποίησης", δήλωσε η πολιτικός των Πρασίνων.

Ωστόσο, ήταν επίσης σημαντικό να λογοδοτήσουν περισσότερο οι μεγάλες διαδικτυακές πλατφόρμες και να ενισχυθεί η ανεξάρτητη δημοσιογραφία στην Ευρώπη.

Ευρωεκλογές πλησιάζουν και όσο ανεβαίνει το πολιτικό θερμόμετρο, τόσο αυξάνουν οι προσπάθειες αποσταθεροποίησης του ευρωπαϊκού κεκτημένου. Οι πολίτες καλούνται να βρίσκονται σε επαγρύπνηση και ετοιμότητα.

Οι καιροί έχουν αλλάξει και το παιχνίδι παίζεται με άλλους όρους. Ψευδείς ειδήσεις και παραπληροφόρηση απειλούν ευθέως την ευρωπαϊκή συνοχή. Το ενδιαφέρον εν κατακλείδι θα πρέπει μάλλον να στραφεί προς την ενίσχυση των δημοκρατικών θεσμών που έχουν ατονήσει μέχρι και εξαλειφθεί από τις ίδιες τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις. Προς τέρψιν των δικτατοριών ανά τον κόσμο.