Η καλύτερη γενιά & ο μοναδικός της ρόλος
Του Φίλιππος Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)
Πολλές είναι οι υποσχέσεις που δόθηκαν από το μακρινό παρελθόν στους πολίτες και μάλιστα αρκετές από αυτές υλοποιήθηκαν με ακριβοθώρητα ανταλλάγματα, με την αθρόα γονυκλισία και την διαχρονική επιδοκιμασία των έργων και ημερών μιας κάστας υπεροπτικών και διόλου εκκεντρικών πρωταγωνιστών στο εκάστοτε κυβερνητικό μοντέλο και προσκήνιο.
Οι υποσχέσεις αυτές αφορούσαν την καλλιέργεια της Παιδείας από το Σχολείο και το Πανεπιστήμιο, από τότε που τα μικρά παιδιά πλάθουν τους χαρακτήρες τους και αντικρίζουν τις πρώτες παραστάσεις μέχρι την ενηλικίωση που δοκιμάζουν εμφαντικά τις ιδέες και τις αντοχές τους.
Οι προκλήσεις ήταν πολλές, βλέπετε η χώρα δεν φημιζόταν ποτέ για την συνέπεια των λόγων και πεπραγμένων στον εκπαιδευτικό ορίζοντα και τον σεβασμό της δημοκρατικής αρχαιοελληνικής σκέψης. Αυτό έχουν αναλάβει κυρίως ξένοι μελετητές.
Από τότε πέρασαν γενιές και γενιές και το μόνο ουσιαστικά που κληροδοτήθηκε δεν ήταν κάποιας μορφής ξεχωριστή συμπεριφορά που θα ενέπνεε κάποιου είδους σεβασμό και πίστη για το μέλλον της χώρας παρά ασύδοτη και μονοδιάστατη εγωπάθεια της κάθε γενιάς ξεχωριστά, που πάντα ισχυριζόταν και ισχυρίζεται πως ήταν και είναι πιο μελετηρή και επικοινωνιακή από την προηγούμενη.
Δεν ήταν, όμως, ποτέ έτσι. Τουναντίον, τα πλεονεκτήματα της κάθε γενιάς υπολείπονταν των μειονεκτημάτων και αυτό γιατί έπρεπε αφενός να παρουσιαστεί μεγαλοφυές πολιτικό έργο από το κράτος, και αφετέρου οι ίδιες οι γενιές να οικειοποιηθούν κάποια ζώσα υπεροψία, γιατί στην Ελλάδα πάντα έτσι παίζεται το έργο και η πολυδιάστατη συστολική και διαστολική διαπλοκή.   
Τι συναντούμε δηλαδή καθημερινά, είναι σε όλες και όλους γνωστό. Σήμερα δε είναι ιδιαίτερη η απαξίωση των πνευματικών εργαλείων παρά η υπερσυσσώρευση και υπερσυγκέντρωση του αντίστοιχου πληροφοριακού υλικού, που θα έλεγε κανείς πως ο δρόμος πριν από την πανηγυρική ανακήρυξη της τεχνολογίας θα ήταν το βασικότερο γεγονός αν η συσσώρευση αυτή δεν προκαλούσε γενικευμένη αποσάθρωση της ατομικής ευελιξίας και κίνησης.
Και συμβαίνει αυτό, να βυθίζονται δηλαδή οι τελευταίες γενιές στο πληροφοριακό χάος που κρύβει εντός του έναν αδυσώπητο καιροσκοπισμό και βιαστικά καλλιεργούμενη ημιμόρφωση. Σε κάθε περίπτωση δηλαδή δεν μαθαίνει πια κανείς τι είναι γνώση για τον απλούστατο λόγο ότι η πραγματική γνώση επικαλύπτεται από επιφανειακές ρήσεις και εκφράσεις που υπηρετούν την αδήριτη ποσότητα και όχι ποιότητα.
Κι, όμως, οι υποσχέσεις είχαν δοθεί από πολύ παλιά και μάλιστα συνοδεία της εκάστοτε παθογενούς υστεροφημίας και εξαναγκασμού που προερχόταν από την επιπλαστότητα των ιδεών από πέτρινα χρόνια και ειδικά από τότε που η γνώση εξαγοραζόταν με μια θέση εργασίας και οι πολίτες έπεφταν στα γόνατα παρακαλώντας να συνταξιοδοτηθούν πρόωρα. Και η θέση αυτή εξασφαλίστηκε για εκείνες τις γενιές που είναι οι ίδιες που τώρα μοιρολογούν που τα χρόνια πέρασαν χωρίς ουσιαστικά να αλλάξει τίποτε. Πώς όμως; Άλλαξαν πολλά.
Οι γενιές εκείνες καταστρατήγησαν κάθε έννοια ατομικής αξίας και αξιοκρατίας, μεταφέροντας με εύσχημο βέβαια τρόπο στις επόμενες τις άθλιες μεθοδεύσεις και τα στεγανά μιας κοινωνίας σε βαθιά σήψη και παρακμή.
Αυτό από μόνο του αποτελεί μια κατάκτηση και ένα απόστημα που δεν μπορεί να σπάσει, παρά με το πέρας των χρόνων. Οι γενιές, όμως, διαδέχονταν η μια την άλλη και κάπου έκαναν ακριβώς το ίδιο πράγμα, να δοξολογούν την εποχή τους και να κατακεραυνώνουν το σήμερα. Το παρόν γινόταν παρελθόν και με τη σειρά του ξεχασμένες στιγμές καθημερινής ακινησίας και ατολμίας. Μέλλον πουθενά.
Τι διαφέρει δηλαδή το τώρα με το χθες; Πότε ενέσκηψαν πραγματικά σε ετούτη τη χώρα πάνω στις νέες γενιές παρά μόνον όταν το πρόβλημα κορυφωνόταν και εκεί που κάποτε οι δρόμοι γέμιζαν με διαμαρτυρίες, σήμερα βρίθουν από απουσία αλλά και αδιαφορία στα κοινά, ενίοτε δικαιολογημένη και προφανή; Και αν οι δρόμοι γέμιζαν κάποτε από πανό διαμαρτυρίας και νέο κόσμο, ποια η διαφορά με το σήμερα που οι νέοι απλά δεν συμμετέχουν αποδοκιμάζοντας με τον τρόπο αυτό την ίδια και απαράλλακτη πολιτική και στην εκπαίδευση και στην κάθε είδους «λαϊκή» επιμόρφωση;
Στην Ελλάδα κάθε ελπίδα πνίγεται πότε στην γραφειοκρατία και πότε στην ακατανοησία των προγραμμάτων και των ψηφισμάτων που σχεδόν ποτέ δεν έχουν ούτε αποκτούν ισχύ. Το έργο είναι γνωστό το ίδιο όπως και αυτοί που το ανεβάζουν κάθε φορά. Απλά πάντα δίνονταν αθρόες υποσχέσεις που δεν τηρούνταν ούτε καν δρομολογούνταν. Υποσχέσεις βέβαια, για εξαγορά ψήφων μέσω διορισμών και εργασιακής εξασφάλισης δίνονταν και υλοποιούνταν προς τέρψιν των ωφελούμενων. Τα λεγόμενα για αυτούς «χαράς ευαγγέλια».
Αυτό, όμως, που έλειπε πάντα ήταν η στροφή προς την κριτική σκέψη και συνολικά την Παιδεία. Έτσι ώστε να παρέρχονται οι γενιές και ουσιαστικά να αναπολούν την πνευματική τους ακινησία. Γιατί ούτε με τις διαδηλώσεις σημαίνει ότι ο κόσμος είναι σε αφύπνιση και εγρήγορση, πολύ δε περισσότερο όταν αναλώνεται επισταμένως στην οθόνη του κινητού.
Την ίδια στιγμή που η κάθε γενιά δοξάζει το ένδοξο παρελθόν της, που δεν μεταφράζεται όμως, από κάποια κοινωνική πρόοδο. Απλά για να λέμε πως εμείς ήμασταν καλύτεροι και πιο παραγωγικοί και η ιστορία να επαναλαμβάνεται χωρίς λόγο και σκοπό.