Νέες μελέτες δείχνουν την βλάβη
στην Υγεία από τις πυρκαγιές
Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)
H κλιματική αλλαγή έχει ήδη προκαλέσει σοβαρά προβλήματα στην Υγεία, με τους υπερβολικούς καύσωνες σε εποχές που άλλοτε ήταν άνοιξη ή φθινόπωρο, κυρίως με το ξέσπασμα τεράστιων πυρκαγιών που όχι μόνο καταστρέφουν την χλωρίδα και την πανίδα, αλλά επιφέρουν σημαντικές βλάβες στην ανθρώπινη υγεία που ούτως ή άλλως είναι φθαρμένη ένεκα των ασθενειών, όπως ο καρκίνος και οι καρδιοπάθειες, αλλά και από νέες μολυσματικές ασθένειες.
Οι παρατεταμένοι καύσωνες προκαλούν μεγάλες πυρκαγιές που ο καπνός τους συμβάλει τα μάλα στην αύξηση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης.
Έτσι, παρά τα κονδύλια που δίδονται – για παράδειγμα, η Κομισιόν κατέθεσε προτάσεις που θα μπορούσαν να δώσουν στα επτά πληγέντα κράτη μέλη από πλημμύρες και πυρκαγιές (Πολωνία, Ρουμανία, Αυστρία, Τσεχία, Ουγγαρία, Πορτογαλία και Σλοβακία) τη δυνατότητα να αναπρογραμματίσουν περίπου 18 δισ. ευρώ (περίπου 17,7 δισ. ευρώ στο πλαίσιο των ταμείων της πολιτικής συνοχής και 588 εκατ. ευρώ στο πλαίσιο του ΕΓΤΑΑ) για παροχή βοήθειας κατόπιν καταστροφών που σχετίζονται με το κλίμα – μπορεί να βοηθούν, αλλά δεν επιλύουν το πρόβλημα.
Έτσι, το μόνο που απομένει θεωρητικά είναι νέες συνδιασκέψεις για το περιβάλλον, αλλά και συντονισμένα μέτρα κατά της υπερθέρμανσης του πλανήτη που προκαλεί πολλαπλά προβλήματα στην Υγεία, προβλήματα που πολλές φορές είναι χωρίς επιστροφή για κάποιους ανθρώπους.
Μελέτες για τις καμένες εκτάσεις & τις επιπτώσεις
Η υπερθέρμανση του πλανήτη προκαλεί περισσότερες δασικές πυρκαγιές παγκοσμίως και η εισερχόμενη ατμοσφαιρική ρύπανση απειλεί ολοένα και περισσότερους ανθρώπους.
Αυτά είναι τα ευρήματα δύο μελετών στις οποίες συμμετέχει το Ινστιτούτο Potsdam για την έρευνα των επιπτώσεων του κλίματος (PIK), που δημοσιεύονται στο επιστημονικό "Nature Climate Change".
Σύμφωνα με την πρώτη μελέτη, η κλιματική αλλαγή έχει οδηγήσει σε περισσότερες καμένες περιοχές τις τελευταίες δεκαετίες.
Tην περίοδο 2003-2019 κάηκαν σχεδόν 16% περισσότερα δάση σε σύγκριση με ένα σενάριο χωρίς κλιματική αλλαγή, γράφει η ομάδα με επικεφαλής τον Seppe Lampe από το Ελεύθερο Πανεπιστήμιο των Βρυξελλών.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, η Αυστραλία, η Νότια Αμερική, η δυτική Βόρεια Αμερική και η Σιβηρία επηρεάστηκαν ιδιαίτερα.
Συνολικά, η καμένη έκταση μειώθηκε κατά 19% κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Ωστόσο, αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι ολοένα και περισσότερες δασικές εκτάσεις χρησιμοποιήθηκαν για γεωργικούς ή άλλους σκοπούς. Ως αποτέλεσμα, υπάρχουν λιγότερες περιοχές που θα μπορούσαν να καούν.
Όμως, εκεί όπου εκδηλώνονται πυρκαγιές, η υπερθέρμανση του πλανήτη προκαλεί την καύση ιδιαίτερα μεγάλων εκτάσεων, σύμφωνα με τη μελέτη.
Αν και η ζέστη και η ξηρασία από μόνες τους δεν προκαλούν πυρκαγιές, καθιστούν τα δάση πιο ευάλωτα σε αυτές και εξασφαλίζουν επίσης, ότι οι πυρκαγιές τείνουν να είναι πιο σοβαρές.
"Η μελέτη μας δείχνει ότι από τη στιγμή που εκδηλώνονται πυρκαγιές, ο αντίκτυπος της κλιματικής αλλαγής γίνεται ολοένα και πιο σημαντικός με ξηρότερες και θερμότερες καιρικές συνθήκες", αναφέρει η συν-συγγραφέας της μελέτης Chantelle Burton από το Κέντρο Hadley της Βρετανικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας στο Έξετερ σε σχετική ανακοίνωση.
Η προσβολή της Υγείας
Στη δεύτερη μελέτη, μια ομάδα με επικεφαλής την Chae Yeon Park από το ιαπωνικό Εθνικό Ινστιτούτο Βιομηχανικής και Επιστημονικής Τεχνολογίας στην Τσουκούμπα διερεύνησε πώς τέτοιες πυρκαγιές βλάπτουν την υγεία.
Αυτό συμβαίνει επειδή οι πυρκαγιές παράγουν  καπνό και συνεπώς λεπτή σκόνη, η οποία μπορεί να εισχωρήσει βαθιά στους πνεύμονες. Σύμφωνα με τη μελέτη, ο αριθμός των θανάτων που προκαλούνται από την ατμοσφαιρική ρύπανση που σχετίζεται με τις πυρκαγιές παγκοσμίως αυξήθηκε από περίπου 46.400 ετησίως τη δεκαετία του 1960 σε περίπου 98.750 τη δεκαετία του 2010.
Με βάση τα αποτελέσματα της πρώτης μελέτης, τη δεκαετία του 2010 περισσότεροι από 12.500 θάνατοι ετησίως λόγω της ατμοσφαιρικής ρύπανσης που προκαλείται από πυρκαγιές αποδίδονται στην κλιματική αλλαγή. Στη δεκαετία του 1960, υπήρχαν περίπου 670 θάνατοι ετησίως, υπολογίζει η ομάδα. Περιοχές όπως η Νότια Αμερική, η Αυστραλία και η Ευρώπη επηρεάστηκαν ιδιαίτερα.
"Η έρευνά μας καθιστά σαφές ότι η κλιματική αλλαγή αποτελεί ολοένα και μεγαλύτερη απειλή για τη δημόσια υγεία, καθώς ο καπνός επηρεάζει συχνότερα και πυκνοκατοικημένες περιοχές", εξηγεί η επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης Park.
Ωστόσο, η μελέτη αναφέρει επίσης εξαιρέσεις στην γενικότερη τάση: σε ορισμένες περιοχές, όπως η Νότια Ασία, η αύξηση της υγρασίας λόγω της κλιματικής αλλαγής οδήγησε σε λιγότερους θανάτους από πυρκαγιές. Η ανάλυση είναι μια επιδημιολογική μελέτη. Οι επιδημιολογικές μελέτες προσδιορίζουν τη στατιστική σχέση μεταξύ παραγόντων κινδύνου, όπως η ρύπανση από αιωρούμενα σωματίδια, και επιπτώσεων στην υγεία, όπως οι καρδιαγγειακές παθήσεις.
Τα αποτελέσματα
Τέτοιες μελέτες δείχνουν συσχετίσεις και όχι αιτιώδεις σχέσεις, οπότε δεν λένε απαραίτητα κάτι για αιτιώδεις σχέσεις. Το αποτέλεσμα είναι μια στατιστική εκτίμηση και όχι μια ακριβής ένδειξη των κλινικά προσδιορισμένων θανάτων. Η πραγματική τιμή μπορεί να είναι υψηλότερη ή χαμηλότερη.
Τα αποτελέσματα των δύο μελετών ταιριάζουν με τα ευρήματα μελέτης που δημοσιεύθηκε την περασμένη εβδομάδα από διεθνή ερευνητική ομάδα στο περιοδικό "Science".
Σύμφωνα με τη μελέτη, οι πυρκαγιές έχουν μετατοπιστεί όλο και περισσότερο από τις τροπικές σαβάνες στα δάση.
Σύμφωνα με την ομάδα με επικεφαλής τον Μάθιου Τζόουνς από το Πανεπιστήμιο της Ανατολικής Αγγλίας στο Νόργουιτς, αυτά καίγονται πιο έντονα και έτσι απελευθερώνουν μεγαλύτερες ποσότητες επιβλαβούς καπνού.
Αυτό είναι που αποτελεί σημαντική απειλή για τον άνθρωπο.