Οι ιδιώτες ελαιοτριβείς της Λέσβου και η Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Λέσβου, κατέθεσαν μια σειρά προτάσεων για την επιτροπή διαβούλευσης του ΥΠΕΚΑ διαμόρφωσης ή τροποποίησης του νομοθετικού πλαισίου που αφορά στις αδειοδοτήσεις των ελαιοτριβείων, με την πεποίθηση ότι έχουν αειφορικό χαρακτήρα, επειδή δεν οδηγούν σε τελική υποβάθμιση του περιβάλλοντος και παράλληλα ότι με την υιοθέτησή τους θα ελαστικοποιηθεί το καθεστώς  αδειοδότησης των επιχειρήσεών τους, λύνοντας το χρόνιο πρόβλημα που αποτελεί τροχοπέδη στην ελαιοσυλλογή.

Οι ελαιοτριβείς υποστηρίζουν ότι αντιμετωπίζουν ένα πλαίσιο κανόνων, αναντίστοιχα αυστηρό με την όποια επίδραση στο περιβάλλον επιφέρει η απόρριψη των Υ.Α.Ε. σε φυσικούς αποδέκτες και ουσιαστικά μη εφαρμόσιμο, αφού η τήρησή του συνεπάγεται απαγορευτικές για τα μεγέθη τους δαπάνες.

Ζητούν από το αρμόδιο Υπουργείο, να δώσει κατευθύνσεις για επίσπευση των εργασιών της επιτροπής του ΥΠΕΚΑ, ώστε να προκύψουν επιστημονικά και οικονομικά βιώσιμες λύσεις, που να επιτρέπουν την εφαρμογή τους, ώστε τα ελαιοτριβεία να δύνανται να συμμορφωθούν και να λειτουργήσουν τις επόμενες περιόδους και βέβαια όχι επίπλαστες για τήρηση και μόνο των προσχημάτων.

Ολοκληρώνοντας, αιτούνται ν' ανασταλούν οι μαζικές διώξεις των ελαιοτριβέων της Λέσβου που στοχευμένα εξαπολύθηκαν πρόσφατα, στο κλείσιμο της φετινής ελαιοκομικής περιόδου, τόσο από την Επιθεώρηση Περιβάλλοντος Βορείου Ελλάδος, όσο και από την Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου.

Στο ψηφισμένο κείμενο της ΓΣ της 13ης τρεχ. που εστάλη στο Υπουργείο Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας, επισημαίνεται ότι «η περιβαλλοντική νομοθεσία σχεδιάστηκε χωρίς να έχει λάβει υπόψη, ούτε τα μεγέθη, ούτε τις χωρικές ιδιαιτερότητες, όπως τη νησιωτικότητα. Η θέση μας αυτή, είναι συνισταμένη έκφραση των διαθέσιμων στο νησί δυνατοτήτων διαχείρισης των Υ.Α.Ε., των εδραιωμένων πεποιθήσεων αυτών που ασχολούνται με το αντικείμενο και ζουν στη Λέσβο και των οικονομικών δεδομένων σε σχέση με την υποχρέωση υλοποίησης των δύο Προτύπων Περιβαλλοντικών Δεσμεύσεων που ορίζει η νομοθεσία για τη διαχείριση από τις επιχειρήσεις ελαιοτριβείων των υγρών αποβλήτων τους (Υ.Α.Ε.), δηλαδή:

-Κατασκευή ανοιχτών εδαφοδεξαμενών για τοποθέτηση Υ.Α.Ε. το χειμώνα με σκοπό την εξάτμισή τους το καλοκαίρι: Πρόκειται για εφαρμογή εμπνευσμένη από αντίστοιχες στην Τυνησία, όπου, όμως, οι τεράστιες εκτάσεις, το θερμό και κυρίως το ξηρό κλίμα, τις ευνοούν. Στη Λέσβο, όπου δοκιμάστηκε έφερε απογοητευτικά αποτελέσματα, αφού τελικώς λειτούργησε ως θερινά εκτροφεία κουνουπιών. Η νομοθεσία, κάτω από το βάρος αρνητικών εμπειριών, προσφάτως θέσπισε όρους που δεν επιτρέπουν την κατασκευή τους κοντά σε οικισμούς, δρόμους και πηγές, αλλιώς με ώθηση της νομοθεσίας ενδεχομένως θα αποκτούσε κάθε πόλη και χωριό της Λέσβου τη «χαβούζα του», σε πείσμα όλων εκείνων που εργάζονται για την τουριστική ανάπτυξη του νησιού. Να σημειωθεί ότι τα εν λειτουργία ελαιοτριβεία είναι συνολικά 52 και άπαντα βρίσκονται εντός οικισμών ή στα όριά των.

-Διάθεση των Υ.Α.Ε. σε Φυσικούς αποδέκτες και ρέματα, αφού προηγουμένως υποβληθούν σε τέτοια επεξεργασία, ώστε η σύνθεσή τους να πληροί τους θεσπισμένους με απόφαση της Περιφέρειας όρους: Οι όροι για τα προς απόρριψη Υ.Α.Ε. στη Λέσβο έχουν αντληθεί από το Π.Δ.1180/81 και την ΚΥΑ. Η.Π. 51354/2641/Ε103/2010, που αναφέρονται γενικά σε κάθε είδους απόβλητα. Από μεν το Π.Δ. προέρχεται το μέγιστο ανεκτό απορριπτόμενο σε υδατικούς αποδέκτες ρυπαντικό φορτίο των Υγρών Αποβλήτων ανά τόνο παραγόμενου ελαιολάδου, από δε την ΚΥΑ ο μέγιστος ανεκτός δείκτης «ολικές φαινόλες» των απορριπτόμενων. Έτσι, με την ισχύουσα νομοθεσία, κάθε ελαιοτριβείο προκειμένου να διαθέτει τα Υ.Α. σε φυσικούς αποδέκτες, οφείλει να τα υποβάλλει στον ίδιο βαθμό επεξεργασίας, είτε είναι μικρή μονάδα, είτε όχι, είτε παράγει ημερησίως 1 κυβικό μέτρο, είτε παράγει 100 κ.μ. Η μέθοδος δε της επεξεργασίας, για να ικανοποιεί τη νομοθεσία, πρέπει να είναι ικανή να απομακρύνει το 95 - 98% (!) του οργανικού φορτίου και των αιωρουμένων. Επιπρόσθετα η περιφερειακή απόφαση υιοθετεί από την αναφερθείσα ΚΥΑ το ανώτατο επιτρεπτό όριο των 50 μg/L για το δείκτη «ολικές φαινόλες» στα Υ.Α.Ε. που απορρίπτονται, αγνοώντας ότι η ΚΥΑ θεσπίζει περιορισμούς για συγκεκριμένες και εξόχως τοξικές και επικίνδυνες φαινόλες, που κατονομάζει σε ένθετο πίνακα και που συναντώνται ως παραπροϊόντα χημικής βιομηχανίας. Τα Υ.Α.Ε., όμως, περιέχουν φαινολικά συστατικά, σε περιεκτικότητα 1.000.000 φορές ανώτερη του ορίου, τις γνωστές «πολυφαινόλες», που συνπροσδιορίζονται ως «ολικές φαινόλες», δεν έχουν καμιά σχέση με τις προαναφερθείσες τοξικές, αλλά απεναντίας είναι πολύτιμες για την υγεία!!!

Το αυτονόητο αποτέλεσμα είναι, ο εξευγενισμός των Υ.Α.Ε., έτσι ώστε η σύνθεσή τους να ικανοποιεί την απόφαση της Περιφέρειας, να απαιτεί εγκαταστάσεις υψηλής τεχνολογίας και υπερβολικά μεγάλου και απαγορευτικού κόστους για τα οικονομικά μεγέθη των ελαιοτριβείων, δεδομένου ότι αυτά στο νησί μας είναι παραδοσιακά μικρές επιχειρήσεις.

Στα ανωτέρω πρέπει να προστεθεί ότι, ενώ τα ελαιοτριβεία της Λέσβου έχουν τη δυνατότητα να λειτουργήσουν «διφασικά», δηλαδή χωρίς παραγωγή Υ.Α., οπότε το πρόβλημα θα επιλύετο οριστικά, η δυνατότητα αυτή προσκρούει στο ότι το μόνο πυρηνελαιουργείο, που μπορεί να επεξεργαστεί παραπροϊόντα (ελαιοπυρήνα) διφασικής λειτουργίας, προς το παρόν δεν διαφαίνεται να μπορεί να εξυπηρετήσει μεγάλο ή το συνολικό αριθμό των ελαιοτριβείων.

ΟΙ 3 ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ

Η καταφανής απειλή, με την εμφύτευση και διασπορά εδαφοδεξαμενών, υποβάθμισης του νησιωτικού περιβάλλοντος, η οικονομική αδυναμία ίδρυσης μονάδων εξαντλητικής επεξεργασίας των Υ. Α. στα ελαιοτριβεία της Λέσβου και η εκ των πραγμάτων περιορισμένη δυνατότητα μετατροπής της λειτουργίας τους σε διφασική, είναι οι τρεις παράμετροι που διαιωνίζουν το χρονίζον πρόβλημα, επί του οποίου ερίζουν ελεγκτικές υπηρεσίες για τον έλεγχο εφαρμογής της νομοθεσίας και ελαιοτριβείς: οι ιδιώτες για βιοποριστικούς λόγους και όλοι επειδή είναι παμπάλαιο κοινωνικό καθήκον τους να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στους ελαιοπαραγωγούς και τέλος οι 20.000 παραγωγοί του νησιού επειδή προσβλέπουν στην εξασφάλιση ενός στοιχειώδους αγροτικού εισοδήματος».

ΑΙΤΗΜΑΤΑ

Αναλυτικά, οι ελαιοτριβείς αιτούνται:

«-Την κατανόηση των πραγματικών διαστάσεων του χρονίζοντος προβλήματος, πέρα από τα πλαίσια της υφιστάμενης νομοθεσίας, ώστε να καταστεί δυνατή η κατ' εξαίρεση για τα ελαιοτριβεία απλοποίηση του νομικού πλαισίου που διέπει τη λειτουργία τους και η απαλλαγή του από δυσβάστακτες υπερβολές.

Με δεδομένο ότι τα Υ.Α.Ε. είναι φυσικός χυμός που παράγεται σε ποσότητες 10 - 20 m3 ανά ημέρα λειτουργίας και ελαιοτριβείο στη Λέσβο, επί τέσσερις μήνες το χειμώνα, εκτιμούμε ως υπερβολή την απαίτηση για προγενέστερο καθαρισμό τους σε επίπεδα καλύτερα της κατάστασης του ρέοντος νερού στις κοίτες των χειμάρρων ή τη μη εισαγωγή διαβαθμίσεων στις απαιτήσεις της νομοθεσίας ανάλογα με τα απορριπτόμενα μεγέθη ή τη μείωση των πολυφαινολών τους σε επίπεδα κατώτερα των 10μg/L.

-Την επίσπευση των εργασιών της συγκροτηθείσης επιτροπής του ΥΠΕΚΑ και την ενασχόληση με τις εκ μέρους μας κατατεθείσες προτάσεις, για να βρεθεί σύντομα οριστική και βιώσιμη οικονομικά λύση στο θέμα των υγρών αποβλήτων των ελαιοτριβείων, ώστε να προβούμε έγκαιρα στις δέουσες ενέργειες με στόχο τη νόμιμη λειτουργία των μονάδων μας την επόμενη ελαιοπαραγωγική περίοδο.

-Την υπό τις συνθήκες αυτές αναστολή των μαζικών και άδικων διώξεων που δεχόμαστε.

Επιθυμία μας είναι, η διαμόρφωση νομικού πλαισίου, που αφενός να διαφυλάσσει χωρίς υπερβολές το περιβάλλον, αφετέρου να επιτρέπει τη βιώσιμη ένταξή μας σ' αυτό και την απαλλαγή μας από την ομηρία στην οποία διατελούμε υπό το καθεστώς της υφιστάμενης μη εφαρμόσιμης νομοθεσίας, έτσι ώστε αξιοποιώντας και τις όποιες υπάρχουσες δυνατότητες διφασικής λειτουργίας ελαιοτριβείων, να δοθεί οριστική λύση στο μέχρι σήμερα χρονίζον πρόβλημα».