Του Φίλιππου Ζάχαρη (filippos.zaharis@yahoo.gr)

Στις εποχές που ζούμε, στα χρόνια όπου οι πληροφορίες μεταδίδονται με ιλιγγιώδεις ρυθμούς και οι παραλήπτες τις αφομοιώνουν παριστάνοντας κάθε φορά και από ένα διαφορετικό ρόλο, αυτό που διαπιστώνει κανείς δεν είναι παρά μία γενικευμένη τάση για αμφισβήτηση των εξουσιών και των κάθε λογής επιβαλλόμενων μέτρων από την εκάστοτε κυβέρνηση. Στην Ελλάδα, η αμφισβήτηση αυτή ξεκίνησε με το μνημόνιο, στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες εδώ και αρκετό καιρό, από την στιγμή που τα καταναλωτικά αγαθά υπερσυσσωρεύτηκαν στις αγορές και η λογική του κέρδους υποσκέλισε την επικοινωνία, με ό,τι αυτό σημαίνει για τις περαιτέρω ανθρώπινες σχέσεις και την διευθέτησή τους. Η υπερσυσσώρευση αγαθών, αλλά και η επιζητούμενη αντικατάστασή τους στο όνομα του «καινούργιου» και του τεχνολογικά τελειοποιημένου, δημιουργεί συνεχή παραγωγή και αξιώσεις από την βιομηχανία αγαθών, που επιβιώνουν εξαιτίας αυτής ακριβώς της αντικατάστασης και του ορυμαγδού των νέων μοντέλων, που σερβίρονται στις αγορές ακατάπαυστα, χωρίς όρια και ηθικούς φραγμούς λόγω αυτής της ασύδοτης κυκλοφορίας τους με την εικονική σφραγίδα της υποτιθέμενης απελευθέρωσης. Διαφημιστικά τσιτάτα και εναρμόνιση με τις συνήθειες της νεολαίας, συνεχής παραληρηματικός θόρυβος στις οθόνες για νέα πιο εξελιγμένα προϊόντα, γκάτζετ και συνθήματα οικεία προς τους νέους που στοχεύουν σε αυτήν ακριβώς την ενσωμάτωσή τους στις επιβαλλόμενες κοινωνικές επιταγές, μανιπουλάρουν την ανθρώπινη ευαισθησία, πετώντας στον κάλαθο των αχρήστων τις αντιρρήσεις για το δήθεν νέο και μοντέρνο. Όμως, αυτές οι αντιρρήσεις δεν χάνονται και συχνά πυκνά μεταβάλλονται σε οργή και αγανάκτηση. Η βιομηχανία της εικονικής θέασης εποπτεύει βέβαια, τα αγαθά και τους εκάστοτε νεωτερισμούς μέσω των «δημοκρατικών» παρεμβάσεων και ανελεύθερων πρακτικών, που σαγηνεύουν τους νέους εξουσιαστές. Αυτή, όμως, ακριβώς την υποκρισία αντιλαμβάνονται πλέον οι μάζες και παρά το γεγονός ότι δεν την σχηματοποιούν, την εξοβελίζουν ενστικτωδώς.

Το έργο λοιπόν, των νέων τοποτηρητών δεν είναι και τόσο εύκολο, παρά το γεγονός ότι αυτή η νέα εποχή προσφέρει πολλά όπλα στις γερά δομημένες εξουσίες και σαφώς τις πριμοδοτεί με νέα πολλαπλά επιχειρήματα. Θεωρώντας ότι οι πολίτες θα πέσουν οριστικά στο λάκκο της παραπλάνησης και πως η παρακολούθηση μέσω των νέων τσιπ θα ολοκληρώσει το έργο των τελευταίων δεκαετιών αναφορικά με τον εγκλεισμό της αντίδρασης και την καταπολέμηση του αυθόρμητου, οι νέοι φρούραρχοι συνωμοτούν κρυφίως και με κάθε μυστικότητα στα συμβούλια και τις ημερίδες της συγκάλυψης.

Ζούμε λοιπόν, ένα νέο δράμα, πιθανά, όμως, και το τελειωτικό μιας και οι πολίτες ανά τον κόσμο έχουν διδαχθεί όπως ακριβώς και οι εξουσίες από τα λάθη του παρελθόντος. Είναι γνωστή πια η όψη του μεταλλαγμένου μεσήλικα που κυνηγά το χρήμα, όπως την αντίδραση στα εφηβικά του χρόνια. Είναι αναγνωρίσιμες οι όψεις των κάθε λογής ξεπουλημένων στο όνομα της ομαλής διαβίωσης ανάμεσα στα συσσωρευμένα προϊόντα της απόλυτης ολιγαρχικής σιωπής. Τα χρόνια περνούν, αλλά η ανάμνηση από την ανεκπλήρωτη δράση  των παραμορφωμένων και προσεκτικά επιλεγμένων ντελάληδων της πανηγυρικής εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, φτάνει και περισσεύει. Οι νέοι λοιπόν, έχουν όλες τις ευκαιρίες να πολεμήσουν την νέα ιδεολογική λιτότητα με τα όπλα της συσωρευτικής ολιγαρχίας, με τα τσιπ, τα τάμπλετ και τις νέες διαδικτυακές ταχύτητες. Φαντάζει οξύμωρο, αλλά αρκούντως δυνατό. Αυτήν ακριβώς την δαιδαλώδη πολυμορφικότητα του νέου μοντέλου διακυβέρνησης δια των χιλιάδων σερβιρισμένων συνταγών εξουσίας, είναι αναγνωρίσιμο και προβλέψιμο λόγω αυτής ακριβώς της ποικιλίας του. Τα τρωτά σημεία, ούτως ειπείν, της νέας κατοχής, είναι τόσα πολλά, όσοι και οι ρυθμοί επιβολής μέτρων. Με λίγα λόγια, όσο περισσότερη λιτότητα, τόσο μεγαλύτερη οργή. Όσο περισσότερα προϊόντα συνοδεύουν αυτήν ακριβώς την λιτότητα, τόσο η πλεκτάνη αποκαλύπτεται παρά τον επιδιωκόμενο οικιακό εγκλεισμό. Στην Ελλάδα, το παιχνίδι αποκαλύφθηκε σταδιακά, όπως και στον υπόλοιπο ευρωπαϊκό Νότο. Στην Κεντρική Ευρώπη, όπου η πολιτική θερμοκρασία ανεβαίνει επικίνδυνα, ήδη τίθενται σε δοκιμασία οι νέες πρακτικές στο όνομα της πολυπροϊοντικής συσσώρευσης. Οι πολίτες κοιτούν τα νέα δεδομένα και αρπάζουν κάθε τι χρήσιμο, στο όνομα του τερματισμού της συσσωρευτικής φρενίτιδας. Δεν καταναλώνουν πια, εποπτεύουν τους εποπτεύοντες.