Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Πολλές φορές επιβάλλεται να βρεις τη δύναμη και να πορευτείς προς τα εμπρός ίσως γιατί το παρόν που εξελίσσει τις συνθήκες είναι η μόνη πραγματική αλήθεια στη ζωή που ζεις. Ανεξάρτητα εάν τα βιώματα είναι πολύπλοκα και με δεδομένο ότι το μέλλον είναι πάντα μπροστά όσο και πολύ κοντά, καλείσαι να εκπληρώσεις τις επιθυμίες σου που σε κάθε περίπτωση είναι επίκαιρες και πρωτίστως πιεστικές. Οι κοινωνίες που ζούμε αναμφισβήτητα δεν είναι εκείνες που θα μπορούσε κανείς να ξεδιπλώσει τις ικανότητες και αρετές του και να αναγνωρισθεί.

Δεν παύουν, όμως, να σηματοδοτούν μια νέα εποχή και να επιτάσσουν την ανάγκη συμμόρφωσης με τα νέα δεδομένα. Σίγουρα μπορεί η ραγδαία αυτοματοποίηση να έχει καθηλώσει τα εργατικά χέρια, ασφαλώς οι δυνατότητες παρακολούθησης και εξοικείωσης με τα νέα δεδομένα έχει γίνει μια πολύπλοκη διαδικασία υπό την έννοια ότι οι απαιτήσεις έχουν αυξηθεί και η παραπληροφόρηση έχει μεγιστοποιηθεί σε τέτοιο σημείο, ώστε να μην ξέρει κανείς τι είναι αλήθεια και τι ψέμα.

Πολλοί, όμως, έχουν ήδη βρει τις λύσεις με το να αναπαράγουν τις ίδιες ασάφειες και μηνύματα, με το να έχουν αυτοματοποιήσει την επικοινωνία και να έχουν σβήσει κάθε δυνατότητα άμεσης επαφής που είναι και το ζητούμενο στην φτωχή από εκφραστικότητα εποχή. Ποιος είναι, όμως, ο ρόλος των πολιτών απέναντι σε μία τέτοια έκρηξη ευτέλειας και δυσλειτουργίας των επικοινωνιακών κανόνων;

Ποιος παραμένει ως στόχος σε μία εποχή όπου οι απαιτήσεις πολλαπλασιάζουν τις επιθυμίες, κάνοντας τον καθένα να ζει σε αυτή την επιπλαστότητα, θεωρώντας την εσφαλμένα κανονικότητα και κατά συνθήκη αναγκαιότητα;

Και σε τελική ανάλυση, γιατί πρέπει πάντα να δεχόμαστε οδηγίες για το πώς πρέπει να συμπεριφερόμαστε, αλλά και να καταναλώνουμε ή να καταπίνουμε αμάσητη τροφή; Τα ερωτήματα αυξάνονται όσο οι απαιτήσεις δημιουργούν ένα τοπίο ασφυκτικού εγκλωβισμού, μέσα στο οποίο καταγράφονται ποικίλες αντιδράσεις από έναν κόσμο που πλέον έχει απωλέσει την δυνατότητα προσανατολισμού. Πρόκειται για ερωτήματα που σε άλλη περίπτωση θα ακολουθούσαν γόνιμοι διάλογοι για την επίλυσή τους. Τώρα, όμως, όλα είναι διαφορετικά.

Και κατά συνθήκη ψεύδη υπάρχουν σε σταθερή βάση, όπως και έτοιμες απαντήσεις για τον όπως λένε πρόσκαιρο εγκλωβισμό. Στην πραγματικότητα, όμως και κατ' ουσίαν, τα περιθώρια ελιγμών είναι περιορισμένα και οι δυνατότητες αλλαγής των κοινωνικών στάνταρ φτωχές. Η σημερινή κοινωνία είναι το απαύγασμα μιας ακόμη αποτυχημένης γενιάς που εναπόθεσε τις ελπίδες της στο facebook και το twitter. Μιας γενιάς που δεν άλλαξε τίποτε και στο παραμικρό, μια γενιά που δεν προσέδωσε κάτι καινούργιο στην όλη εκπαιδευτική διαδικασία των νεότερων που προχωρούν και πάλι στα τυφλά χωρίς την παραμικρή βοήθεια για όλα αυτά που τους μέλλεται να αντιμετωπίσουν.

Εν προκειμένω, αναφερόμαστε σε συνθήκες που αν μη τι άλλο δεν έχουν να προσφέρουν ουσιαστικές αξίες και δυνατότητα αυτοπροστασίας ειδικά στους νέους, που δεν δύνανται να αγκαλιάσουν όλη αυτή την προσφορά σε υλικά αγαθά που δεν τους προσφέρουν ποιότητα, αλλά ποσότητα που συνήθως στερείται ουσίας.

Διανύουμε λοιπόν, μια από τις πιο αντι-εκπαιδευτικές περιόδους της ιστορίας, με ανθρώπους που αναπαράγουν κατεστημένες αντιλήψεις και αμέτρητους αποδέκτες κοινωνικών παρερμηνειών που στις περισσότερες των περιπτώσεων χάσκουν στον περιορισμένο ορίζοντα ευκαιριών και υιοθετούν χωρίς να το ξέρουν μια απέραντη αδράνεια σε όλα τα επίπεδα, με αποτέλεσμα να καθίσταται μη εφικτή η όλη παιδευτική διαδικασία.

Βγαίνει λοιπόν, κανείς αποτελεσματικά από όλη αυτή την αόριστη επικοινωνιακή διαδικασία; Μπορούν οι νέες γενιές να ανατρέψουν τα ισχύοντα δεδομένα και να συμβάλλουν τα μάλα στην ανάδυση μιας πραγματικά νέας εποχής;

Αυτό δεν μπορεί να φανεί τώρα. Το μόνο που μπορεί να κάνει κανείς, είναι να προβεί στους δέοντες απολογισμούς των περασμένων χρόνων και να προετοιμάσει κατά το δυνατόν την ανάδυση μιας πραγματικά νέας εποχής, ανεξάρτητα αν τα δεδομένα συνηγορούν προς το αντίθετο.

Αυτό δεν θα γίνει ούτε με εικασίες, ούτε με υποθέσεις. Αν μη τι άλλο, χρειάζονται κάθετες αλλαγές και μια σοβαρή υπενθύμιση πως για να αλλάξουν οι κοινωνίες και να συνταυτιστούν με τη δημιουργία, πρέπει σε κάθε περίπτωση να αλλάξει η όλη νοοτροπία, αλλά κυρίως τα μέσα που χρησιμοποιούνται και που οδηγούν τους συμμετέχοντες στην επικοινωνιακή διαδικασία σε μια ατέρμονη αδράνεια.

Πέραν του ότι κάποια στιγμή πρέπει οι ίδιοι οι πολίτες να θέσουν τις βάσεις για μια πραγματικά καινούργια εποχή, καθώς αυτοί που την δοξάζουν και την αναμένουν, είναι προβλέψιμοι στις επιλογές τους.