Το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες (ΕΣΠ) έδωσε στην δημοσιότητα έκθεση για την κατάσταση που επικρατεί στο Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΚΥΤ) στην Μόρια της Λέσβου,  στο πλαίσιο έκτακτης αποστολής (16-18 Οκτωβρίου 2019) κατά την διάρκεια της οποίας κατέγραψε τις συνθήκες διαβίωσης, μίλησε με πρόσφυγες, καθώς και με τις Αρχές, διαπιστώνοντας παράλληλα τα σοβαρά, συστημικά προβλήματα του συστήματος υποδοχής και ασύλου. Πολύ σοβαρά είναι τα υγειονομικά προβλήματα που παρουσιάζονται στο ΚΥΤ.

Αφίξεις προσφύγων το 2019

Στη Λέσβο, οι αφίξεις προσφύγων από την αρχή του χρόνου έως και τα τέλη Οκτωβρίου ξεπέρασαν τις 19.000, με το μεγαλύτερο αριθμό αφίξεων να καταγράφεται τον Αύγουστο (3.380) και τον Σεπτέμβριο (4.856). Η πλειοψηφία των εγκλωβισμένων στο νησί ήταν οικογένειες (63%) και παιδιά (33%), από το Αφγανιστάν (71%), τη Συρία (13%) και τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (4%).

Πρόκειται δηλαδή, όπως αναφέρει το ΕΣΠ, για ανθρώπους με προσφυγικό προφίλ, καθώς προέρχονται από χώρες που χαρακτηρίζονται από εκτεταμένες συρράξεις, βία ή/και συστηματικές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως προκύπτει τόσο από τα στοιχεία της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, όσο και από τα υψηλά ποσοστά αναγνώρισης προσφυγικού καθεστώτος των εν λόγω εθνικοτήτων στην Ελλάδα και σε άλλα κράτη μέλη της ΕΕ.

Τον Οκτώβριο 2019 -μέχρι τις 16/10- οι αφίξεις ανήλθαν στα 1.995 άτομα, τα οποία ήλθαν αντιμέτωπα με ένα διαχρονικά υποστελεχωμένο και ανεπαρκές σύστημα υποδοχής.

Ανάμεσά τους βρίσκονταν και πολλοί ευάλωτοι άνθρωποι χωρίς γεωγραφικό περιορισμό, καθώς οι απαραίτητες, για τη διασφάλιση της φροντίδας τους, μεταφορές στην ενδοχώρα, συνεχίζουν να υπολείπονται των αναγκών. Συγκεκριμένα, οι μεταφορές στην ενδοχώρα από την αρχή του έτους μέχρι και την επίσκεψη του ΕΣΠ έφτασαν τα 9.081 άτομα, ήτοι μόλις τα μισά σε σχέση με τις συνολικές αφίξεις.

Κατά το διάστημα της αποστολής, εντός και πέριξ των εγκαταστάσεων του ΚΥΤ στη Μόρια ζούσαν περίπου 14.400 άνθρωποι, ενώ η χωρητικότητα είναι μόλις για 2.840.

Απάνθρωπες συνθήκες διαβίωσης Κατάθλιψη Περίθαλψη προσφύγων

Οι άνθρωποι στοιβάζονται σε απάνθρωπες συνθήκες, άλλοι σε κοντέινερ, άλλοι σε σκηνές, άλλοι ακόμη και στο χώμα, με ανύπαρκτες συνθήκες υγιεινής και μέσα σε ένα περιβάλλον έντονης ανασφάλειας, αναφέρεται στην έκθεση.

Τα συμπτώματα κατάθλιψης είναι ορατά, πολλοί μάλιστα πάσχουν από μετατραυματικό στρες. Λόγω των συνθηκών διαβίωσης, μεγάλος αριθμός των διαμενόντων στο ΚΥΤ είναι άρρωστοι, με βήχα, λοιμώξεις του αναπνευστικού, αλλά και σοβαρότερες ασθένειες.

Σύμφωνα με ενημέρωση από την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, το Βοστάνειο Νοσοκομείο δέχεται ασθενείς χωρίς ΑΜΚΑ μόνο με παραπομπή από ΕΟΔΥ (πρώην ΚΕΕΛΠΝΟ) και υπεύθυνη δήλωση, που εκδίδεται στο info point του ΚΥΤ, διαδικασία η οποία ακολουθείται ωστόσο, σε εξαιρετικές περιπτώσεις. Οι δε γιατροί του ΕΟΔΥ εντός του ΚΥΤ, κατά το χρόνο της αποστολής του ΕΣΠ, ήταν μόνο 3 για 14.000 περίπου πρόσφυγες.

Πολλοί έφηβοι αυτοτραυματίζονται, χαρακώνονται και προσπαθούν να διαφύγουν της βάναυσης καθημερινότητας των συνθηκών διαβίωσης, μέσω της χρήσης αλκοόλ και εξαρτησιογόνων ουσιών. Πολλά παιδιά, συχνά μικρότερα ακόμη και των έξι ετών, αναπτύσσουν έντονα συμπτώματα κατάθλιψης και αυτοκτονικού ιδεασμού.