Της Ελένης Κονιαρέλλη - Σιακή

Μία από τις μεγαλύτερες γιορτές της Εκκλησίας μας και η μεγαλύτερη Θεομητορική γιορτή του Ορθοδόξου Εορτολογίου, είναι η Κοίμησις της Θεοτόκου. Προς τιμήν της Παναγίας, τηρείται από 1 μέχρι 14 Αυγούστου αυστηρή νηστεία, κατά την οποία νηστεύουμε και το λάδι, και γι' αυτό πολλοί την χαρακτηρίζουν και ως το «Πάσχα του Καλοκαιριού».

Σύμφωνα με την παράδοση, η Θεοτόκος μετέστη στους ουρανούς σε ηλικία 59 ετών. Την ειδοποίησε ο Άγγελος Γαβριήλ, που τον έστειλε ο Χριστός πριν τρεις ημέρες, να ετοιμαστεί για να πάει κοντά Του. Η Παναγία, ανέβηκε στο Όρος των Ελαιών, που ήταν ένας ορεινός όγκος στα ανατολικά της παλαιάς πόλης της Ιερουσαλήμ, για να προσευχηθεί. Μετά ετοιμάστηκε, μοίρασε τα υπάρχοντά της, κάλεσε στο σπίτι της συγγενείς και γνωστούς και τους ανήγγειλε ότι θα μεταστεί στον Ουρανό. Κάθισε στο νεκρικό κρεβάτι και ήρεμη και γαλήνια περίμενε. Την ησυχία αυτής της ώρας διέκοψε μια δυνατή βροντή, που έφερε κοντά της τους Αποστόλους και τους ιερομάρτυρες. Και η Παναγία μας κοιμήθηκε! Όλοι οι παρόντες σήκωσαν με ευλάβεια το κρεβάτι Της, για να μεταφέρουν και να ενταφιάσουν την Παρθένο στην Γεσθημανή.

Άπιστοι που συνάντησαν στο δρόμο τους την ιερή πομπή, κινήθηκαν εχθρικά, για να σπρώξουν το κρεβάτι της Παναγίας μας, αλλά αιφνιδίως τυφλώθηκαν και κάποιος που άπλωσε το χέρι του επάνω Της, το χέρι κόπηκε κι αυτός μετανόησε αμέσως για την πράξη του και γονατιστός και με δάκρυα στα μάτια ζητούσε συγχώρεση. Με ένα κομμάτι ύφασμα από το φόρεμα της Παναγίας, θεραπεύτηκε το χέρι του άπιστου και οι άλλοι βρήκαν ξανά το φως τους. Η Παναγία ετάφη στο μνήμα της Γεσθημανής. Όταν έγινε η Μετάσταση της Θεοτόκου στον Ουρανό, απουσίαζε ο Ιούδας. Ήρθε τρεις ημέρες μετά και ζήτησε να προσκυνήσει κι αυτός την Αειπάρθενο. Αλλά όταν άνοιξαν οι Μαθητές του Χριστού τον Άγιο Τάφο... ήταν κενός και υπήρχε μόνο το σινδόνι. Το σώμα της Παναγίας, είχε αναληφθεί στους Ουρανούς. Την Κοίμηση της Θεοτόκου, την γιορτάζουμε όλοι οι Χριστιανοί στις 15 Αυγούστου.

Ο Αύγουστος, αυτός ο μήνας της θέωσης της αλήθειας, φέρνει και φέτος το λυτρωτικό μήνυμα της αγάπης, για να φωτίσει το σκοτάδι της λανθασμένης κοινωνικής δομής της εποχής μας. Αυτός ο μήνας, ολόχρυσος και ζεστός από τις ακτίνες του ήλιου, κρύβει στην καρδιά του την γλυκύτερη εορτή του χρόνου, την Κοίμηση της Θεοτόκου, που μας πλημμυρίζει με αφυπνιστικά μηνύματα μετάνοιας και αυτογνωσίας, που φτάνουν στα βάθη της ανθρώπινης ψυχής, για να σβήσουν όσα ασχημίζουν, δυσκολεύουν και βεβηλώνουν την πνευματική μας πορεία προς την κάθαρση και την ανύψωση.

Η Παναγία μας! Το σεπτό κειμήλιο της Οικουμένης! Το «Ρόδον το αμάραντον...».

Η Παναγία μας! Το ένδυμα της ψυχής όλων και η ελπίδα ότι η Θεϊκή μορφή της θα σταματήσει την πτώση, την παρακμή και θα μας απαλλάξει από τον ρύπο της αμαρτίας που μας κατατρώει. Πόσο φτωχά και ασήμαντα ακούγονται τα λόγια που ψιθυρίζουμε κάθε φορά που προσευχόμαστε στο όνομά Της!

Στον πόνο και στη θλίψη μας με καρδιά ανοχύρωτη, με σκέψη άδεια και απογυμνωμένη, με ελπίδα γεμάτη χάσματα, με κεραυνούς που ισοπέδωσαν τα όνειρά μας και θρηνούμε και οδυρόμαστε μ' αυτόν τον ορυμαγδό που μας χτύπησε, μία μόνο λέξη δεμένη στη φωνή μας, επαναλαμβάνουμε ξανά και ξανά... «Παναγία μου... Παναγία μου...». Κι εκείνη έρχεται. Φθάνει εκεί, γεμάτη αγάπη και πνευματική εγρήγορση, για να δώσει λύση στα αδιέξοδα που συναντάμε στο δύσκολο δρόμο της ζωής. Κι εμείς τότε με ταραγμένη τη συνείδηση, γεμάτη συχνά με λέξεις μετάνοιας, εκείνη την ώρα της συντριβής, ευχαριστούμε την Παναγία μας και ζητούμε συγχώρεση από καρδιάς, για τις ανομίες και τα πάθη μας. Δυστυχώς, όμως. Για πόσο χρόνο αναγνωρίζουμε και θυμόμαστε τη θεϊκή της παρέμβαση, που έδωσε σωστή και ευλογημένη λύση στην έκβαση της μάχης μας με την αμαρτία; Δυστυχώς, φοβάμαι για λίγο χρόνο. Για πολύ λίγο χρόνο. Κι αυτό γιατί, στην πρώτη δυσκολία που η οργή μας θα ξεχειλίσει, ουσιαστικά θα ζήσουμε πάλι ηττημένοι στο κατάντημα της ντροπής και το πρώτο πρόσωπο που θα θυσιάσουμε άστοργα στο βωμό της αδυναμίας μας, θα είναι η Παναγία μας. Αυτήν θα βρίσουν πολλοί αβασάνιστα και οργισμένα. Αυτήν σαν άγνωστη - γνωστή μας θα ενοχοποιήσουν και θα κατηγορήσουν για όποιο κακό τους αντάμωσε, για να την ξαναθυμηθούν πάλι άλαλοι και αλαζόνες, στο έρεβος μιας επόμενης καταστροφής, για να φωνάξουν πάλι: «Παναγία μου συγχώρεσέ με και βοήθησέ με ...». Κι Εκείνη, πάλι εκεί θα είναι. Κοντά μας. Δίπλα μας. Μάνα όλων. Με την αγκαλιά γεμάτη βοήθεια, αγάπη και συγχώρεση.

Την Αγία ημέρα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, αναβιώνουν πολλές παραδόσεις σε κάθε γωνιά της χώρας μας. Διαβάζουμε λίγα λόγια με συγκίνηση και πίστη, από τα πολλά έθιμα της Άγιας Ημέρας:

Πάτμος: Ο Επιτάφιος της Παναγίας. Στο νησί της Ορθοδοξίας και στο ιστορικό μοναστήρι της Αποκάλυψης, οι μοναχοί κάνουν περιφορά του Επιταφίου της Παναγίας, ένα έθιμο με Βυζαντινές καταβολές. Ο Χρυσοποίκιλτος Επιτάφιος περνά από τα σοκάκια του νησιού και οι πιστοί σε μια κατανυκτική ατμόσφαιρα ακολουθούν τη μεγαλοπρεπή πομπή.

Νίσυρος: Οι Εννιαμερίτισσες. Το Νιάμερο της Παναγίας γιορτάζεται στη Νίσυρο από τις 6 Αυγούστου. Στο έθιμο αυτό, οι μαυροφορεμένες Εννιαμερίτισσες γυναίκες, μένουν για εννιά ημέρες στο μοναστήρι της Παναγίας της Σπηλιανής, ακολουθούν ένα αυστηρό πρόγραμμα νηστείας και κάθε ημέρα κάνουν 300 μετάνοιες.

Λειψοί: Ανοιξιάτικα κρινάκια ανθίζουν. Στους Λειψούς φιλοξενείται μια σπάνια και μοναδική εικόνα. Είναι η Παναγία του Χάρου. Σ αυτήν απεικονίζεται η Παναγία να κρατά στην αγκαλιά Της τον Χριστό Εσταυρωμένο, αντί για το Θείο Βρέφος. Τα κρινάκια που ανθίζουν είναι το έθιμο που κρατά από το 1943, όταν οι πιστοί τοποθετούν την Άνοιξη κρινάκια γύρω από την εικόνα της Παναγίας, τα οποία ξεραίνονται και ανθίζουν πάλι τον Αύγουστο.

Κεφαλονιά: Τα φιδάκια της Παναγίας. Είναι ένα μοναδικό φαινόμενο που εμφανίζεται κάθε χρόνο τον Δεκαπενταύγουστο, στην Παναγία της Φιδούς στον Μαρκόπουλο της Κεφαλονιάς. Πλήθος κόσμου συγκεντρώνεται για να δει από κοντά αυτά τα μικρά φιδάκια, που βγαίνουν από το καμπαναριό και μεταφέρονται στο προαύλιο του ναού. Σύμφωνα με την παράδοση, φέρνουν καλή τύχη στο νησί και σε όσους τα αγγίξουν.

Αμέτρητες είναι οι παραδόσεις, οι γιορτές, τα έθιμα και οι εκδηλώσεις, με τις οποίες οι Χριστιανοί τιμούν και δοξάζουν την Κοίμηση της Θεοτόκου, το «Πάσχα του Καλοκαιριού», όπως λέγεται συχνά. Ελπίδα μας είναι, η Παναγία να φωτίζει τη ζωή μας!