Ελληνική ΑΟΖ στην Αν. Μεσόγειο

Της Κύρας Αδάμ

Η κυβέρνηση Μητσοτάκη έχει κατατάξει στους πιο βαθείς εφιάλτες της την περίπτωση η Αίγυπτος και η Τουρκία να καταλήξουν σε οριοθέτηση μεταξύ τους ΑΟΖ πετώντας έξω την Ελλάδα, διότι κατ' αυτόν τον τρόπο η «ταφόπλακα» της ελληνικής ΑΟΖ στη Μεσόγειο θα είναι ο 28ος μεσημβρινός, με στραγγαλισμένη την ΑΟΖ  Καστελόριζου και πετσοκομμένη την ΑΟΖ της Ρόδου, Καρπάθου, Κρήτης και ανύπαρκτη την ΑΟΖ Κύπρου.

Ο εφιάλτης αυτός λίγο έλειψε να γίνει πραγματικότητα, όταν τις προηγούμενες ημέρες η Αίγυπτος παρουσίασε τρία οικόπεδα ερευνών με το ένα να εφάπτεται της τουρκικής ΑΟΖ. Η Άγκυρα έχει σχεδιάσει και καταθέσει τις συντεταγμένες της ΑΟΖ της στον ΟΗΕ ως διεκδίκηση, χωρίς καμιά αντίδραση μέχρι τώρα.

Ο ΥΠΕΞ Δένδιας με την ψυχή στο στόμα μετέβη στο Κάιρο για διαβουλεύσεις, όσο η Άγκυρα διέδιδε σκοπίμως ότι έχουν προχωρήσει οι διαπραγματεύσεις Άγκυρας - Καΐρου για την οριοθέτηση της μεταξύ τους ΑΟΖ. Στην περίπτωση αυτή, θα τελείωνε οριστικώς η ΑΟΖ της Ελλάδας ανατολικά του 28ου μεσημβρινού (με ολέθριες πολιτικές συνέπειες για την κυβέρνηση Μητσοτάκη), αλλά και η ΑΟΖ της Κύπρου δυτικά.

Η αλήθεια είναι ότι η Αίγυπτος έχει καταθέσει ως διεκδίκηση (claim) στον ΟΗΕ τις συντεταγμένες της ΑΟΖ της, η οποία φτάνει οριακά μέχρι την ΑΟΖ Ελλάδας - Κύπρου - Τουρκίας χωρίς πουθενά να τις επικαλύπτει και χωρίς να υπάρξει αντίδραση από καμιά πλευρά. Ομοίως, αλήθεια είναι ότι με την επιμονή της Τουρκίας έχουν ξεκινήσει σε χαμηλό επίπεδο διερευνητικές επαφές Άγκυρας - Καΐρου χωρίς συγκεκριμένα αποτελέσματα.

Κατά την πρόσφατη συνάντηση των ΥΠΕΞ Ελλάδας και Αιγύπτου στο Κάιρο, οι ασφαλείς πληροφορίες αναφέρουν ότι το Κάιρο διαβεβαίωσε ότι ΑΟΖ της που έχει καταθέσει στον ΟΗΕ «δεν επηρεάζει, δεν ενοχλεί κανέναν και σέβεται την Ελλάδα, την Κύπρο, αλλά και την Τουρκία». Από την πλευρά του, ο Ν. Δένδιας επεσήμανε ότι στην περίπτωση που Κάιρο και Άγκυρα προχωρήσουν τις συζητήσεις για την οριοθέτηση της μεταξύ τους ΑΟΖ, η Αίγυπτος έχει την υποχρέωση να πείσει την Τουρκία να υπάρξει συνεργασία με Ελλάδα και Κύπρο, έτσι ώστε να οροθετηθεί οριστικώς το θέμα της ΑΟΖ στην περιοχή κάτι δηλαδή, που ουδέποτε θα αποδεχθεί η Άγκυρα στην περίπτωση της Κύπρου ειδικότερα, αφού επιμένει ότι στη νήσο υπάρχουν δυο κράτη και επομένως το καθένα έχει την ΑΟΖ του στα νοτιοδυτικά παράλια της Κύπρου.

Επιπροσθέτως, στη συμφωνία μερικής οριοθέτησης ΑΟΖ Ελλάδας- Αιγύπτου που υπεγράφη το καλοκαίρι, αναφέρεται ρητώς ότι:

«...εάν οποιοδήποτε από τα δύο Μέρη διεξάγει διαπραγματεύσεις με σκοπό την οριοθέτηση της Αποκλειστικής του Οικονομικής Ζώνης με άλλο Κράτος που μοιράζεται με τα δύο Μέρη τις θαλάσσιες ζώνες τους, το Μέρος αυτό, προτού καταλήξει σε τελική συμφωνία με τρίτο κράτος, θα ενημερώσει και θα διαβουλευθεί με το άλλο Μέρος...».

Η ελληνική κυβέρνηση έδρασε αυτή τη φορά προληπτικώς στο θέμα της ΑΟΖ.

Ωστόσο, το πρόβλημα δεν λύθηκε, ούτε ο κίνδυνος απομακρύνθηκε. Και τούτο διότι η ελληνική κυβέρνηση αρνείται πεισματικά να καταθέσει ως διεκδίκηση (claim) τις συντεταγμένες της ελληνικής ΑΟΖ στην Αν. Μεσόγειο, φρενάροντας στον 28ο μεσημβρινό με την ελληνο-αιγυπτιακή συμφωνία. Έχει αφήσει δηλαδή «το χωράφι» αδέσποτο ανατολικά του 28ου, με την Τουρκία να αλωνίζει μόνη της στην περιοχή με το Γιαβούζ και τα πολεμικά πλοία, ενώ η Άγκυρα έχει καταθέσει στον ΟΗΕ τις διεκδικήσεις της (claim) για την παράνομη ΑΟΖ της στην Αν. Μεσόγειο, χωρίς να έχει υπάρξει καταγγελία στον ΟΗΕ από την Ελλάδα. Το μόνο που έχει διακηρύξει η κυβέρνηση Μητσοτάκη για να ακούει η Άγκυρα είναι ότι θα προασπίσει τα 6νμ χωρικών υδάτων και 10νμ εθνικού εναερίου χώρου, διακηρύξεις που δεν καλύπτουν με τίποτα τα θέματα της ΑΟΖ.

Επομένως το πρόβλημα και ο κίνδυνος για τα ελληνικά συμφέροντα και δικαιώματα στην Αν. Μεσόγειο καλά κρατεί.