Μιλάμε για το δημοσιογραφικό επάγγελμα. Για την ανεξαρτησία των ΜΜΕ και το δικαίωμα του δημοσιογράφου να καταγράφει τα γεγονότα με ελευθερία και δικαιώματα που του τα παρέχει ο νόμος. Ένας νόμος, όμως, που δεν υπολογίζεται σε πολλά μέρη του κόσμου. Ο φετινός απολογισμός είναι βαρύς, για το δημοσιογραφικό επάγγελμα. Κάτι που αποδεικνύει πως χρόνο με τον χρόνο οι ελευθερίες περιστέλλονται και οι κοινωνίες γίνονται περίκλειστες, με ό,τι αυτό σημαίνει για την Δημοκρατία και την ελεύθερη έκφραση και διακίνηση ιδεών.  

Στο τέλος του έτους λοιπόν, 387 δημοσιογράφοι και συνεργάτες των ΜΜΕ βρίσκονται στην φυλακή σε όλο τον κόσμο εξαιτίας της εργασίας τους. Οι Δημοσιογράφοι χωρίς Σύνορα κάνουν έναν θλιβερό απολογισμό που αφορά τις μεγαλύτερες παραβιάσεις ελευθερίας του τύπου παγκοσμίως.

Και αυτός ο απολογισμός είναι πραγματικά σοκαριστικός: εκτός από τους προαναφερόμενους 387 φυλακισμένους δημοσιογράφους, ακόμη 54 θεωρείται πως έχουν απαχθεί. Τρεις δημοσιογράφοι και μία δημοσιογράφος εξαφανίστηκαν το 2020 υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες. Αυτοί οι μεγάλοι αριθμοί ρίχνουν ένα έντονα συγκεντρωτικό φως στους επίκαιρους κινδύνους για την ελευθερία του τύπου παγκοσμίως.

Πολλές κυβερνήσεις αντιδρούν στις διαμαρτυρίες, τις αδικίες και την κρίση, όπως αυτή της πανδημίας COVID - 19 με διωγμούς κατά όλων αυτών που κομίζουν κακές ειδήσεις. Πίσω από κάθε μία από αυτές τις περιπτώσεις κρύβεται η μοίρα του ανθρώπου αυτού που δεν υπέκυψε στην λογοκρισία και την καταστολή και που απειλείται από ποινικές διώξεις, μακρά φυλάκιση και συχνά κακομεταχείριση.   

Μόνο 5 χώρες όπως η Κίνα, η Σαουδική Αραβία, η Αίγυπτος, το Βιετνάμ και η Συρία κρατούν στις φυλακές τους περισσότερους από τους μισούς φυλακισμένους δημοσιογράφους. Αλλά και σε πολλές άλλες χώρες, οι συνεργάτες των ΜΜΕ ρισκάρουν την ελευθερία τους χάριν της ανεξαρτησίας του ρεπορτάζ.

Έτσι για παράδειγμα, στην Λευκορωσία, κατά την διάρκεια των αμφισβητούμενων προεδρικών εκλογών, τουλάχιστον 370 δημοσιογράφοι προφυλακίστηκαν. Επίσης, περισσότεροι από 130 συνεργάτες των ΜΜΕ, προφυλακίστηκαν οικειοθελώς σε πολλά μέρη του κόσμου εξαιτίας ενός ρεπορτάζ ή της ανταπόκρισης για την πανδημία του κορωνοϊού.

Πολλοί από αυτούς αφέθηκαν ελεύθεροι μετά από κάποιες ώρες, μέρες ή εβδομάδες, όμως 14 είναι ακόμη στην φυλακή και αρκετοί άλλοι περιμένουν την προσαγωγή τους σε δίκη.

Τι δείχνουν όλα αυτά τα στοιχεία; Πως απλά το εν λόγω επάγγελμα δεν κινδυνεύει μόνο από την απαξίωση, την εξαγορά και τον λαϊκισμό, αλλά και από τους εκβιασμούς, την καταστολή και την λογοκρισία. Δεν πέρασε πολύς καιρός από τότε που αλλεπάλληλες δολοφονίες δημοσιογράφων σε διάφορα μέρη του κόσμου, προκάλεσαν κύμα διαμαρτυριών.

Δυστυχώς, όμως, οι ειδήσεις για το δημοσιογραφικό επάγγελμα δεν είναι καλές. Αλλού ψηφίζονται νόμοι για περισσότερη λογοκρισία, αλλού αίρεται το απόρρητο και δημοσιογράφοι παρακολουθούνται συστηματικά, και αλλού τα δικαιώματα των δημοσιογράφων καταπατούνται με συνοπτικές διαδικασίες.

Και αναρωτιέται κανείς: Μιλάμε αλήθεια, για ποια δημοσιογραφία; Την υποδεικνυόμενη δημοσιογραφία των εταιρειών που φιγουράρουν ως επίσημοι χορηγοί της κάθε είδους καμπάνιας με το αζημίωτο; Ή μήπως για την δημοσιογραφία έξω από κάθε υπουργείο, όπου ο αγώνας εστιάζεται στο ποιο μέσο θα μεταδώσει πρώτο την αποκλειστική είδηση;

Τα στοιχεία των Δημοσιογράφων χωρίς Σύνορα είναι όντως σοκαριστικά. 387 δημοσιογράφοι στις φυλακές  παγκοσμίως σημαίνει όχι απαξίωση, αλλά διωγμός των εργαζομένων του επαγγέλματος. Σε λίγο, πολύ πιθανά θα μεταδίδονται απλά και μόνο τα δελτία τύπου των Αρχών, των εταιρειών και των κυβερνήσεων. Αν μη τι άλλο, μιλάμε για ειδησεογραφικό χάος και προπαντός στείρα παραπληροφόρηση. Για να αλλάξει το τοπίο, πρέπει να υπάρξει σε κάθε περίπτωση διεθνής κινητοποίηση.

Γιατί πραγματική είδηση δεν είναι το τι θες να πεις, αλλά το πώς το λες και αν σου επιτρέπεται να το λες. Με λίγα λόγια, αν μπορεί πλέον ο δημοσιογράφος να ασκεί το επάγγελμά του χωρίς να γίνεται απλά και μόνο φορέας «ασφαλών» ειδήσεων.