Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Έχει χαθεί αυτό που λέμε αβρότητα και ειλικρίνεια στην συμπεριφορά. Οι άνθρωποι αποξενωμένοι από τον ίδιο τους τον εαυτό (πόσο μάλλον από τους άλλους) πασχίζουν να πετύχουν άλλα πράγματα που σχετίζονται με την βιομηχανία της τεχνητής ψυχαγωγίας, με την πολιτιστική γενικώς βιομηχανία, αλλά και την προφανή υποκρισία στις σχέσεις με τον διπλανό τους. Ίδια και απαράλλακτη ρουτίνα προκαλεί αυτή την χαρακτηριστική τεμπελιά στην σκέψη και την δράση, είτε αυτό αφορά τις μικρότερες ηλικίες, είτε τις μεγαλύτερες.

Η ικανοποίηση έρχεται μόνο σαν μας επιβραβεύουν για τον οπορτουνισμό και την αδιαφορία μας για τον άλλο στην εργασία και τις συναλλαγές, για το γεγονός ότι σκάβουμε ευθέως τον λάκκο του, για να ανεβούμε κλιμακωτά στην ιεραρχία.

Μιλάμε για δομές που στηρίζονται σε αυτό τον σκληρό ανταγωνισμό που προκαλεί καθαρή εχθρότητα για τον διπλανό, μη αφήνοντας το παραμικρό περιθώριο για την δημιουργία ουσιαστικών σχέσεων.

Πολλοί θεωρούν ότι όλα αυτά είναι περιττές κουβέντες και άστοχοι χαρακτηρισμοί που αφορούν άλλες εποχές, επιχειρηματολογώντας πως η ταχύτητα του σήμερα επιβάλλει την συνεχή ενημέρωσή μας για τα κάθε είδους δεδομένα, είτε αυτά είναι τεχνολογικά, είτε επιστημονικά και τεχνικά. Αυτό που αποφεύγεται πάση θυσία είναι η ενεργής σκέψη, το ακόνισμα του μυαλού, η επιστροφή σε βασικές ανθρώπινες αξίες και όλα αυτά χάριν ενός ιλιγγιώδους ρυθμού τεχνητού προοδευτισμού.

Όλα αυτά επιφέρουν μια σοβαρή ανακατάταξη στις κοινωνικές δομές, αφού η βασική σκέψη είναι πώς θα βγουν περισσότερα λεφτά και όχι φυσικά για να επενδυθούν στην γνώση. Και ενώ όλοι μιλούν για αυτό που έχει χαθεί, είναι αυτοί ακριβώς που πασχίζουν να μην ξανάρθει. Πιέζουν οι γονείς τα παιδιά τους να αριστεύσουν, καμώνονται πως είναι τα πιο έξυπνα και εύστροφα, την ίδια στιγμή, όμως, στηλιτεύουν την αυθορμησία τους, με το επιχείρημα ότι κάποτε και αυτοί έκαναν το ίδιο, αλλά στο τέλος συμβιβάστηκαν με την πνευματική ερημιά. 

Έτσι, παρουσιάζεται το φαινόμενο οι γενιές να εναλλάσσονται, αλλά οι νοοτροπίες να παραμένουν ίδιες. Σημάδι για μια καλύτερη πορεία δεν φαίνεται πουθενά. Οι άνθρωποι έχουν νοσήσει από καιρό και κανένα συμπεριφοριστικό αντίδοτο δεν υπάρχει. Αυτό που μαλακώνει και ομορφαίνει την ζωή στους πολλούς είναι το χρήμα, η οικονομική καταξίωση, για να υπάρχει απεριόριστη πρόσβαση στα υλικά αγαθά, παρόλο που στις κατ' ιδίαν κουβέντες δηλώνουν απέχθεια και απλά ρητορικά αναφέρονται στην επαναφορά ανθρώπινων αξιών.

Μπερδεμένος είναι τούτος ο κόσμος, σαρωμένος από την εγωπάθεια και την εντύπωση πως όλα λύνονται, όταν οι τσέπες είναι γεμάτες. Και αυτό δεν ισχύει μόνο στην Ελλάδα, όπου υπάρχει σοβαρή ένδεια, αλλά και σε ολόκληρη την «πολιτισμένη» Δύση, που κατοχυρώνει σταθερά τις πατέντες της αδιάφορης, αλλά πάνω απ' όλα απάνθρωπης συμπεριφοράς. Και ενώ τα κενά μεγαλώνουν, ενώ η θέση των ανθρώπων επιβαρύνεται σημαντικά, είναι αυτοί οι ίδιοι που έχουν πέσει στην παγίδα του συστήματος, που καθαγιάζει την απομάκρυνση από τα προσωπικά λάθη, ευλογώντας το αλάθητο.

Αυτός ο κόσμος που βρίθει από κενοδοξία και υπερβολή, από χαλιναγωγημένη σκέψη και υποταγή σε κάθε είδους κατευθυντήρια μοντέλα απαξίωσης του δικαίου, ο αλλοτριωμένος τούτος κόσμος που αρέσκεται να αποτυπώνει την ψυχική ικανοποίηση με τον οικονομικό πλούτο, αυτός ο κόσμος αρνείται την ίδια του την ιστορία επειδή οι επαγγελματίες του πολιτικού προτσές έθεσαν και θέτουν όρια στην σκέψη, την αυθορμησία, αλλά πάνω απ' όλα την παιδεία. Ουδεμία πόλις είναι οι πολίτες, όπως έλεγε ο Θουκυδίδης, καμία κοινότητα ανθρώπων δεν διαχειρίζεται τις τύχες της, αφού για μια ακόμη φορά το όλο σύστημα εξακολουθεί να ελέγχεται από επαγγελματίες χειριστές των ανθρώπινων συμπεριφορών.

Έχουν χαθεί πολλά από χρόνια. Έχει προβεί σε άτακτη υποχώρηση η ανθρώπινη επικοινωνία και όλοι αυτοί που επιπλήττουν τα παιδιά τους πως ξοδεύουν ώρες στο διαδίκτυο και το κινητό, είναι οι ίδιοι που κάνουν τις σαχλές αναρτήσεις στο facebook, για να ξεχωρίσουν από τον άλλο ή να δείξουν πόσο καλά περνούν.

Με λίγα λόγια, πλήρης επικράτηση της πολιτιστικής και όχι μόνο βιομηχανίας, που τόσο στιγμάτισαν πολιτικοί φιλόσοφοι όπως ο Αντόρνο και ο Χορκχάιμερ από την ξεχασμένη σχολή της Φρανκφούρτης. Απόλυτη αν όχι δεδομένη η κατανυκτική τεχνολογικο-επιστημονική  πόρευση πάνω από τα όρια της ανθρώπινης αντοχής που έχει ακόμη πολλά να υποστεί.