Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Βαθαίνει η κοινωνική κρίση και αιτία δεν είναι μόνο η θλιβερή οικονομική κατάσταση των τελευταίων χρόνων, παρά η αθλιότητα και η υποβάθμιση των ανθρώπινων σχέσεων που περιορίζονται στην καλύτερη περίπτωση στην τυπικότητα και στην χειρότερη στην εχθρότητα. Δεν είναι μόνο ότι απουσιάζει το χρήμα όλο αυτό το διάστημα, αλλά το γεγονός ότι όλοι εξαρτούν την όποια ευμάρεια αποκλειστικά και μόνο από αυτό, την στιγμή που και τι δεν κάνουν προκειμένου να ενισχύσουν τον αυτοαπομονωτισμό τους, που τόσο συμφέρει το παγκοσμιοποιημένο σύστημα εξουσίας.

Η κρίση αυτή, που έχει μετατραπεί σε εφιάλτη, αφαιρεί από την ανθρώπινη δράση το μεγαλύτερο ποσοστό της δυναμικότητάς της, μετατρέποντας τον καθένα σε κυνηγό κεφαλών, με μόνο στόχο την απόκτηση ρευστού. Μεταβάλλοντας τα πάντα σε χρήμα, επιθυμώντας διακαώς να αποκτήσουν ολοένα και περισσότερη οικονομική δύναμη, οι κοινωνίες αυτές σωριάζονται από την αδυναμία τους να διασφαλίσουν μεγαλύτερη αλληλεγγύη στον εκάστοτε αγώνα επιβίωσης των λαών.

Κανέναν δεν ενδιαφέρει πώς τα βγάζει πέρα ο διπλανός του, πώς καταφέρνει και επιβιώνει σε αυτό ακριβώς το κλίμα φτωχοποίησης που καλλιεργούν τα συστήματα εξουσίας, κάτι που οδηγεί σε πλήρη απομόνωση τις αντιστάσεις και αποκλεισμό τις όποιες επιθυμίες περί του αντιθέτου. Η κοινωνική κρίση λοιπόν, ενδιαφέρει, θα έλεγα, περισσότερο, παρά το παρατεταμένο οικονομικό σμπαράλιασμα. Οι σχέσεις μεταξύ των πολιτών που πάνε από το κακό στο χειρότερο, η επίπλαστη επικοινωνία μέσω της δαπανηρής τεχνολογίας, που φιλοδοξεί να καλύψει τα κενά. 

Ο προσωπικός Γολγοθάς του καθενός διανύεται σε πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα, κατά το οποίο κανείς δεν βρίσκει ούτε καν με δυσκολία τις εξόδους διαφυγής από όλο αυτό το τερατούργημα, ένας Γολγοθάς που καλούνται όλοι να υπερβούν χωρίς καν την στοιχειώδη αλληλοβοήθεια. Το χρήμα είναι ο μοναδικός σκοπός και βασιλιάς, η αποκλειστική πηγή ευτυχίας, ο βασικός λόγος ύπαρξης. Με την μετατροπή της ζωής σε στοχευμένο πλουτισμό, ως απαράβατο όρο ευτυχίας, οι ανθρώπινες σχέσεις περνούν σε δεύτερη μοίρα και ο ένας χρησιμοποιεί τον άλλο για να πλουτίσει, σε σημείο να φαντάζει μάλλον περίεργο αν κάποιος ενδιαφέρεται πραγματικά για την ζωή του άλλου.

Και η κοινωνική κρίση φτάνει στο απόγειό της, όσο οι λαοί αφήνουν ανέγγιχτα τα συστήματα εξουσίας, συμβιβαζόμενοι με μια στοιχειώδη επιβίωση εν μέσω κοινωνικής δηλητηρίασης που δεν έχει αντίδοτο. Κάθεται κανείς και χάσκει στην TV την εντεταλμένη ψυχαγωγία, τα στημένα προγράμματα διασκέδασης, στην λογική του «ας έχω την υγεία μου και όλα θα πάνε καλά», λες και η υγεία δεν εξαρτάται από την εκκωφαντική απουσία της ανθρώπινης επικοινωνίας, λες και το μεγαλύτερο αγαθό είναι να ξεπεράσει κανείς την επικίνδυνη ηλικία που μπορεί να υποστεί καρδιακό επεισόδιο ή κρίση άγχους και καρκίνο και μετά όλα καλά.

Οι μάχες λοιπόν, δεν δίδονται πια στους δρόμους παρά στα μοναχικά σαλόνια μιας επίπλαστης ευημερίας, που συνοδεύεται από την παρατεταμένη πνευματική ερημιά. Ζει κανείς και μόνο με το να  ασχολείται επισταμένως με την καθημερινή γαργαλιστική επικαιρότητα, που ξεκινά από το κάθε σκάνδαλο Novartis και καταλήγει στην οποιαδήποτε σκανδαλοθηρική ιστορία πάθους στις σχέσεις των επωνύμων αυτής της χώρας, που μονοπωλούν το ενδιαφέρον σε τέτοιο σημείο, ώστε να γίνεται πρωτοσέλιδο ή βασικό θέμα συζήτησης ο όποιος χωρισμός ή ροζ ιστορία.

Αυτή είναι η σημερινή κοινωνία, ή μάλλον αυτήν ευαγγελίζονται οι μνηστήρες των κυβερνητικών θώκων, για να πάψει μια και καλή η ενασχόληση με την σκέψη και το πνεύμα, για να επικρατήσει εφεξής η ελαφρότητα σε όλα τα επίπεδα. Έχουν μάλιστα, έτοιμη την απάντηση για όλους αυτούς που εξακολουθούν να επιμένουν στο διαφορετικό: είναι οι αιρετικοί και οι αμφισβητίες, οι υπέρμαχοι της ουτοπιστικής αλχημιστικής αντίπερα όχθης, αυτοί που έχουν δήθεν τον χρόνο να αντιστέκονται σε κατεστημένες αξίες και δεν ξοδεύουν την απαραίτητη φαιά ουσία στην μόνη και μοναδική αλήθεια του σημερινού άκαμπτου κοινωνικού προτσές: την απόκτηση ολοένα και περισσότερου χρήματος.

Έτοιμες οι απαντήσεις, λοιπόν, έτοιμα και τα τσιτάτα, έτοιμες οι λύσεις που υπηρετούν άρδην τον κοινωνικό ξεπεσμό. Σε σημείο που το να λέει κανείς πως υπάρχει αύριο, να φαντάζει και εκείνος ουτοπιστής. Αν, όμως, αυτό δεν λέγεται κοινοτοπία, τότε τι; Αν με τα εν λόγω πρότυπα δεν υπηρετείται περαιτέρω η κοινωνική παρακμή, τότε για τι πράγμα μιλάμε; Μακάρι να ήξεραν και οι ίδιοι την απάντηση σαν απολαμβάνουν το ασανσέρ των τιμών των μετοχών στα χρηματιστήρια. Μακάρι να πίστευαν απλά πως ζουν μονομερώς ένα ατέλειωτο κοινωνικό αδιέξοδο. Γιατί τότε ίσως να έκαναν και κάτι. Δεν το βιώνουν, όμως, παρά το θεωρούν φυσιολογικό να κολυμπούν στα αβαθή. Mε μοναδικό και βασικό οδηγό την ελαφρότητά τους.