Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Τα Ηνωμένα Έθνη συνιστούν απλά αυτοσυγκράτηση αναφορικά με την επέλαση της Τουρκίας στο συριακό έδαφος και την επίθεση κατά των Κούρδων. Μία ακόμη επιθετική ενέργεια, που για τους Τούρκους θεωρείται αμυντική λόγω των πολλαπλών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν με το PKK, είναι γεγονός, ενέργεια που περιπλέκει την κατάσταση στην Μέση Ανατολή, καθώς Αμερικανοί και Ρώσοι είναι παρόντες, εκπροσωπώντας βέβαια, διαφορετικά συμφέροντα, οι μεν με τους Κούρδους και οι δε με τον Άσαντ.

Η Τουρκία, που θέλει πάση θυσία να αποφύγει την παραμικρή σύγκρουση με την Ρωσία, φιλοδοξεί να διαδραματίσει ρόλο ηγέτιδας προστατευτικής δύναμης για τους μουσουλμάνους στην ευρύτερη περιοχή, έχοντας πρώτα εξασφαλίσει την υποστήριξη του Ιράν, έχοντας καταδικάσει απερίφραστα τους Ισραηλινούς στο Παλαιστινιακό και πάνω απ' όλα κρατήσει επιθετική στάση κατά των ΗΠΑ λόγω της μη έκδοσης του Γκιουλέν που τον θεωρούν ως τον εμπνευστή του πρόσφατου πραξικοπήματος.

Με την στάση της αυτή, η Τουρκία κλείνει εμμέσως την δίοδο των Αμερικανών από την βάση του Ιντσιρλίκ, ασχέτως αν στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ ισχύουν άλλα μέτρα και σταθμά. Η Τουρκία, πλέον, στην προσπάθειά της να εξάγει τα εσωτερικά της προβλήματα, κάνει χρήση της επιτυχούς εξωτερικής της πολιτικής, που σε κρίσιμες στιγμές την βοήθησαν να αντιμετωπίσει πολλαπλά αδιέξοδα.

Για κάποιους άλλους, βέβαια, οι κινήσεις αυτές των Τούρκων δείχνουν απελπισία, αλλά πάνω απ' όλα βεβιασμένη αντίδραση. Όμως, η γειτονική χώρα επιλέγει αυτήν ακριβώς την στιγμή να εγείρει αξιώσεις στο Αιγαίο, να μιλήσει προσφάτως για την μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης κατά την επίσκεψη Ερντογάν, να τακτοποιήσει τις εκκρεμότητες του κυπριακού και να ξεκαθαρίσει τους λογαριασμούς της με τους Κούρδους, κινήσεις που δείχνουν μεταφορά της εσωτερικής αστάθειας εκτός των συνόρων της, στην προσπάθειά της να εστιαστεί εκεί το ενδιαφέρον των Τούρκων πολιτών.

Πρόκειται για μία τακτική που έχει κάποιες πιθανότητες επιτυχίας, τακτική που στοχεύει στο να ξεχαστούν τα βασανιστήρια, οι αυθαίρετες φυλακίσεις και γενικότερα η απολυταρχική διακυβέρνηση της χώρας από τον Ερντογάν. Η ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας όμως, που τόσο κόπτονται και οι δικοί μας, πάει περίπατο, γιατί ότι και αν κάνει η τούρκικη ηγεσία δεν μπορεί να κρύψει το τι συμβαίνει στο εσωτερικό της. Το πρόβλημα είναι, όμως, τι κάνουν οι πολίτες της γειτονικής χώρας, πώς αντιμετωπίζουν αυτό το καθεστώς, πώς και αν αντιδρούν σ' αυτό τον ολοκληρωτισμό.

Πέραν της εξέγερσης στην πλατεία Ταξίμ, πέραν μεμονωμένων κοινωνικών αντιδράσεων, δυστυχώς ο φόβος έχει επικρατήσει παντού. Ο τούρκικος λαός είναι ένας ακόμη λαός που η φωνή του πνίγεται στις ερπύστριες των τανκς, στην αστυνομική βία και καταστολή. Είναι, όμως και ένας λαός που ταυτόχρονα καταβάλλει φιλότιμες προσπάθειες για να ξεφύγει από τον θρησκευτικό φανατισμό, αλλά και τον κάθε είδους ολοκληρωτισμό.

Έχει πιθανότητες ο λαός αυτός να τύχει της συμπαράστασης των λαών των γειτονικών χωρών; Μπορούμε εμείς ως γείτονες να σταθούμε αλληλέγγυοι στους κοινωνικούς αγώνες των Τούρκων πολιτών; Κανονικά θα έπρεπε. Όμως, θες τα καλλιεργούμενα αρνητικά συναισθήματά μας για τους Τούρκους, θες οι εθνικιστικές ονειρώξεις και οι πολεμικές ιαχές για το Αιγαίο του τύπου «μολών λαβέ», όλα αυτά λειτουργούν απαγορευτικά στην προσέγγιση και αλληλεγγύη των δύο λαών.

Η αλληλεγγύη μας λοιπόν, δεν θα πρέπει να στρέφεται μόνο υπέρ των Κούρδων -που σίγουρα υφίστανται την επιθετικότητα της κυβέρνησης Ερντογάν- αλλά και υπέρ του τούρκικου λαού που έχει υποστεί τα πάνδεινα από τις απολυταρχικές κυβερνήσεις των τελευταίων δεκαετιών. Ο διεθνισμός, με λίγα λόγια, σε αυτές τις περιπτώσεις δεν πρέπει απλά να έχει θεωρητική βάση αλλά να εφαρμόζεται στην πράξη.

Η εξουσία στην Τουρκία θα συνεχίσει να κάνει την δουλειά της, να μεταφέρει εκτός συνόρων τα εσωτερικά της προβλήματα. Κατ' αυτόν τον τρόπο και θεαματικές ενέργειες από τον τούρκικο στρατό θα γίνονται και συμφωνίες με τα γειτονικά κράτη θα κλείνονται προς όφελος των συμφερόντων μιας δεσποτικής ολιγαρχίας που κυβερνά την γείτονα χώρα. 

Ας μην μας κάνει εντύπωση λοιπόν, πως ο Ερντογάν κατορθώνει και κρατά φιμωμένο τον λαό του. Αυτό κάνει κάθε εξουσία που θέλει να επιβάλλεται με την βία. Κοινό είναι το μυστικό σε όλες τις χώρες, ειδικά την εποχή αυτή όπου η μισαλλοδοξία, τα θρησκευτικά μίση και ο ρατσισμός σε συνδυασμό με την διάνοιξη νέων πολεμικών μετώπων στοχεύουν στην περαιτέρω ύπνωση των πολιτών δια του ασύδοτου εθνικισμού και της πατριδολατρίας.