Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Μείωση στα περιστατικά ρατσιστικής βίας εντός του 2016 καταγράφει νέα έκθεση. Την ετήσια έκθεση για το 2016 παρουσίασε την Τετάρτη στην Αθήνα το Δίκτυο Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας. Στην έκθεση αναλύονται τα ποσοτικά και ποιοτικά αποτελέσματα της καταγραφής περιστατικών ρατσιστικής βίας και εγκλημάτων μίσους από τις 37 οργανώσεις που συμμετέχουν στο Δίκτυο.

Η παρούσα  έκθεση  αποτελεί  την έκτη  κατά  σειρά του  Δικτύου.  Από τον Οκτώβριο του 2011, χρονικό σημείο εκκίνησης της έναρξης των καταγραφών, έως  σήμερα, η δράση του Δικτύου διαρκώς διευρύνεται.

Εκθέσεις 2015 2016: Συγκριτικά στοιχεία

Κατά την περίοδο Ιανουαρίου-Δεκεμβρίου 2016, το Δίκτυο Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας κατέγραψε μέσω συνεντεύξεων με τα θύματα 95 περιστατικά ρατσιστικής βίας με περισσότερα από 130 θύματα. Σε 31 περιστατικά στοχοποιήθηκαν μετανάστες ή πρόσφυγες λόγω εθνικής ή εθνοτικής προέλευσης, θρησκείας ή χρώματος και σε 1 περιστατικό στοχοποιήθηκε το προσωπικό οργάνωσης και το κτίριο που προοριζόταν για την φιλοξενία προσφύγων. Καταγράφηκε 1 περιστατικό κατά δημοσιογράφου που στοχοποιήθηκε λόγω της κάλυψης του προσφυγικού. Σε 57 περιστατικά στοχοποιήθηκαν ΛΟΑΤKI άτομα και άτομα που συνδέονται με κάποιο άτομο ΛΟΑΤΚΙ. Σε 5 περιστατικά στοχοποιήθηκαν ιεροί ή συμβολικοί χώροι και η εβραϊκή κοινότητα. Σε 31 άλλα στοχοποιήθηκαν περισσότερα του ενός θύματος, ενώ σε 54 ακόμη, η επίθεση τελέστηκε από ομάδα (τουλάχιστον 2 ατόμων).

Συγκριτικά, η έκθεση του 2015, κατέγραψε, μέσω συνεντεύξεων με τα θύματα, 273 περιστατικά ρατσιστικής βίας με περισσότερα από 300 θύματα. Στα 75 περιστατικά στοχοποιήθηκαν μετανάστες-ριες ή πρόσφυγες λόγω εθνικής ή εθνοτικής προέλευσης, θρησκείας ή χρώματος. Στα 185 περιστατικά στοχοποιήθηκαν ΛΟΑΤKI (σε 10 περιστατικά εξ αυτών, τα θύματα στοχοποιήθηκαν ως ακτιβιστές). Σε 5 περιστατικά στοχοποιήθηκαν υπερασπιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων είτε λόγω της δράσης τους υπέρ των προσφύγων ή/και των μεταναστών, είτε λόγω της αντισημιτικής τους δράσης. Σε 5 περιστατικά στοχοποιήθηκαν ιεροί ή συμβολικοί χώροι ή χώροι συλλογικοτήτων. Τέλος, για πρώτη φορά καταγράφηκαν 1 περιστατικό κατά μέλους της μουσουλμανικής μειονότητας και 2 περιστατικά κατά παιδιών Ρομά.

Το Δίκτυο αναγνώρισε τα θετικά μέτρα που έχουν ληφθεί για την καταπολέμηση της ρατσιστικής βίας και κάλεσε την Πολιτεία να εντείνει τις προσπάθειές της προς δύο παράλληλες κατευθύνσεις. Πρώτον, να καταπολεμήσει την ατιμωρησία και να υιοθετήσει συντονισμένα μέτρα για την υποστήριξη των θυμάτων ρατσιστικών, ομοφοβικών και τρανσφοβικών επιθέσεων. Δεύτερον, να εμβαθύνει σε προληπτικές και στοχευμένες δράσεις για την αποδοχή της διαφορετικότητας.

Το Δίκτυο καταγραφής περιστατικών ρατσιστικής βίας

Υπενθυμίζεται ότι η πρωτοβουλία  για  τη  δημιουργία  του  Δικτύου  Καταγραφής  Περιστατικών  Ρατσιστικής  Βίας προωθήθηκε στα μέσα του έτους 2011 απ ό την Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα  του Ανθρώπου (ΕΕΔΑ) και το Γραφείο της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους  Πρόσφυγες στην Ελλάδα (UNHCR) σε συνέχεια δύο σημαντικών διαπιστώσεων: α) της  απουσίας επίσημου και αποτελεσματικού συστήματος καταγραφής της  ρατσιστικής  βίας και β) της ανάγκης διασύνδεσης των φορέων, οι οποίοι κατέγραφαν με δική τους  πρωτοβουλία  τα  περιστατικά  ρατσιστικής  βίας  σε  βάρος  προσώπων  τα  οποία προσέρχονταν στις υπηρεσίες τους.  Για  τους  σκοπούς  του  Δικτύου, περιστατικά  ρατσιστικής  βίας θεωρούνται  εγκληματικές πράξεις ή βίαιες ενέργειες ή συμπεριφορές εις βάρος ατόμων, τα οποία  στοχοποιούνται  λόγω  εθνικής  ή  εθνοτικής  προέλευσης,  χρώματος,  θρησκευτικής προέλευσης, σεξουαλικού προσανατολισμού, ταυτότητας  φύλου ή αναπηρίας. Καταγράφονται επίσης, εγκληματικές πράξεις ή βίαιες ενέργειες ή συμπεριφορές σε βάρος των υπερασπιστών ανθρωπίνων δικαιωμάτων, δηλαδή όσων ατόμων προωθούν και προστατεύουν τα ανθρώπινα δικαιώματα και στοχοποιούνται λόγω αυτής τους της ιδιότητας.

Ποιοι είναι οι φορείς του Δικτύου

Το Δίκτυο απαρτίζουν φορείς οι οποίοι προσφέρουν ιατρικές, κοινωνικές και νομικές υπηρεσίες ή/και έρχονται σε άμεση επαφή με τα θύματα ρατσιστικής βίας ή θύματα άλλων βίαιων επιθέσεων που υποκινούνται από μίσος ή προκαταλήψεις και τέλος, οργανώσεις που έχουν δημιουργηθεί από τις ίδιες τις ομάδες που συνήθως γίνονται στόχος  ρατσιστικής βίας. Προϋπόθεση για τη συμμετοχή στο Δίκτυο αποτελεί ο  σεβασμός στα ανθρώπινα δικαιώματα, τη διαφορετικότητα, την πολυπολιτισμικότητα και την ανεξιθρησκία, καθώς και η δράση για την αντιμετώπιση των  διακρίσεων και  της μισαλλοδοξίας. Εκτός από τους συντονιστές, την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες και την Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, στο Δίκτυο συμμετέχουν 37Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις και φορείς της κοινωνίας των πολιτών, καθώς και ο Συνήγορος του Πολίτη και το Συμβούλιο Ένταξης Μεταναστών του Δήμου Αθηναίων ως παρατηρητές.