«Υγρή πόλη»

Της Φωτεινής Ναούμ

Εκδόσεις «Διόπτρα»

Τιμή: 16.60 ευρώ

Τέλος φόρμας

Ο Λεωνίδας είναι ο αξιοσέβαστος κουρέας της πόλης. Σοβαρός, εχέμυθος, μετρημένος, διατηρεί ένα κουρείο στη σκεπαστή αγορά. Ζει με την κόρη του και τη φιλάσθενη γυναίκα του σ' ένα παλιό νεοκλασικό. Η απρόσμενη επίσκεψη της Χλόης έρχεται να ταράξει την ήρεμη ζωή του. Το Παρίσι στοιχειώνει την Κομοτηνή. Ο ιδιόρρυθμος, φιλήδονος Ζαν περιπλέκει ακόμα τις ζωές τους.
Σε ένα χωριό λίγο έξω από την πόλη, ο γοητευτικός, φιλόδοξος Ζαχαρίας θα συναντήσει τη συντηρητική Λαμπρινή, θα μαγευτεί από το ήθος της και θα κάνει τα πάντα για να την κατακτήσει. Ευτράπελα, μοιραίες συναντήσεις και πλήθος ιδιόμορφων ανθρώπων στήνουν την τοιχογραφία μιας εποχής. Ήρωες βουτηγμένοι στα πανανθρώπινα πάθη άλλοτε διάγουν μια ζωή συμβατική και άλλοτε πάλι παραδίδονται σε ανομολόγητες επιθυμίες.
Μπορεί ο άνθρωπος να ορίσει τη μοίρα του; Μπορεί ένας έρωτας να σε αλλάξει για πάντα; Να στοιχειώσει τη ζωή, να καταπολεμήσει τον θάνατο; Ένας άνθρωπος που αγαπήθηκε πολύ μπορεί να συνεχίσει να ζει απορρίπτοντας τον ίδιο τον εαυτό του; Τι είναι τελικά πιο ισχυρό, το «πρέπει» ή το «επιθυμώ»;
Η υγρή πόλη είμαι εγώ. Είμαστε εμείς. Η κοινωνία που ζούμε, όλα αυτά που καλούμαστε να βιώσουμε χωρίς να μας έχει προετοιμάσει κανείς. Το ποτάμι άλλοτε ξεσκεπάζει και άλλοτε ενώνει και ευλογεί.
Η υγρή πόλη είναι μια πόλη μαγική.

«Κάθε Τρίτη με τον Μόρι»

Του Mitch Albom

Μετάφραση :Γιάννης Σπανδωνής

Εκδόσεις «Διόπτρα»

Τιμή:13.30 ευρώ

Τέλος φόρμας

Μπορεί να ήταν κάποιος παππούς, κάποιος δάσκαλος ή κάποιος συνάδελφος. Κάποιος μεγαλύτερος τέλος πάντων, που διέθετε σοφία και υπομονή, ο οποίος καταλάβαινε τις ανησυχίες σας όταν ήσαστε νέος και σας έδωσε τις κατάλληλες συμβουλές για να μπορέσετε να βρείτε τον δρόμο και τη θέση σας μέσα σ' αυτόν τον κόσμο. Για τον Μιτς Άλμπομ ο άνθρωπος αυτός ήταν ο Μόρι Σουόρτς, ο καθηγητής που είχε στο πανεπιστήμιο πριν από είκοσι σχεδόν χρόνια.
Όπως ο Μιτς, μπορεί κι εσείς να χάσατε κάποια στιγμή την επαφή μ' εκείνον τον μέντορά σας. Δεν θα θέλατε όμως να ξαναδείτε αυτόν τον άνθρωπο, να του κάνετε τις μεγάλες εκείνες ερωτήσεις που σας καταδιώκουν ακόμα, να ακούσετε σοφές συμβουλές για τη σημερινή πολυάσχολη ζωή σας και να συνομιλήσετε μαζί του όπως τότε που ήσαστε νέος;
Ο Μιτς Άλμπομ είχε αυτή τη δεύτερη ευκαιρία. Βρήκε ξανά τον Μόρι όταν εκείνος περνούσε τους τελευταίους μήνες της ζωής του. Ξέροντας πως πεθαίνει, ο Μόρι δεχόταν τον Μιτς στο σπουδαστήριό του κάθε Τρίτη, όπως έκανε κι όταν τον είχε φοιτητή. Η ανανεωμένη σχέση τους εξελίχθηκε σε μια τελευταία σειρά μαθημάτων: μαθημάτων ζωής.
Το «Κάθε Τρίτη με τον Μόρι» είναι ένα μαγικό χρονικό των ωρών που πέρασαν μαζί, ωρών κατά τις οποίες ο Μιτς δέχτηκε το τελευταίο και ανθεκτικό στον χρόνο δώρο του Μόρι.

== = = = == =  = = == =  ===========

Βιβλιοκριτικές

«Χωριά της Καλλονής που χάθηκαν»

Του Στρατή Μισγίρη

Ετούτο το Καλλονιάτικο κοπέλι, κατά την Κρητική διάλεκτο, δε λέει να μεγαλώσει μηδέ και να κουραστεί. Έφτου που κάν(ει) να καταλαγιάσ' τσι να παίξ' χάντρεις μι τα ¨συνουμίλ'κα¨ εγγόνια του, νάτος, ξεπετιέται πάλι για να μας προσφέρει τα δώρα του. Του πολιτισμού και της ξεχασμένης ιστορικής πατριδογνωσίας μας τα δώρα.

Μεγάλη η χαρά μου σαν πήρα το φάκελο με το καινούργιο, το 37ο παρακαλώ, πόνημά του για τα χαμένα κι από πολλούς ξεχασμένα χωριά της ιδιαίτερης πατρίδας του Καλλονής.

Στο τηλέφωνο σαν του ομολογούσα τούτη τη χαρά και τις ευχαριστίες μου που πάντα μου στέρνει ευχές και βιβλία του νιόβγαλτα, θέλησα να πω και την άσκοπη, ως απεδείχθη εκ των υστέρων, παραίνεσή μου.

Βρε Στρατέλ', μη κουράζεισει βρε μουρό μ' γιατί πιρνούν τα χρόνια τσι του ρ'μάδ' του κύτταρου γέρασει.

Και πήρα αποσβολωτική την απόκρισή του.

Μπουρεί να μιγάλουσα έ Γιουργιέλ, αλλά νιώθω έφηβος. Κοίτα όμως να συμβουλέψεις και τον εαυτό σου που γράφεις σε τόσες εφημερίδες.

Γέλασα, γελάσαμε, είπαμε τα νέα μας τα καλά, αποφύγαμε τα άσχημα που χαλνάνε τη ζωή του ανθρώπου, και του ευχήθηκα καλή συνέχεια κι ο Θεός να του δίνει υγεία και μυαλό κρυστάλλινο, όπως ως τα τώρα, να συνεχίσει.

Διαβάζοντας τούτο το βιβλίο του, Χωριά της Καλλονής που χάθηκαν, είδα να ξεπετιέται από τις σελίδες του η αγάπη, η παθιασμένη αγάπη του Στρατή Μισγίρη για τον τόπο του, την Καλλονή, όπου γεννήθηκε, μεγάλωσε, τέλειωσε το Δημοτικό και μετά πήγε στην Μυτιλήνη, όπου αποφοίτησε από Γυμνάσιο και την Παιδαγωγική Ακαδημία. Μετά διορίστηκε σε σχολεία της Χίου και Λέσβου και άμα συμπλήρωσε πλήρη εκπαιδευτική υπηρεσία συνταξιοδοτήθηκε, μα δεν τον καταβρόχθισε το καφενείο ούτε κι η τηλεόραση. Με καινούργια όρεξη, όπως πάντα άοκνος, προσέφερε και προσφέρει στην πατρίδα μας ένα πλούσιο συγγραφικό έργο.

Ξεφυλλίζοντας και διαβάζοντας ετούτο το βιβλίο, επαγωγικά οδηγούμαστε στα ιστορικά καλντερίμια της Καλλονής με αφετηρία τον ...πρώτο άποικο της Λέσβου τον Ξάνθο ο οποίος με πολλά πλοία γεμάτα Πελασγούς προσάραξαν στη Λέσβο η οποία ήτανε έρημη κι ακατοίκητη. Η Πελασγική αυτή αποικία πλήθυνε με τον καιρό, πλούτιζε και ευημερούσε. Όμως μετά από επτά γενεές έγινε ο κατακλυσμός του Δευκαλίωνα και εξαφανίστηκαν όλοι αυτοί οι άποικοι....

Συνεχίζει με τον Μάκαρα που ήρθε μετά, και που ο γιος του ο Λέσβιος έδωσε το όνομά του στο νησί, και με γλαφυρότητα μας περιγράφει ιστορικά δεδομένα για τα δέκα εννιά αρχαία χωριά της Καλλονής που ξεκινώντας από μια οικογένεια εξελίχτηκαν σε μικρούς οικισμούς μα οι οποίοι με τους αιώνες με τον κατακλυσμό του Δευκαλίωνα κι άλλα αίτια, τα περισσότερα εξαφανίστηκαν και διαβάζοντας τις καλοτυπωμένες σελίδες μαθαίνουμε για την όποια εξέλιξή τους, την μεταμόρφωση και τον αφανισμό τους.

Σήμερα ελάχιστοι ξέρουν για τούτα τα χωριά με μόνη εξαίρεση αυτά που συνεχίζουν να υπάρχουν με τροποποιημένο όνομα και δομή.

Σε κάθε χωριό αναφέρει πηγές απ' όπου άντλησε πληροφορίες, χρονολογίες και στοιχεία πολύτιμα.

Δέκα οχτώ είναι τούτα τα χωριά μικρά και μεγάλα, όπως Αρίσβα, Τριάντα, Αμπελιώτης, Σουμούρια, Άγιος Λεόντιος, Κλαπάδος, Φάραγγας και άλλα, τα οποία μας αποτυπώνει σε ένα πρόχειρο χάρτη-σκαρίφημα για τον κατά προσέγγιση προσδιορισμό της τοποθεσίας όπου ήτανε χτισμένα.

Είναι μια ακόμη προσεγμένη κι επίπονη δουλειά του φίλου και κοντοχωριανού μου Στρατή Μισγίρη που αξίζει να επαινέσουμε και να τη μελετήσουμε.

Γερός να είσαι πολυκαιρισμένε νεανία, να μας τροφοδοτείς γνώσεις και κρίκους συνδετικούς με των προγόνων μας τα βιώματα.

                                             Γιώργος Καμβυσέλλης

                                             gkamvysellis@yahoo.gr

ΙΩΑΝΝΗ-ΑΝΔΡΕΑ ΒΛΑΧΟΥ: «ΟΜΗΡΟΣ ΚΑΙ ΛΕΣΒΟΣ»

                 ΜΕΡΟΣ Β΄- ΒΡΙΣΗΙΔΑ ΚΑΙ ΧΡΥΣΗΙΔΑ

                 Αναζητώντας στη Λέσβο την ομηρική Χρύση.

                 Δοκίμιο ομηρικής γεωγραφίας-

                 ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ-ΚΑΡΔΑΜΙΤΣΑ

                 *****************************************

         Ο Ιωάννης-Ανδρέας Βλάχος είναι ένας ερασιτέχνης μελετητής των έργων του Ομήρου. Τον διακρίνει η γνώση στα θέματα που επεξεργάζεται, συνδυασμένη με μιαν ιδιαίτερη διεισδυτικότητα, ερευνητική επιμονή και λεπτολογία, που στο τέλος δεν αφήνει το παραμικρό κενό στις κατατεθειμένες απόψεις του. Και τούτο, γιατί γράφει με αυτοπεποίθηση και βάσει προδιαγεγραμμένου σχεδίου. Με απλά λόγια, ξέρει εκ των προτέρων τι ζητά και που θα ψάξει. Τα τελευταία χρόνια μελετά τη σχέση του Ομήρου με τη νήσο Λέσβο και ήδη έχει δει το φως της δημοσιότητας το σημαντικότατο δοκίμιό του «Όμηρος και Λέσβος» Μέρος 1ο  Καλυψώ, Ινδικτος-Αθήνα, 2005.

         Στις Εισαγωγικές παρατηρήσεις τού ανά χείρας δεύτερου μέρους «Βρισηίδα και Χρυσηίδα», ο συγγραφέας επιχειρεί να ταυτοποιήσει τη σχέση της Λέσβου, της μεγαλονήσου όπως συχνά την αποκαλεί, με τα έργα του Ομήρου. Σε ποια σημεία τους και πόσες φορές αναφέρεται καθώς και τη σχέση της με την Τροία, ακόμα και με τον μεγάλο πρωταγωνιστή Αχιλλέα. Με τα αδιάσειστα στοιχεία τα οποία ο συγγραφέας έχει ανακαλύψει κατά την έρευνά του υπεισέρχεται σε άγνωστες πτυχές του νησιού και δικαίως το φέρνει σε σχεδόν πρωταγωνιστικό ρόλο στην εξέλιξη των ομηρικών επών. Οι σκέψεις και τα συμπεράσματα του γράφοντος γύρω από τη Λέσβο πραγματικά διαφωτιστικά.

         Στα κεφάλαια που συνιστούν το έργο και που πιο κάτω ακολουθούν, ο συγγραφέας κάνει πληθώρα επισημάνσεων:

Στο «κάλλει ενίκων φύλα γυναικών» γίνεται αναφορά στο νησί αυτό καθαυτό ως Λέσβος εύκτιμένη τουτέστιν καλοχτισμένη που διαθέτει μιαν όμορφη και κομψή πόλη και που με μοναδικό τρόπο γίνεται και η χρήση της «λεσβίας οικοδομίας» χαρακτηριστική του τόπου αυτού και της εποχής. Επίσης, γίνεται αναφορά στα καλλιστεία που διεξάγονταν στο «Μέσσο» της νήσου στα οποία οι λεσβίδες διακρίνονταν ως οι ωραιότερες των γυναικών. Μάλιστα γίνεται και η υπόθεση ότι η ονομασία του κόλπου της «Καλλονής» άγει την προέλευσή της από τον εκεί διεξαγόμενο διαγωνισμό κάλλους.

         Ακολουθούν με τη σειρά επίσης τα κεφάλαια:

«Χρυσηίδα, Βρισηίδα και Ωραία Ελένη»

όπου οι δύο ωραίες λέσβιες νέες γυναίκες καθίστανται το μήλο της Έριδος μεταξύ των προεξαρχόντων του Τρωικού πολέμου Αγαμέμνονα και Αχιλλέα όπως ακριβώς πρωτύτερα η ωραία Ελένη για τον Πάρη υπήρξε το έπαθλο, του κατά την «Πάριδος κρίσιν».

Έπονται οι «Ιλιαδικές ντίβες: η απερχομένη και η ανερχομένη» ήτοι η ωραία Ελένη και η Βρισηίδα σχεδόν ομοιοπαθείς στη μοίρα τους, ενώ η Χρυσηίδα παραμένει στη σκιά ακόμα και μετά την απελευθέρωσή της από τον πατέρα της.

Στο κεφάλαιο «Οι δώδεκα αιχμάλωτες των Αχαιών»» γίνεται λόγος για ωραίες κοπέλες κατά το πλείστο ντόπιες τις οποίες χρησιμοποιούν οι δύο μεγάλοι αρχηγοί για να εξευμενίσουν ο ένας τον άλλον ή να τις χαρούν εναλλασσόμενοι όσο τις έχουν στην κατοχή τους.

Στο επόμενο κεφάλαιο «Οι δώδεκα Λεσβίδες της Ιλιάδος» γίνεται αναφορά σε νέες γυναίκες της νήσου Λέσβου και την καταγωγή τους.

«Βρίσα και Χρύση»: Ο συγγραφέας ενημερώνει γεωγραφικά και λογοτεχνικά τον αναγνώστη για τις πατρίδες των δύο πρωταγωνιστριών Βρισηίδας και Χρυσηίδας, ενώ στο επόμενο κεφάλαιο «Χρύση και Χρούσος» γίνεται η ταυτοποίηση της Χρύσης με τη μεθοδικότητα που χαρακτηρίζει τον συγγραφέα.

«Χρύσης και Βρισεύς» οι γονείς των γυναικών και ο πραγματικός ρόλος των θυγατέρων στους χώρους εργασίας των γονιών τους.

Το έργο κλείνει με το κεφάλαιο «Χρυσηίδος Λύτρα» και με τις τελικές παρατηρήσεις του γράφοντος, οι οποίες αποτελούν και τις τελευταίες πινελιές για να γίνει το δοκίμιο αυτό πλήρως κατανοητό.

Ένα «Summary» τέλος, περίπου τεσσάρων σελίδων στην αγγλική, κατατοπίζει επιτυχώς τον αλλόγλωσσο αναγνώστη.

         Θα ήθελα να τονίσω στο σημείο αυτό ότι τα κεφάλαια που προανέφερα σχεδόν επιγραμματικά, ο συγγραφέας τα έχει αναπτύξει με χρήσιμα στοιχεία και με λεπτομέρεια, συνάμα δε παραθέτει αναλυτικές επεξηγήσεις-παραπομπές που απαλείφουν και τα τελευταία σκοτεινά σημεία της διήγησης, αν υπάρχουν.         «Και όμως, όχι μόνον υπάρχει στη Λέσβο μια θέση που μπορεί να ταυτισθεί με την  ομηρική Χρύση αλλά η θέση αυτή και εκείνη της αρχαίας Βρίσας, τα δύο δηλ. σημεία της νήσου όπου, όπως φαίνεται, λάτρευαν στο ένα τον Απόλλωνα και στο άλλο τον Διόνυσο, βρίσκονται σε ίση ακριβώς απόσταση από την είσοδο του κόλπου της Καλλονής. Σαν να είχαν μοιραστεί ισομερώς οι δυο ανταγωνιστικοί αυτοί θεοί τον έλεγχο της πρόσβασης στο εσωτερικό του. Στην ίδια  την καρδιά της προϊστορικής Λέσβου...»

         Χωρίς άλλο πρόκειται για έργο αξίας, δημιουργία της πένας γνώστη και σκεπτόμενου ανθρώπου.

                                                                        Στρατής Αλ. Μολίνος