Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Συνεχίζονται οι προσφυγικές ροές στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες της Ευρώπης. Παρά το γεγονός της αυστηροποίησης των όρων υποδοχής, της παρατεταμένης ξενοφοβίας αλλά και των τρομοκρατικών επιθέσεων στις ευρωπαϊκές χώρες, κάτι που έχει δυσκολέψει πολύ την διαδικασία υποδοχής των προσφύγων, εντούτοις τα προσφυγικά ρεύματα από Συρία, Αφγανιστάν και άλλες εμπόλεμες ζώνες, δεν λένε να σταματήσουν.

Σύμφωνα πάντως, με την τελευταία έκθεση της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, ο συνολικός αριθμός των ανθρώπων που έφτασαν από την Λιβύη στην Ιταλία, σημείωσε πτώση. Περίπου 21.700 άνθρωποι έφτασαν μέσω θαλάσσης στην Ιταλία από τον Ιούλιο έως τον Σεπτέμβριο, ο χαμηλότερος αριθμός για αυτή την περίοδο τα τελευταία τέσσερα χρόνια.

Σύμφωνα με την έκθεση, το τρίτο τρίμηνο του 2017, ένα αυξανόμενο ποσοστό των ανθρώπων που έφτασαν στην Ιταλία, έφυγε από την Τυνησία, την Τουρκία και την Αλγερία, ενώ οι τρεις βασικές εθνικότητες όσων έφτασαν στην Ευρώπη διασχίζοντας τη Μεσόγειο, ήταν Σύροι, Μαροκινοί και Νιγηριανοί.

Πτώση, όμως, δεν έχει παρατηρηθεί στην Ελλάδα σε ότι αφορά την έλευση των προσφύγων από τα τουρκικά παράλια.

Στην Ελλάδα τουναντίον, έχει παρατηρηθεί αύξηση στις αφίξεις μέσω θαλάσσιων και χερσαίων συνόρων από το καλοκαίρι. Τον Σεπτέμβριο, περίπου 4.800 άνθρωποι έφθασαν στις ακτές της Ελλάδας, ο υψηλότερος αριθμός αφίξεων που έχει καταγραφεί μέσα σε ένα μήνα από τον Μάρτιο του 2016. Περίπου το 80% των ανθρώπων που έφτασαν μέσω θαλάσσης στην Ελλάδα ήταν από τη Συρία, το Ιράκ και το Αφγανιστάν, ενώ τα δύο τρίτα ανάμεσά τους ήταν γυναίκες και παιδιά.

Παράλληλα, στην Ισπανία καταγράφηκε αύξηση 90% στις αφίξεις μέσω θαλάσσης και ξηράς σε σύγκριση με την ίδια περίοδο πέρυσι. Οι περισσότεροι από τους 7.700 ανθρώπους που διέσχισαν τα σύνορα προέρχονταν από το Μαρόκο, την Ακτή Ελεφαντοστού και τη Γουινέα, ενώ οι αφίξεις στα χερσαία σύνορα της χώρας ήταν κυρίως Σύροι. 

Η έκθεση επίσης, αποτυπώνει αφίξεις από την Τουρκία στη Ρουμανία μέσω της Μαύρης Θάλασσας κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού τις πρώτες από τον Φεβρουάριο του 2015- καθώς επίσης και μια σημαντική αύξηση στον αριθμό των αφίξεων στην Κύπρο από την αρχή του έτους.

Πέρα από την καταγραφή από τις κατά καιρούς εκθέσεις, πέρα από τους αριθμούς που αναλόγως διαμορφώνουν τις εκάστοτε πολιτικές των ευρωπαϊκών κρατών, ένα είναι σίγουρο: τα πολεμικά μέτωπα πολλαπλασιάζονται και ο ξεριζωμός των ανθρώπων συνεχίζεται με απρόβλεπτες συνέπειες για την διαμόρφωση μιας ολοένα και περισσότερο φοβικής Ευρώπης. Αν αυτό συνδυαστεί με την ραγδαία άνοδο των ακροδεξιών κομμάτων και τα ολοένα και περισσότερα μέτρα στο όνομα της ασφάλειας, τότε τα πράγματα δυσκολεύουν και έχουμε μπροστά μας μια κατάσταση που θυμίζει άλλες εποχές.

Η υποχώρηση των δημοκρατικών θέσεων, σε συνδυασμό με την υιοθέτηση ολοένα και περισσότερων κατασταλτικών μέσων, αν μη τι άλλο μας οδηγεί σε νέο εφιάλτη. Ο «φόβος για τον άλλον», η ρατσιστική συμπεριφορά σε κάθε τι το διαφορετικό, θα μπορούσε να είναι μια ευρύτερη συνέπεια των φοβικών πολιτικών.

Βέβαια, δεν μπορούμε να μην επισημάνουμε τον κίνδυνο και άλλων τρομοκρατικών ενεργειών. Θα πρέπει, όμως, να δούμε και σε βάθος πώς δημιουργήθηκε αυτή η κατάσταση. Οι αιτίες είναι πολλές και δεν είναι επί του παρόντος να τις συζητήσουμε. Οι πρόσφυγες βέβαια, συνεχίζουν τον μαρτυρικό τους δρόμο. Έναν άλλο δρόμο ακολουθούν οι εχθροπραξίες στην Μέση Ανατολή και αλλού. Τα δείγματα για ένα πιο ασφαλές και ειρηνικό μέλλον είναι αρνητικά. Ειδικά, όταν οι όποιες πολεμικές ενέργειες συνεχίζουν να προκαλούν αθώα θύματα, εγκατάλειψη των εστιών και πάει λέγοντας.