Του Φίλιππου Ζάχαρη (filippos.zaharis@yahoo.gr)

Βήμα-βήμα προσπαθεί να κερδίσει την εμπιστοσύνη των ευρωπαίων εταίρων ο Αλέξης Τσίπρας. Με φανερή την αγωνία και το στρες λόγω των ασφυκτικών χρονοδιαγραμμάτων, ο Έλληνας πρωθυπουργός φαίνεται πως ενίοτε βρίσκει και συμμάχους στον αγώνα που κάνει για την επαναδιαπραγμάτευση του χρέους. Ο Αυστριακός καγκελάριος Fayman είναι ένας από αυτούς, καθώς δηλώνει αλληλέγγυος προς την Ελλάδα, κατακεραυνώνοντας όλους αυτούς που θέλουν να επιβάλουν μια πρωτοφανή για τα ευρωπαϊκά δεδομένα λιτότητα. Δικαίως λοιπόν, ο Αλέξης Τσίπρας αισθάνεται κάποια ανακούφιση, αφού μέχρι στιγμής όλοι οι υπόλοιποι ευρωπαίοι ηγέτες και αξιωματούχοι τουλάχιστον σε προφορικό επίπεδο, του την είχαν στημένη. Και αν η κουβέντα για κρυφή ατζέντα παίρνει νέα τροπή, είναι γιατί σε αυτό τον πόλεμο των εξουσιών στην ευρωζώνη μπαίνει και το θέμα των παρενεργειών στην παγκόσμια αγορά από ενδεχόμενη έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ. Φόβος και τρόμος έχει καταλάβει και τους Βρετανούς, που είναι σίγουροι, παρόλο που είναι εκτός ευρωζώνης, ότι θα επηρεαστούν. Οι Αυστριακοί δείχνουν για μια ακόμη φορά τη διαφοροποίησή τους από τη σκληρή γερμανική θέση, δηλώνοντας στο πλευρό της Ελλάδας, αλλά πάνω απ' όλα εκφράζοντας την αντίθεσή τους στα γαλλογερμανικά σχέδια για παγίωση της λιτότητας.

Τι απομένει λοιπόν, στο μικρό χρονικό διάστημα μέχρι τη σύγκλιση του eurogroup; Πόσο δεδομένη τελικά είναι η συμφωνία για επαναδιαπραγμάτευση του χρέους; Τι περιθώρια υπάρχουν; Γεγονός είναι ότι το ένα μετά το άλλο τα ελληνικά αιτήματα απορρίπτονται και σε σχέση με την κρυφή ατζέντα, έχουν μάλλον αλλάξει πολλά. Ο κίνδυνος βέβαια, για την ευρωζώνη από το Grexit παραμένει και αυτό η γερμανίδα καγκελάριος το γνωρίζει καλά.

Τι θα δούμε τις επόμενες ημέρες; Πολύ απλά, από τη μια έναν νέο πόλεμο ανακοινώσεων και κινήσεων εντυπωσιασμού από την πλευρά των αφεντικών της ευρωζώνης, και από την άλλη ένα σκληρό πόκερ μεταξύ κυβέρνησης - αξιωματικής αντιπολίτευσης, για το τι έφταιξε που η χώρα οδεύει εκτός της ευρωζώνης ή για το ποιοι την οδήγησαν στο σημερινό χάος. Οι διαπληκτισμοί θα γίνουν ακόμη πιο έντονοι μετά τις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησης, που όπως αναμενόταν, δεν προκάλεσαν πολιτικούς τριγμούς. Το σκληρό πόκερ μόλις ξεκινά και ο κατήγορος εύκολα μπορεί να βρεθεί ανά πάσα στιγμή στη θέση του κατηγορουμένου. Οι «φίλοι εταίροι» είναι λίγοι, το ίδιο και αυτοί που θα παραμείνουν αμέτοχοι. Τουναντίον όλοι οι μικροί θα μιλήσουν για «επιλεκτική μεταχείριση» της Ελλάδας, αν της παραχωρηθεί χρόνος. Όμως, το σενάριο λέει ότι αν η χώρα μας σωθεί, αυτό θα γίνει όχι επειδή αλλαξοπίστησε η Μέρκελ, αλλά επειδή ευρωζώνη χωρίς Ελλάδα ίσον σταδιακός θάνατός της. Μόνο και μόνο για να διατηρηθούν οι ισορροπίες, ενδεχομένως να βάλουν νερό στο κρασί τους οι εταίροι και να μας δώσουν χρόνο να διαπραγματευτούμε με νέους όρους και χωρίς τρόικα. Ακόμα και οι πιο ακραίοι δεν πρόκειται να δεχθούν να βάλουν σε κίνδυνο την ευρωζώνη με εμμονή στη λιτότητα. Βέβαια, τα ρητά περί «τεμπέληδων Ελλήνων» θα συνεχίσουν να δονούν την ατμόσφαιρα. Το θέμα όμως, δεν είναι αυτό, αλλά το κατά πόσο θα μας δώσουν αυτό το «κάτι», που βέβαια δεν θα είναι τίποτε συγκριτικά με όσα πήραν επί κυβερνήσεων ΝΔ-ΠΑΣΟΚ.

Λίγες μέρες λοιπόν, απομένουν για να δούμε τις εξελίξεις που θα είναι χιονοστιβάδα και θα κρίνουν το μέλλον της χώρας. Υπάρχουν πάντως, λένε κάποιοι, και τα καλά νέα. Υπάρχουν οι κινήσεις εκείνες που δημιουργούν ελπίδες στον καταπονημένο λαό. Όχι για πολύ, όμως. Τα παζάρια και οι διαπραγματεύσεις σε καθεστώς αστικής δημοκρατίας μπορεί να φαντάζουν αντίδοτο κατά της λιτότητας, όμως αυτή παραμένει η κορωνίδα του καπιταλισμού, που όσο διατηρείται, τόσο επιβάλλει σιωπή. Αυτή είναι η πεμπτουσία της ορθολογικής κυριαρχίας, του νεοφιλελευθερισμού που έχει κατακτήσει τις αγορές, κάνοντας σημαία το κέρδος. Κατ' αυτήν την έννοια, το παιχνίδι χάνεται οριστικά όσο οι εξουσίες μένουν αλώβητες. Όσο η κάθε Μέρκελ, Ολάντ και λοιποί, δημιουργούν νέους εφιάλτες για την καθημερινότητα των ευρωπαίων πολιτών. Απλά δίπλα τους έρχονται και παζαρεύουν ψίχουλα κάποιοι -όχι απαραίτητα κακοπροαίρετοι- αλλά δια της διπλωματικής κατεστημένης οδού ηγέτες αριστερών ρεφορμιστικών ή μη σχημάτων εντός των πλαισίων της αστικής δημοκρατίας. Και συνήθως εισπράττουν άρνηση ή στην καλύτερη περίπτωση, την ελάχιστη παραχώρηση. Το θέμα λοιπόν, δεν είναι αν τα αγαθά, που κόποις κτώνται υπό το κράτος της ολιγαρχικής σιωπής, φτάνουν και περισσεύουν, αλλά το ότι οι απαιτήσεις των πρεσβευτών της ολιγαρχίας πολλαπλασιάζονται την κάθε φορά που αποφασίζουν να δώσουν και από ένα ψίχουλο. Εν ολίγοις, ένα παίρνεις, δέκα σου αρπάζουν.