Του Φίλιππου Ζάχαρη (filippos.zaharis@yahoo.gr)

Η δυσμορφία του σημερινού μοντέλου ζωής, το ακατανόητο του λεγόμενου «σύγχρονου ανθρώπου», που συγκλονίζεται από τις εικόνες των μικρών προσφυγόπουλων που εκβράζονται στις ακτές, αλλά δεν διστάζει να υπερκεράσει τον διπλανό του στο όνομα της ανταγωνιστικής επιβίωσης, όλη αυτή η πολυπλοκότητα του παροπλισμένου καταναλωτισμού που σηματοδοτεί τη νέα φτώχεια, συνυφασμένη με την αδυναμία αγοράς αγαθών, αντιπαρέρχεται την οφθαλμοφανή ένδεια στα νοικοκυριά κάτω από το όριο της φτώχειας που δεν επιβιώνουν, παρά απλά υπάρχουν. Όλη αυτή η ανησυχία για το αύριο και τις συνθήκες τους, όλη αυτή η πρεμούρα για το ποια δουλειά θα βρούμε και πόση σύνταξη θα πάρουμε, αντιπαραβάλλεται με τις εικόνες των παιδιών που δεν έχουν ούτε τα στοιχειώδη ή που ξεκινούν τα μακρινά και επικίνδυνα ταξίδια προς την «πολιτισμένη Δύση». Δύο διαφορετικοί κόσμοι μπροστά μας, δύο κατηγορίες ανθρώπων, αυτοί που υφίστανται την κρίση και αυτοί που τη βιώνουν επί χρόνια. Αυτοί που προβληματίζονται πώς θα πληρώσουν τη δόση στην εφορία και αυτοί που εγκαταλείπουν τις εστίες τους, κινδυνεύοντας να γίνουν βορά των κάθε λογής εθνικιστών. Οι αντιθέσεις είναι πολλές, οι εμπειρίες το ίδιο, το αποτέλεσμα της καθημερινότητας διαφορετικό. Άλλοι κόπτονται για τις μειώσεις στους μισθούς και άλλοι δεν έχουν καν. Άλλοι σκέπτονται πώς στο καθημερινό τους μενού θα πρέπει να προστεθεί και το «φαγητό των φτωχών» και άλλοι δεν έχουν καν μενού. Πρόκειται για τη σημερινή εποχή, τη δυσμορφία και το ακατανόητο των ταξικών διαφορών, την κατάντια ενός κόσμου που τη μια στιγμή είναι αλληλέγγυος στην απόλυτη φτώχεια και την άλλη στιγμή διαλαλεί τη δική του φτώχεια. Ένας κόσμος που μετρά τις αξίες αναλόγως των μειωμένων οικονομικών απολαβών. Ένας κόσμος που βλέπει από απόσταση την τραγικότητα του να ζεις απλά χωρίς καμία προοπτική. Σε αυτή την πολυπλοκότητα, με όρους διαφορετικούς από αυτούς που ίσχυαν μέχρι τώρα, καλείται ο καθένας να συμβάλλει αποφασιστικά, με την προοπτική να περιπλέκει ακόμη περισσότερο τα πράγματα. Ο νέος τύπος ανθρώπου που πλέον έχει εδραιωθεί στο κοινωνικό προτσές δεν έχει να κάνει σε τίποτα με τον άνθρωπο αυτό που στέκεται αλληλέγγυος στη δυστυχία. Δεν υπάρχει πουθενά η λύπηση, το στοιχειώδες ενδιαφέρον για την τύχη του άλλου, πολύ περισσότερο το αξιακό σύστημα των πολιτών στην αθηναική Δημοκρατία ότι τα προβλήματα του διπλανού και η ένδεια πρέπει να λαμβάνονται υπόψιν. Το μοντέλο ζωής σε αυτή την αρνητική ατμόσφαιρα συμπληρώνεται από την απόλυτη υποταγή στα κάθε είδους κελεύσματα της εξουσίας, εν ολίγοις όλοι χτυπούν προσοχή διότι πρέπει να το κάνουν. Έχει και άλλες πτυχές η σημερινή βιωματική εμπειρία. Δεν θα έφτανε για να περιγραφούν σε ένα άρθρο. Το θέμα είναι ότι αυτή η πολυπλοκότητα του σημερινού μοντέλου ζωής είναι άμεσα συνυφασμένη με την πτώση του μορφωτικού επιπέδου, πολύ δε περισσότερο με την υιοθέτηση λεκτικών στερεότυπων - κλισέ που εγκλωβίζουν τον πολίτη και του περιορίζουν σημαντικά το εκφραστικό πεδίο. Ζούμε απλά σ' έναν σύνθετο κόσμο, που μέσα στις δαιδαλώδεις επικοινωνικές στοές του, δεν βρίσκει κανείς την παραμικρή ελπίδα για διέξοδο στη σκέψη του. Ζούμε τον κόσμο της ατομικής επιβίωσης, με γνώμονα την ανάδειξη της κάθε φτηνής προσωπικότητας που έγκειται στον χαμηλό δείκτη μορφωτικού επιπέδου. Εποχές, που αν μη τι άλλο, δεν χρειάζεται να ψάξεις και πολύ για να βρεις την απουσία ουσιαστικών νοημάτων. Εποχές ασφυκτικού εναγκαλισμού της ανέχειας και της υπομονής.